Jakub Dąbski

Jakub Dąbski pseud. Kuba, Grzegorz (ur. 18 czerwca 1885 w Chrzanowicach, zm. 29 listopada 1981 w Dąbrowie Górniczej) – polski działacz socjalistyczny, komunistyczny i związkowy, sekretarz okręgowy PPS w Dąbrowie Górniczej w 1918, prezydent Dąbrowy Górniczej w 1945.

Jakub Dąbski

Jakub Dąbski przed 1961 rokiem
Data i miejsce urodzenia	18 czerwca 1885 Chrzanowice
Data i miejsce śmierci	29 listopada 1981 Dąbrowa Górnicza
prezydent Dąbrowy Górniczej
Okres	od 27 stycznia 1945 do 14 marca 1945
Przynależność polityczna	Polska Partia Socjalistyczna
Następca	Włodzimierz Zieliński
Odznaczenia

Życiorys

Syn małorolnego chłopa Józefa. Od 1897 w Sosnowcu. Po ukończeniu szkoły powszechnej pracował w cegielni, następnie jako pomocnik murarski, od 1901 w fabryce drutów. W lipcu 1904 wstąpił do PPS. 1 listopada 1904 uczestniczył w demonstracji przeciw poborowi rezerwistów na wojnę rosyjsko-japońską. W lutym 1905 wziął udział w strajku generalnym, za co został zwolniony z pracy. Później został górnikiem. Członek komitetu kopalnianego i Komitetu Dzielnicowego (KD) PPS w Niwce. W listopadzie 1905 ponownie wziął udział w strajku generalnym, potem organizował i był członkiem zarządu Związku Zawodowego Robotników Przemysłu Górniczego. Od XI 1906 w PPS-Frakcji Rewolucyjnej, członek Organizacji Bojowej PPS i technik; przemycał druki partyjne z Górnego Śląska. VII 1908-IV 1912 więziony. W więzieniu wydawał biuletyn-pisemko "Więzień". X 1912 po skazaniu na 6 lat katorgi wywieziony na Syberię, do guberni irkuckiej. Po rewolucji lutowej współorganizował Radę Delegatów Robotniczych (RDR) i tworzył związki zawodowe. VII 1918 powrócił w rodzinne strony i organizował rady chłopskie. XI 1918 został sekretarzem Okręgowego Komitetu Robotniczego (OKR) PPS w Dąbrowie Górniczej i redaktorem "Górnika". Od stycznia 1919 członek egzekutywy OKR PPS. Opowiadał się za współdziałaniem z KPRP i występował w obronie RDR, za co został zawieszony w prawach członka OKR PPS. Zorganizował i został sekretarzem na okręg Zagłębia Dąbrowskiego i Częstochowskiego Związku Zawodowego Robotników Przemysłu Chemicznego. 1921 wybrany do sosnowieckiej Rady Kasy Chorych, z której wystąpił w proteście przeciwko atakom PPS-owców na komunistów. W 1922 wstąpił do KPRP. Podczas kampanii wyborczej do Sejmu i Senatu jesienią 1922 agitował za kandydatami Związku Proletariatu Miast i Wsi (ZPMiW), za co został usunięty z władz Związku Zawodowego Robotników Przemysłu Chemicznego i z redakcji "Robotnika Chemicznego". Wtedy został sekretarzem oddziału Związku Zawodowego Robotników Budowlanych związanego z KPRP. Organizował Związek Dozorców Domowych. Od jesieni 1923 sekretarz oddziału Związku Zawodowego Metalowców. XI 1924-V 1925 więziony w Będzinie, po rozprawie uniewinniony. Od 1925 zastępca przewodniczącego Spółdzielni Spożywców w Sosnowcu. Od X 1925 radny do Rady Miejskiej Będzina z listy "Solidarności Robotniczej" i ławnik w Zarządzie Miejskim. Od 1926 do 1939 członek Prezydium Rady Okręgowej "Społem". 7 września 1927 został zastępcą burmistrza Czeladzi i do lutego 1928 był p.o. burmistrza tego miasta. Od kwietnia 1928 pracował w Zarządzie Miejskim Dąbrowy Górniczej. Podczas okupacji był członkiem tajnego samorządu Dąbrowy Górniczej. Od jesieni 1942 członek PPR.

W 1945 został prezydentem Dąbrowy Górniczej, następnie sekretarzem Prezydium Miejskiej Rady Narodowej (MRN). Od 1 grudnia 1945 do 30 września 1947 kierownik miejscowej organizacji PPS. Do przejścia na emeryturę w lutym 1957 był kierownikiem Wydziału Opieki Społecznej w Prezydium MRN w Dąbrowie Górniczej. Na emeryturze był członkiem Zarządu Okręgowego ZBoWiDu w Katowicach. Wydał wspomnienia pt. "75 lat pod czerwonym sztandarem".

Był odznaczony m.in. Orderem Budowniczych Polski Ludowej (1975), Orderem Sztandaru Pracy I klasy, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Niepodległości z Mieczami i radzieckim Orderem Rewolucji Październikowej.

Patron ulicy Jakuba Dąbskiego w Dąbrowie Górniczej, wprowadzonej Uchwałą nr III/22/84 Miejskiej Rady Narodowej w Dąbrowie Górniczej z dnia 29.11.1984 r. na skutek "ustawy dekomunizacyjnej" ulica będzie nosić nazwę Wirgiliusza Grynia - nazwa skrócona „Grynia”.

Bibliografia

• Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego t. 1, Warszawa 1985, s. 556-558.