Jan Machnik
Jan Eugeniusz Machnik (ur. 20 września 1930 w m. Łuka[1], zm. 7 października 2023[2]) – polski archeolog, profesor nauk humanistycznych.
| Data i miejsce urodzenia |
20 września 1930 |
|---|---|
| Data śmierci |
7 października 2023 |
| Zawód, zajęcie |
archeolog |
| Tytuł naukowy |
profesor nauk humanistycznych |
| Alma Mater |
Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys edytuj
Urodził się w rodzinie nauczycielskiej jako syn Władysława i Katarzyny[3]. Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim (absolwent archeologii z 1953)[4] oraz na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie w 1955 uzyskał tytuł zawodowy magistra historii kultury materialnej, broniąc pracy pt. Osada wczesnośredniowieczna w Igołomii koło Krakowa. Rozpoczął następnie pracę w Zakładzie Archeologii Małopolski Instytutu Historii Kultury Materialnej w Krakowie. W następnych latach zajął się badaniami nad problematyką końca neolitu i początków epoki brązu w Europie środkowej, broniąc pracę doktorską Studia nad kulturą ceramiki sznurowej w Małopolsce. W kolejnych latach uzyskał stopień doktora habilitowanego, a w 1976 tytuł profesora nauk humanistycznych[4].
W latach 1966–1990 kierował Zakładem Archeologii Małopolski Instytutu Historii Kultury Materialnej w Krakowie, a później Instytutem Archeologii i Etnologii PAN w Krakowie[5]. Od 1968 był wykładowcą UJ, a od 1976 zajmował stanowisko profesora na tej uczelni. W 1990 został członkiem Międzynarodowej Unii Nauk Pre- i Protohistorycznych (UISPP), a w 1992 członkiem Polskiej Akademii Umiejętności[5]. Pełnił m.in. funkcję wiceprezesa PAU[4]. W 1966 został redaktorem „Sprawozdań Archeologicznych”. Prowadził prace wykopaliskowe w Polsce, na Słowacji, na Ukrainie i we Francji[5]. Wykładał później również w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego[4].
W 2011, za wybitne zasługi w pracy naukowo-badawczej, za osiągnięcia w działalności dydaktycznej i społecznej, został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[6]. W 2005 otrzymał Krzyż Oficerski tego orderu[7]. W 2013 za zasługi na polu współpracy polsko-słowackiej w dziedzinie archeologii uhonorowano go Medalem św. Gorazda[8].
Życie prywatne edytuj
W 1958 zawarł związek małżeński z Anną Dzieduszycką, z którą miał dwie córki: Dominikę i Michalinę[9].
Wybrane publikacje edytuj
- Studia nad kulturą ceramiki sznurowej w Małopolsce, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1966
- Materiały do prahistorii ziem polskich Cz. 3, Epoka brązu. Z. 1, Stosunki kulturowe na przełomie neolitu i epoki brązu w Małopolsce (na tle przemian w Europie Środkowej), Instytut Historii Materialnej PAN, Warszawa 1967
- Frühbronzezeit Polens (Übersicht über die Kulturen und Kulturgruppen), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1977
- Kultury z przełomu eneolitu i epoki brązu w strefie karpackiej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1987
- Iwanowice, stanowisko Babia Góra, część II. Cmentarzysko z wczesnego okresu epoki brązu (red.), Instytut Historii Materialnej PAN, Kraków 1991
- Kultura mierzanowicka. Chronologia, taksonomia i rozwój przestrzenny (współautor ze Sławomirem Kadrowem), Oddział PAN, Kraków 1997
Przypisy edytuj
- ↑ Machnik Jan Eugeniusz, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2019-01-10].
- ↑ Zmarł Profesor dr hab. Jan Machnik. ma.krakow.pl. [dostęp 2023-10-09].
- ↑ Jan Eugeniusz Machnik. sejm-wielki.pl. [dostęp 2021-07-19].
- ↑ a b c d Prof. zw. dr hab. Jan Eugeniusz Machnik, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2012-10-08].[martwy link]
- ↑ a b c Machnik Jan. onet.pl. [dostęp 2012-10-08].
- ↑ M.P. z 2011 r. nr 111, poz. 1131
- ↑ M.P. z 2006 r. nr 4, poz. 64
- ↑ Prof. Stanisław Sroka uhonorowany przez władze Republiki Słowackiej. uj.edu.pl, 18 czerwca 2013. [dostęp 2013-06-19].
- ↑ Anna Róża Maria hr. Dzieduszycka z Dzieduszyc h. Sas. sejm-wielki.pl. [dostęp 2021-07-19].