Wikipedia

Jan Paweł II w piusce profil (monety kolekcjonerskie)

(Przekierowano z Jan Paweł II (moneta kolekcjonerska 100 złotych))

Jan Paweł II w piusce profil – monety kolekcjonerskie wybite z wykorzystaniem wspólnego wzoru rewersu przedstawiającego Jana Pawła II, w nominałach 100-, 200-, 1000 złotych, w srebrze, stemplem lustrzanym lub zwykłym, wprowadzone do obiegu przez Narodowy Bank Polski 5 października 1982 r. (M.P. z 1982 r. nr 23, poz. 207). Z formalnego punktu widzenia przestały być prawnym środkiem płatniczym z dniem denominacji z 1 stycznia 1995 roku, rozporządzeniem prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 18 listopada 1994 (M.P. z 1994 r. Nr 61, poz. 541)[1].

Jan Paweł II w piusce profil
Państwo

 Polska

Emitent

Narodowy Bank Polski

Typ monety

monety kolekcjonerskie

Nominał

100 zł
200 zł
1000 zł

Rocznik

1982 (100 zł, 200 zł, 1000 zł)
1983 (1000 zł)

Emisja
Mennica

Mennica Państwowa,
VALCAMBI

Nakład

12 450 szt. (100 zł)
6650 szt. (200 zł)
10 000 szt. (1000 zł)

Data emisji

5 października 1982

Data wycofania

1 stycznia 1995

Projektant

St. Wątróbska-Frindt

Opis fizyczny
Masa

14,15 g (100 zł)
28,30 g (200 zł)
14,50 g (1000 zł)

Średnica

30 mm (100 zł)
40 mm (200 zł)
31 mm (1000 zł)

Materiał

srebro:
Ag750 (100 zł, 200 zł)
Ag625 (1000 zł)

Rant

gładki

Stempel

zwykły,
lustrzany

Monety upamiętniały drugą wizytę Jana Pawła II w Polsce[1].

Monety z 1982 r. zostały wprowadzone do obiegu razem z monetami kolekcjonerskimi Jan Paweł II z pastorałem z półprofilu[2].

Zaliczane są do serii tematycznej Jan Paweł II[3].

Na przełomie XX i XXI w. na rynku kolekcjonerskim oraz w katalogach numizmatycznych funkcjonowała/funkcjonuje nieoficjalna, hybrydowa moneta o nominale 10 000 złotych, wybita z ikonograficznie identycznym rysunkiem rewersu oraz awersem innej oficjalnej monety szwajcarskiej mennicy VALCAMBI (awers'rewers). Dla monety tej nie istnieje żaden akt normatywny wprowadzający ją do obiegu w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej[4][5][6].

W końcu 2. dziesięciolecia XXI w. na rynku wydawniczym pojawiło się rozbudowane opracowanie dotyczące przez wszystkim monet próbnych okresu Polski Ludowej (1949–1990)[7]. W ramach 20-letniej pracy nad książką autor przeprowadził między innymi kwerendy w Narodowym Banku Polskim oraz w Mennicy Polskiej S.A. (dawnej Mennicy Państwowej). Jednym z rezultatów tych działań było zapoznanie się z dokumentami dotyczącymi emisji monet z mennicy VALCAMBI oraz oryginalnymi egzemplarzami bardzo rzadkich roczników innych niż 1982 bitych przez tę mennicę szwajcarską[8]. Ostatecznym rezultatem tych wizyt, uzupełnionych o szczegółową analizę porównawczą wszystkich monet, które rynek kolekcjonerski na przełomie XX i XXI w. klasyfikował jako produkty mennicy VALCAMBI, było[9]:

  1. Uznanie wszystkich egzemplarzy z rewersem Jan Paweł II w piusce z profilu bitych z datą roczną 1986 (100–, 200–, 10 000 złotych), stemplem lustrzanym albo zwykłym, za numizmaty niewiadomego pochodzenia, określone przez autora jako nieoficjalne (fałszywe?).
  2. Zmianę klasyfikacji bić szwajcarskich Jan Paweł II w piusce z profilu o nominałach 100– oraz 200 złotych, bez napisu PRÓBA, z datą roczną 1985 – z kolekcjonerskich na próbne technologiczne.

Awers

edytuj

W centralnym punkcie umieszczono godło – orła bez korony, po bokach orła rok:

  • „19 82” albo
  • „19 83” albo
  • „19 85” albo
  • „19 86”,

dookoła napis „POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA”, na dole:

  • „• ZŁ 100 ZŁ •” albo
  • „• ZŁ 200 ZŁ •” albo
  • „• ZŁ 1000 ZŁ •”,

pod łapą orła znak mennicy:

  • w Warszawie – z prawej strony superpozycja liter MW, albo
  • VALCAMBI – z lewej strony litery CHI w kółku[1].

Rewers

edytuj

Na tej stronie monety znajduje się lewy profil Jana Pawła II w piusce, a pod spodem napis w łuku: „JAN•PAWEŁ•II”[1].

