Jan Pelczar (ur. 4 stycznia 1895 w Aninie, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – major kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Jan Pelczar
major kawalerii major kawalerii
Data i miejsce urodzenia

4 stycznia 1895
Anin

Data i miejsce śmierci

kwiecień 1940
Charków

Przebieg służby
Lata służby

19141940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

9 Pułk Ułanów Małopolskich
6 Pułk Ułanów Kaniowskich
6 Samodzielna Brygada Kawalerii
19 Pułk Ułanów Wołyńskich

Stanowiska

dowódca szwadronu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Życiorys edytuj

Jan Pelczar był synem Pawła i Marii, urodził się w Aninie. Przed wybuchem I wojny światowej ukończył gimnazjum w Krośnie. W czasie wojny służył w Legionach Polskich.

W 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego i walczył w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 9 pułku Ułanów Małopolskich.

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku, w macierzystym pułku. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika kawalerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919, a 1 grudnia 1924 awansował na rotmistrza ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 45. lokatą w korpusie oficerów kawalerii. 22 marca 1926 roku został przeniesiony do 6 pułku Ułanów Kaniowskich w Stanisławowie i przydzielony do Szwadronu Pionierów 6 Samodzielnej Brygady Kawalerii na stanowisko młodszego oficera[1]. 4 lutego 1934 awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 i 2. lokatą w korpusie oficerów kawalerii. 7 czerwca 1934 roku został przeniesiony z garnizonu Trembowla do garnizonu Stanisławów na stanowisko dowódcy Szwadronu Zapasowego 9 pułku ułanów[2]. Później służył w 19 pułku Ułanów Wołyńskich, gdzie w 1939 roku był kwatermistrzem. W ramach Wołyńskiej Brygada Kawalerii walczył z Niemcami, a po napaści Sowietów na Polskę walczył z najeźdźcami. Pod koniec września dostał się do niewoli i został wywieziony do Rosji.

Jan Pelczar w 1940 roku został zamordowany przez NKWD w Charkowie i pochowany w bezimiennej mogile zbiorowej. Obecnie jego szczątki spoczywają w Piatichatkach na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.

5 października 2007 Minister Obrony Narodowej awansował go pośmiertnie do stopnia podpułkownika[3]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Ordery i odznaczenia edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 22 marca 1926 roku, s. 95. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 20 z 8 maja 1926 roku, s. 162.
  2. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 161.
  3. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  4. Dekret Wodza Naczelnego L. 3462 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 5)
  5. M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  6. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.

Bibliografia edytuj

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
  • Rocznik Oficerski 1923 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1923, s. 617, 683.
  • Rocznik Oficerski 1924 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1924, s. 559, 605.
  • Rocznik Oficerski 1928 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1928, s. 298, 349.
  • Rocznik Oficerski 1932 – Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1932, s. 149, 636.
  • Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, opracowanie zespołowe pod kierunkiem Jędrzeja Tucholskiego, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2003, ISBN 83-916663-5-2.