Jaskinia pod Agrestem
Jaskinia pod Agrestem – jaskinia w Żytniej Skale we wsi Bębło w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Wielka Wieś[1]. Znajduje się na Wyżynie Olkuskiej w obrębie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[2].
| Plan jaskini | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Właściciel | |
| Długość |
30 m |
| Głębokość |
0 m |
| Wysokość otworów |
445 m n.p.m. |
| Ekspozycja otworów |
ku północnemu wschodowi |
| Kod |
J.Olk.I-04.98 |
Położenie na mapie gminy Wielka Wieś  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
 50°11′09″N 19°48′05″E/50,185861 19,801333
| |
| Strona internetowa | |
Opis jaskini edytuj
Jaskinia znajduje się po północnej stronie wzniesienia, w najbardziej na zachód wysuniętej skale wspinaczkowej, przez wspinaczy skalnych opisywanej jako Żytnia Skała VI[3]. Ma jeden otwór u południowo-wschodniej ekspozycji podstawy skały, nieco poniżej poziomu terenu. Ciągnie się za nim dość ciasny korytarz w postaci ciasnej i meandrującej rury. Powstała na pęknięciu skały poszerzonym przez przepływającą wodę. Pęknięcie to widoczne jest jeszcze w stropie jaskini. Jaskinia powstała zarówno w strefie wadycznej, jak i w strefie saturacji w skałach pochodzących z jury późnej. Później została zamulona, a potem ponownie odkopana (dowodem są scementowane osady na stropie i ścianach korytarza)[1].
Jaskinia jest całkowicie ciemna i wilgotna. Jej końcowy odcinek ma własny, dość stały mikroklimat. Brak roślinności, ze zwierząt obserwowano tylko drobne muchówki i współczesne kości drobnych zwierząt na dnie[1].
Historia eksploracji i dokumentacji edytuj
Jaskinię odkopano w latach 80. XX wieku. Ślady rozkopywania są jeszcze widoczne we wnętrzu jaskini, a przed wylotem jaskini jest nasyp materiału wyniesionego z jaskini. Po raz pierwszy jaskinię wymienili M. Szelerewicz i A. Górny w 1986 roku. W listopadzie 1981 r. D. Lisoń i J. Rajski zmierzyli jaskinię, D. Lisoń sporządził jej plan[1].
-
Żytnia Skała VI z otworem jaskini u podstawy -
Otwór jaskini -
Początek korytarza
.jpg)
Jaskinie i schroniska Skały Żytniej edytuj
W Skale Żytniej znajduje się:
- Jaskinia w Żytniej Skale Górna (długość 13 m),
- Schronisko Dolne w Żytniej Skale (długość 10,5 m),
- Schronisko Małe w Żytniej Skale (Jaskinia Mała) – pierwsze od zachodniej strony,
- Schronisko nad Dolnym w Żytniej Skale (długość 4,7 m),
- Schronisko Przechodnie w Żytniej Skale (Jaskinia Przechodnia). Ma długość kilkunastu metrów, wysokość pozwalającą na swobodne przejście i dwa otwory; jeden główny i drugi, boczny i mniejszy. Otwory te połączone są z sobą tunelem,
- Schronisko Wysokie w Żytniej Skale (Jaskinia Wysoka), z dużą komorą o wysokim sklepieniu i wielkim głazem w otworze wejściowym,
- Schronisko za Stodołą w Żytniej Skale (na południowej stronie skał)[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Adam Polonius, Damian Lisoń, Jaskinia pod Agrestem, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-08-04].
- ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2
- ↑ Baza topo portalu wspinaczkowego [online] [dostęp 2019-07-04].
- ↑ Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2018-09-29].