Jaskier okrągłolistny

Jaskier okrągłolistny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	jaskropodobne
Rząd	jaskrowce
Rodzina	jaskrowate
Rodzaj	jaskier
Gatunek	jaskier okrągłolistny
	Nazwa systematyczna
	Ranunculus thora L.; Sp. Pl. 1: 550. 1753
Synonimy
	Ranunculus scutatus Waldst. & Kit.; Ranunculus tatrae Borbás; Thora venefica Fourr.;
	Ranunculus scutatus Waldst. & Kit.; Ranunculus tatrae Borbás; Thora venefica Fourr.;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jaskier okrągłolistny^[4] (Ranunculus thora L.) – gatunek rośliny należący do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae). Występuje w górach południowej i środkowej Europy. W Polsce spotykany wyłącznie w Tatrach i jest tu dość rzadki^[5].

Morfologia

Jest łatwy do odróżnienia od innych gatunków jaskrów ze względu na odmienne liście i pokrój.

Łodyga: Wzniesiona, nierozgałęziona, naga, o wysokości 10–25 cm^[5].
Korzenie: Część korzeni jest zgrubiała, mająca postać pęku bulwek poniżej nasady łodygi^[5].
Liście: Ma pojedynczy liść odziomkowy i kilka liści łodygowych. Na połowie długości łodygi występuje pojedynczy, duży liść siedzący o półkolistym kształcie, gładkich lub karbowanych brzegach i wyraźnej nerwacji. Powyżej niego wyrastają jeszcze czasami znacznie mniejsze, klapowane lub lancetowate liście^[5]^[6].
Kwiaty: Na jednej łodydze wyrastają zwykle 1-2 kwiaty o średnicy do 2 cm. Są one 5–7 płatkowe, żółtego koloru i ciemniejszą plamą w nasadzie. W środku kwiatu liczne pręciki i słupki^[5].
Owoc: Liczne niełupki o długości 4-5 mm zaopatrzone w cienki i zagięty na szczycie dzióbek^[5].

Biologia i ekologia

Rozwój: Bylina. Kwitnie od czerwca do lipca i jest owadopylna. Pierwszy liść odziomkowy ginie szybko, jeszcze przed kwitnieniem^[5].
Siedlisko: Hale górskie, naskalne murawy, szczeliny skalne. Występuje głównie na wapiennym podłożu. W Tatrach głównym obszarem jego występowania jest piętro halne i piętro kosówki, dużo rzadziej spotkać go można w reglu dolnym i górnym^[5].
Cechy fitochemiczne: Roślina trująca^[6].

Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-07] (ang.).
↑ The Plant List. [dostęp 2017-01-11].
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Zbigniew Mirek: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Halina Piękoś-Mirkowa. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
↑ ^a ^b Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-07] (ang.).

[tpl-3] The Plant List. [dostęp 2017-01-11].

[checklist2002-4] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

[mirek-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Zbigniew Mirek: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Halina Piękoś-Mirkowa. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.

[szafer-6] Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]

[6]