Jaskierek

Jaskierek
	; Jaskierek podolski
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	jaskropodobne
Rząd	jaskrowce
Rodzina	jaskrowate
Rodzaj	jaskierek
	Nazwa systematyczna
	Ceratocephala Moench; Meth. 218. 4 Mai 1794
	Typ nomenklatoryczny
	Ceratocephala spicata Moench
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jaskierek (Ceratocephala) – rodzaj roślin zielnych z rodziny jaskrowatych (w niektórych ujęciach systematycznych bywa włączany do rodzaju jaskier Ranunculus). Obejmuje 4 gatunki występujące na obszarze od północnej Afryki, poprzez Europę i Azję do wysp południowo-zachodniego Pacyfiku^[4]. W Polsce tylko jeden gatunek przejściowo zawlekany – jaskierek podolski C. testiculata^[5].

Morfologia edytuj

Pokrój: Niewielkie rośliny jednoroczne o wzniesionej łodydze^[4].
Liście: Tylko odziomkowe, część z nich jest niepodzielona i równowąska, inne są podzielone na trzy części, te z kolei podzielone są na równowąskie łatki^[4].
Kwiaty: Pojedyncze, rozwijają się na szczycie pędu. Są obupłciowe i promieniste. Działki kielicha odpadające, w liczbie 5. Płatki korony w liczbie od 3 do 5 są żółte, wąskojajowate. Pręcików jest kilka, do 10. Owocolistki liczne (powyżej 10)^[4].
Owoce: Niełupki tworzące kulisty lub cylindryczny owoc zbiorowy^[4].

Systematyka edytuj

Pozycja systematyczna

Rodzaj z plemienia Ranunculeae z podrodziny Ranunculoideae z rodziny jaskrowatych Ranunculaceae^[2]^[6]. W ujęciach systematycznych bardzo szeroko definiujących rodzaj jaskier Ranunculus rodzaj Ceratocephala nie jest wyróżniany i gatunki tu zaliczane włączane są do Ranunculus sensu lato^[7]^[8]. Alternatywnie grupa drobnych, bazalnych rodzajów z plemienia Ranunculeae jest wyróżniana, a rodzaj Ranunculus jest wąsko ujmowany (sensu stricto, aczkolwiek obejmując dawniej wyróżniane rodzaje Batrachium, Aphanostemma i Gampsoceras). Rodzaj Ceratocephala jest siostrzany względem rodzaju mysiurek Myosurus^[9]^[10]^[11].

Wykaz gatunków^[12]

Ceratocephala caulifolia Qureshi & Chaudhri
Ceratocephala falcata (L.) Pers.
Ceratocephala pungens Garn.-Jones
Ceratocephala testiculata (Crantz) Roth – jaskierek podolski

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-02-02] (ang.).
↑ ^a ^b Ceratocephala. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. [dostęp 2011-02-02].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Wang Wencai; Michio Tamura: Ceratocephala. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-02-02]. (ang.).
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 57, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ Genus Ceratocephala Moench. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-05-26].
↑ Ceratocephala Moench. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-26].
↑ Elvira Hörandl, Ovidiu Paun, Jan T.Johansson, Carlos Lehnebach, Tristan Armstrong, Lixue Chen, Peter Lockhart. Phylogenetic relationships and evolutionary traits in Ranunculus s.l. (Ranunculaceae) inferred from ITS sequence analysis. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 36, 2, s. 305-327, 2005. DOI: 10.1016/j.ympev.2005.02.009.
↑ Ovidiu Paun, Carlos Lehnebach, Jan T. Johansson, Peter Lockhart, Elvira Hörandl. Phylogenetic relationships and biogeography of Ranunculus and allied genera (Ranunculaceae) in the Mediterranean region and in the European Alpine System. „Taxon”. 54, 4, s. 911-932, 2005. DOI: 10.2307/25065478.
↑ Khatere Emadzade, Carlos Lehnebach, Peter Lockhart, Elvira Hörandl. A molecular phylogeny, morphology and classification of genera of Ranunculeae (Ranunculaceae). „Taxon”. 59, 3, s. 809-828, 2010. DOI: 10.1002/tax.593011.
↑ Matthias Baltisberger, Elvira Hörandl. Karyotype evolution supports the molecular phylogeny in the genus Ranunculus (Ranunculaceae). „Perspectives in Plant Ecology, Evolution and Systematics”. 18, s. 1-14, 2016. DOI: 10.1016/j.ppees.2015.11.001.
↑ Ceratocephala. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-02-02]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-02-02] (ang.).

[ing-3] Ceratocephala. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. [dostęp 2011-02-02].

[china-4] Wang Wencai; Michio Tamura: Ceratocephala. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-02-02]. (ang.).

[checklist-5] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 57, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[grin-6] Genus Ceratocephala Moench. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-05-26].

[powo-7] Ceratocephala Moench. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-26].

[8] Elvira Hörandl, Ovidiu Paun, Jan T.Johansson, Carlos Lehnebach, Tristan Armstrong, Lixue Chen, Peter Lockhart. Phylogenetic relationships and evolutionary traits in Ranunculus s.l. (Ranunculaceae) inferred from ITS sequence analysis. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 36, 2, s. 305-327, 2005. DOI: 10.1016/j.ympev.2005.02.009.

[9] Ovidiu Paun, Carlos Lehnebach, Jan T. Johansson, Peter Lockhart, Elvira Hörandl. Phylogenetic relationships and biogeography of Ranunculus and allied genera (Ranunculaceae) in the Mediterranean region and in the European Alpine System. „Taxon”. 54, 4, s. 911-932, 2005. DOI: 10.2307/25065478.

[10] Khatere Emadzade, Carlos Lehnebach, Peter Lockhart, Elvira Hörandl. A molecular phylogeny, morphology and classification of genera of Ranunculeae (Ranunculaceae). „Taxon”. 59, 3, s. 809-828, 2010. DOI: 10.1002/tax.593011.

[11] Matthias Baltisberger, Elvira Hörandl. Karyotype evolution supports the molecular phylogeny in the genus Ranunculus (Ranunculaceae). „Perspectives in Plant Ecology, Evolution and Systematics”. 18, s. 1-14, 2016. DOI: 10.1016/j.ppees.2015.11.001.

[tpl-12] Ceratocephala. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-02-02]. (ang.).

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]