Nakład

edytuj

Monety bito z rantem gładkim w dwóch mennicach:

według projektu Stanisławy Wątróbskiej-Frindt[1]. Materiał, sposób wybicia (stempel), parametry metrologiczne oraz nakłady przedstawiono poniżej[1]:

Jan Paweł II w piusce profil
Lp. Nominał Metal Stempel Średnica (mm) Masa (gram) Nakład (sztuk) Mennica Uwagi
1982
1 100 złotych srebro Ag750 zwykły 30 14,15 8700 VALCAMBI na wyłączność firmy zagranicznej
2 lustrzany 3750
3 200 złotych zwykły 40 28,3 3000
4 lustrzany 3650
5 1000 złotych srebro Ag625 „matowiony”1 31 14,5 bd Warszawa monety wyselekcjonowane z emisji okolicznościowej wybitej w nakładzie 803 100 sztuk
1983
6 1000 złotych srebro Ag625 „matowiony”1 31 14,5 bd Warszawa monety wyselekcjonowane z emisji okolicznościowej wybitej w nakładzie 1 529 960 sztuk
7 lustrzany 10 000

1 – określenie sposobu bicia monety jako „stempel matowiony” nie ma ani charakteru formalnego, ani ukształtowanego przez rynek kolekcjonerski przełomu XX i XXI w. Monety dystrybuowane jako wyselekcjonowane charakteryzują się matowym rysunkiem, zazwyczaj obu stron, oraz często połyskowym tłem. Przypominają więc egzemplarze bite przez mennicę stemplem lustrzanym i z tego powodu w obrocie kolekcjonerskim „pojawiają się” czasami nieistniejące wg banku emisyjnego egzemplarze monety 1000 złotych z Janem Pawłem II

Jan Paweł II w piusce profil – do 2018 r. monety kolekcjonerskie, od 2018 – próbne technologiczne[10]
Lp. Nominał Metal Stempel Średnica (mm) Masa (gram) Nakład (sztuk) Mennica
1985
1 100 złotych srebro Ag750 zwykły 30 14,15 nieznany VALCAMBI
2 lustrzany nieznany
3 200 złotych zwykły 40 28,3 nieznany
4 lustrzany nieznany
Jan Paweł II w piusce profil – monety nieoficjalne (fałszywe?)[11][4]
Lp. Nominał Metal Stempel Średnica (mm) Masa (gram) Nakład (sztuk) Mennica
1986
1 100 złotych srebro Ag750 zwykły 30 14,15 80 VALCAMBI ?
2 lustrzany 128
3 200 złotych zwykły 40 28,3 32
4 lustrzany 75
5 10 000 złotych zwykły nieznany
6 lustrzany nieznany

Opis

edytuj

Rysunek rewersu jest jednym z siedmiu z Janem Pawłem II, który znalazł się na monetach okresu PRL[12].

Tymi samymi stemplami zostały wybite również monety obiegowe z wizerunkiem okolicznościowym o nominale 1000 złotych, z datami rocznymi 1982 oraz 1983, stemplem zwykłym, w srebrze próby 625[4].

Monety kolekcjonerskie z Mennicy Państwowej w Warszawie o nominale 1000 złotych, wyselekcjonowane z emisji obiegowych z lat 1982 i 1983, bywają czasami sprzedawane na rynku kolekcjonerskim z opisem „lustrzane”[13][14], co sugeruje kupującym, że zostały wybite stemplem lustrzanym. Według dokumentów Narodowego Banku Polskiego 1000-złotówki stemplem lustrzanym zostały wybite tylko z datą roczną 1983, a na rynek kolekcjonerski, poza emisją jednoznacznie lustrzaną z 1983 r., wprowadzono egzemplarze wyselekcjonowane z obydwu lat emisji[1].

Wersje próbne

edytuj

Dla nominału bitego w Warszawie (1000 złotych) istnieją bicia:

  • z datą roczną 1982 i wypukłym napisem PRÓBA[15]:
    • w serii prób niklowych – nakład 500 sztuk,
    • technologiczne:
      • z rantem gładkim, w srebrze Ag625, średnica 31 mm – nakład 40 sztuk (wg NBP) albo 20 sztuk (wg Mennicy Polskiej)
      • z rantem ząbkowanym, w srebrze Ag500, średnia 24,5 mm
        • masa 8,1 grama, stempel zwykły – nakład 8 sztuk (wg NBP)
        • masa 8,1 grama, stempel polerowany – nakład 10 sztuk (wg NBP)
        • masa 7,8 grama, stempel zwykły, na wyżarzonym krążku – nakład 2 sztuki (wg NBP)
  • z datą roczną 1983 klipa kwadratowa 40 x 40 mm, w srebrze, o masie 37,9 grama, bez napisu PRÓBA, w nieznanym nakładzie[16].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e f g Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 218,223,228, ISBN 83-87355-37-2.
  2. ↑ Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 229,231,233, ISBN 83-87355-37-2.
  3. ↑ Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 398, ISBN 83-87355-37-2.
  4. ↑ a b c Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 234, ISBN 83-87355-37-2.
  5. ↑ 10000 złotych 1986, Jan Paweł II, lustrzanka [online], OneBid [dostęp 2024-09-17] (pol.).
  6. ↑ 10.000 złotych 1986, mennica w Szwajcarii; Jan Paweł II... [online], OneBid [dostęp 2024-09-17] (pol.).
  7. ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 1–582, ISBN 978-83-87355-88-3.
  8. ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 9–10,38–39, ISBN 978-83-87355-88-3.
  9. ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 38–39, ISBN 978-83-87355-88-3.
  10. ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 413,463, ISBN 978-83-87355-88-3.
  11. ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 38–39,416–418,471–473, ISBN 978-83-87355-88-3.
  12. ↑ Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 234–235, ISBN 83-87355-37-2.
  13. ↑ 1000 złotych 1982, Jan Paweł II, LUSTRZANE, ULTRA CAMEO, nienotowane [online], OneBid [dostęp 2024-10-12] (pol.).
  14. ↑ 9232NS 1000 Złotych 1982 rok Polska Jan Paweł II - Numimarket.pl [online], numimarket.pl [dostęp 2024-10-12].
  15. ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 499–501, ISBN 978-83-87355-88-3.
  16. ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 505, ISBN 978-83-87355-88-3.

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Paweł_II_w_piusce_profil_(monety_kolekcjonerskie)&oldid=75087354”