Jan Skawiński (podpułkownik)
Jan Skawiński (ur. 26 października 1896 w Jaroszewicach, zm. 1982) – podpułkownik kawalerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
podpułkownik kawalerii | |
Data i miejsce urodzenia |
26 października 1896 |
---|---|
Data śmierci |
1982 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1914–1947 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
zastępca komendanta |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Życiorys edytuj
Urodził się 26 października 1896 w Jaroszewicach, w rodzinie Macieja, rolnika[1][2].
W czasie I wojny światowej działał w Polskiej Organizacji Wojskowej w Lublinie (1914–1915), a od lipca 1915 walczył w szeregach 1 pułku ułanów Legionów Polskich[3][4]. Po kryzysie przysięgowym (lipiec 1917) został internowany w obozie w Szczypiornie[3]. Po uwolnieniu rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego[5].
Od listopada 1918 walczył przeciwko Ukraińcom w obronie Lwowa[6]. W marcu 1919 jako ochotnik wstąpił do 1 pułku szwoleżerów[7]. Na początku lipca 1920 objął dowództwo 1. szwadronu 201 pułku szwoleżerów, który został sformowany w Warszawie przez szwadron zapasowy 1 pułku szwoleżerów[8]. Od 2 sierpnia na jego czele walczył podczas wojny z bolszewikami[9]. Wyróżnił się w obronie Nieporętu w nocy z 14 na 15 sierpnia[10] oraz 17 sierpnia w walce pod Ćwiklinem[11]. 18 sierpnia gen. Władysław Sikorski odznaczył go Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[12]. 20 sierpnia prowadził szarżę szwadronu na folwark Dłużniewo przez most na rzece Raciążnica[13]. Dwa dni później na czele 1. i 3. szwadronów szarżował pod Żurominkiem[14].
1 czerwca 1921 był przydzielony do Centralnej Szkoły Kawalerii w Grudziądzu, a jego oddziałem macierzystym był 3 pułk szwoleżerów[15]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 201. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)[16], a 3 maja 1926 mianowany rotmistrzem ze starszeństwem z 1 lipca 1925 i 26. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[17].
W kwietniu 1928 został przeniesiony z 3 pszwol. do 10 pułku ułanów w Białymstoku z równoczesnym przydziałem na stanowisko dowódcy 1 szwadronu samochodów pancernych i pozostawieniem na przeniesieniu służbowym na kursie w Szkole Czołgów i Samochodów[18][19][20]. We wrześniu 1930 został przeniesiony do 1 dywizjonu smochodów pancernych na stanowisko pełniącego obowiązki kwatermistrza[21]. Z dniem 1 września 1931 został przeniesiony do 4 dywizjonu pancernego w Brześciu[22][23]. 12 marca 1933 został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 i 14. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[24]. W październiku 1935 został przeniesiony do 22 pułku ułanów w Brodach na stanowisko kwatermistrza, a w 1938 na takie samo stanowisko do 2 pułku szwoleżerów w Starogardzie[25].
Na tym stanowisku walczył w kampanii wrześniowej. Od 24 grudnia do 18 czerwca 1940 we Francji dowodził 4 Oddziałem Rozpoznawczym, a po ewakuacji do Wielkiej Brytanii od 25 czerwca do 4 grudnia 1940 dowódcą 10 Oddziału Rozpoznawczego, a później dowódcą Pociągu Pancernego „J” (do stycznia 1942) i Pociągu Pancernego „D” (do grudnia 1942)[26]. Od 1943 do grudnia 1946 pełnił służbę na stanowisku zastępcy komendanta Centrum Wyszkolenia Pancernego i Technicznego[26]. Na podpułkownika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1945[26]. 1 stycznia 1947, po zgłoszeniu się na powrót do kraju, został przeniesiony do obozu oficerskiego. 3 sierpnia 1947 wrócił do Polski i 20 sierpnia tego roku został zarejestrowany w Rejonowej Komendzie Uzupełnień Lublin Powiat[26]. Zmarł w 1982 i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 130, rząd 1, miejsce 28)[27].
Był żonaty z Romaną ze Skalskich (ok. 1898–1992), z którą miał syna Jerzego (ur. 1925)[1][27].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 417[28][29]
- Krzyż Niepodległości – 2 sierpnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[30][2][31]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie[32][33]
- Srebrny Krzyż Zasługi – 10 listopada 1928 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”[34][35]
- Odznaka „Znak Pancerny” nr 261 – 11 listopada 1933[36]
Przypisy edytuj
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-12-05]..
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Skawiński Jan. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2023-11-17].
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2, 3, 7.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 7.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3, 7.
- ↑ Gruszecki 1929 ↓, s. 5.
- ↑ Gruszecki 1929 ↓, s. 7-8, 11.
- ↑ Gruszecki 1929 ↓, s. 12-13.
- ↑ Gruszecki 1929 ↓, s. 15-17.
- ↑ Gruszecki 1929 ↓, s. 17.
- ↑ Gruszecki 1929 ↓, s. 18-19.
- ↑ Gruszecki 1929 ↓, s. 20-21.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 242.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 169.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 3 maja 1926, s. 132.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928, s. 144.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 299.
- ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 54, 82.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930, s. 298.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931, s. 348.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 150, 734.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 14 marca 1933, s. 46.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 130, 686.
- ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ a b Cmentarz Stare Powązki: JAN SKAWIŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-11-17] .
- ↑ Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 420.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-12-05]..
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-12-05]..
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 150.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-12-05]..
- ↑ Monitor Polski nr 260, poz. 636. 1928-11-10. [dostęp 2022-11-16].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928, s. 415.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 listopada 1933, s. 295.
Bibliografia edytuj
- Skawiński Jan. [w:] Kolekcja akt żołnierzy zarejestrowanych w rejonowych komendach uzupełnień, sygn. II.56.5325 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-17].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Przegląd Kawaleryjski, 1930.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Księga Jazdy Polskiej. Bolesław Wieniawa-Długoszowski (red.) Bronisław Rakowski (red.) Władysław Dziewanowski (red.) Karol Koźmiński (red.) Stanisław Strumph-Wojtkiewicz (red.) Stanisław Ostoja-Chrostowski (red.) Stanisław Haykowski (ilust.). Warszawa: Zakłady Graficzne Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, 1938.
- Emil Gruszecki: Zarys historji wojennej 3–go Pułku Szwoleżerów Mazowieckich imienia pułkownika Kozietulskiego. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.