Jaskinia Siedlecka[1] (również Jaskinia na Dupce[2]) – jaskinia pod szczytem wzniesienia Dupka w miejscowości Siedlec w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Janów[1]. Pod względem geograficznym Dupka jest jednym ze wzniesień Wyżyny Częstochowskiej w obrębie Jury Krakowsko-Częstochowskiej[3].

Jaskinia Siedlecka
Plan jaskini
Plan jaskini
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Położenie

Dupka, Siedlec

Długość

52 m

Deniwelacja

18 m

Wysokość otworów

365[1] m n.p.m.

Ekspozycja otworów

ku NW

Data odkrycia

znana od dawna

Ochrona
i dostępność

dostępna

Kod

J.Cz.I-04.01

Położenie na mapie gminy Janów
Mapa konturowa gminy Janów, blisko lewej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Siedlecka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Siedlecka”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Siedlecka”
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego
Mapa konturowa powiatu częstochowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Siedlecka”
Ziemia50°41′56″N 19°21′48″E/50,699000 19,363361

Opis jaskini edytuj

Ma trzy otwory zlokalizowane w pobliżu szczytu Dupki. Główny otwór u północnej podstawy niewielkiej skały ma rozmiary 5 × 8 m i postać studni. Trzy jej ściany są pionowe, ale północna jest silnie pochyła i możliwa do bezpiecznego zejścia dzięki tarasom. Od jej dna prowadzi korytarz o długości około 10 m, szerokości 7 m i wysokości 5 m. Jaskinia posiada jeszcze boczne korytarzyki, tak, że łączna jej długość wynosi 52 m, a deniwelacja 18 m. Górna część jaskini jest oświetlona, dzięki czemu na jej ścianach i dnie rosną rośliny: porzeczka skalna, zanokcica skalna, kopytnik pospolity, bodziszek cuchnący, żywiec dziewięciolistny, zawilec gajowy, szczyr trwały, a w miejscach bardziej zacienionych mchy i wątrobowce. Górna i środkowa część jaskini w zimie zamarzają, dopiero dolna ma jaskiniowy klimat ze stałą temperaturą i wilgotnością. Znajdowano w tej części jaskini zimujące motyle, jak: szczerbówka ksieni i Triphosa dubitata[1].

Około 100 m na południowy wschód od Jaskini Siedleckiej znajduje się niewielkie Schronisko obok Jaskini Siedleckiej[4]. Schronisko to wraz z Jaskinią Siedlecką znajdują się w Centralnym Rejestrze Geostanowisk Polski pod nazwą Jaskinia na Dupce (Siedlecka)[5].

Historia poznania edytuj

Miejscowej ludności jaskinia znana była od dawna. W piśmiennictwie po raz pierwszy pisał o niej A. Waga w 1855 r. Wówczas otwór wejściowy jaskini był w dużym stopniu zawalony kamieniami. Na polecenie miejscowego dziedzica kamienie uprzątnięto i wykonano schodki w celu łatwiejszego wejścia do jaskini. W 1856 r. jaskinię opisywał A. Wiślicki, w 1874 wzmiankowano ją w „Tygodniku Ilustrowanym”, w 1878 wymienił ją w zbiorczym opracowaniu A. Gruszecki[6]. Plan jaskini opracował M. Czepiel[1].

Jest to jaskinia stosunkowa łatwa do zwiedzania, niewymagająca specjalistycznego sprzętu i przygotowania[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Marian Czepiel, Jerzy Zygmunt, Jaskinia Siedlecka, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-12-28].
  2. Mapa. Jura Krakowsko-Częstochowska. Część północna 1:52 000. Warszawa: ExpressMap, 2015. ISBN 978-83-88112-71-3.
  3. Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2.
  4. Marian Czepiel, Schronisko obok Jaskini Siedleckiej, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2022-08-27].
  5. Jaskinia Na Dupce (Siedlecka), [w:] Centralny Rejestr Geostanowisk Polski [online] [dostęp 2022-08-27].
  6. Jaskinie Jury. Na Dupce [online] [dostęp 2018-06-17].