Jeziorany (gromada)

Jeziorany – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.

Jeziorany
gromada
1954–1973
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

olsztyńskie

Powiat

1954–58: reszelski
1959–72: biskupiecki

Data powstania

4 października 1954

Data likwidacji

1 stycznia 1973

Siedziba

Jeziorany

Szczegółowy podział administracyjny (1954)
Liczba sołectw

4

Liczba reprezentantów
Liczba członków GRN (1954)

14

brak współrzędnych

Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[3][4].

Gromadę Jeziorany z siedzibą GRN w mieście Jezioranach (nie wchodzącym w jej skład) utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski[3] – w powiecie reszelskim w woj. olsztyńskim na mocy uchwały nr 25 WRN w Olsztynie z dnia 4 października 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad[5] Kostrzewy, Krokowo i Lekity ze zniesionej gminy Radostowo, a także obszar dotychczasowej gromady Tłokowo oraz miejscowości Ustnik i Wójtkówko z dotychczasowej gromady Modliny ze zniesionej gminy Franknowo, w tymże powiecie[6]. Dla gromady ustalono 14 członków gromadzkiej rady narodowej[7].

1 stycznia 1958 do gromady Jeziorany włączono wsie Piszewo, Żardeniki, Olszewnik i Miejska Wieś ze zniesionej gromady Żardeniki w tymże powiecie[8].

1 stycznia 1959 powiat reszelski przemianowano na powiat biskupiecki[9].

31 grudnia 1967 z gromady Jeziorany wyłączono część obszaru wsi Zerbuń (19,02 ha), włączając ją do gromady Czerwonka w tymże powiecie; do gromady Jeziorany włączono natomiast część obszaru PGR Ustnik (25,76 ha) oraz część obszaru PGR Kalis (47,83 ha) z gromady Radostowo w tymże powiecie[10].

30 czerwca 1968 do gromady Jeziorany włączono obszar zniesionej gromady Radostowo w tymże powiecie[11].

1 stycznia 1972 do gromady Jeziorany włączono tereny o powierzchni 1.047 ha z miasta Jeziorany w tymże powiecie; z gromady Jeziorany wyłączono natomiast części obszarów wsi Olszewnik (1,32 ha) i Tłokowo (22,75 ha), włączając je do Jezioran[12].

Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[13]. 1 stycznia 1973 w powiecie biskupieckim utworzono gminę Jeziorany[14] (od 1999 gmina Jeziorany znajduje się w powiecie olsztyńskim).

Przypisy edytuj

  1. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  2. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  3. a b Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
  4. Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
  5. Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
  6. Uchwała Nr 25 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu reszelskiego; w ramach Zarządzenia Nr 13 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 20 grudnia 1954 r., Nr. 11, Poz. 50)
  7. Uchwała Nr XLIII/206 Prezydium Reszelskiej Powiatowej Rady Narodowej w Biskupcu z dnia 5 października 1954 r. w przedmiocie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 9 października 1954 r., Nr. 9, Poz. 35)
  8. Uchwała Nr V/23b/57 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 16 listopada 1957 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1957 r., Nr. 8, Poz. 33)
  9. Dz.U. z 1958 r. nr 76, poz. 393
  10. Uchwała Nr XIV/60/67 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 7 października 1967 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad na terenie województwa olsztyńskiego (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 15 listopada 1967 r., Nr. 13, Poz. 103)
  11. Uchwała Nr XVII/73/68 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 24 kwietnia 1968 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad na terenie województwa olsztyńskiego (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 31 lipca 1968 r., Nr. 9, Poz. 84)
  12. Dz.U. z 1971 r. nr 15, poz. 152
  13. Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
  14. Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 7 grudnia 1972 r., Nr 13, Poz. 176)