John Henry Bradley (ur. 10 lipca 1923 w Antigo w stanie Wisconsin, zm. 11 stycznia 1994 tamże)[1]amerykański żołnierz, mat-sanitariusz II klasy United States Navy. Jeden z sześciu żołnierzy uwiecznionych 23 lutego 1945 na zdjęciu, wykonanym przez fotografa Joego Rosenthala podczas tzw. drugiego zatknięcia amerykańskiej flagi na Suribachi (najwyższym szczytem wyspy Iwo Jima), mającego miejsce w trakcie rozpoczętej 19 lutego inwazji wojsk amerykańskich na wyspę.

John Bradley
Doc
Ilustracja
mat–sanitariusz II klasy mat–sanitariusz II klasy
Data i miejsce urodzenia

10 lipca 1923
Antigo (Wisconsin)

Data i miejsce śmierci

11 stycznia 1994
Antigo

Przebieg służby
Lata służby

1942–1945

Siły zbrojne

 US Navy

Jednostki

2nd Battalion 28th Marines

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa
bitwa o Iwo Jimę

Późniejsza praca

przedsiębiorca pogrzebowy

Odznaczenia
Krzyż Marynarki Wojennej (Stany Zjednoczone) Purpurowe Serce (Stany Zjednoczone) Combat Action Ribbon w wersji US Navy Presidential Unit Citation - baretka marynarki Medal Kampanii Amerykańskiej (USA) Medal Kampanii Azji-Pacyfiku (USA) Medal Zwycięstwa w II Wojnie Światowej (USA)
Kamienna tablica ku pamięci Johna Bradleya umieszczona przez jego rodzinę na górze Suribachi

Życiorys edytuj

Urodził się 10 lipca 1923 w Antigo w stanie Wisconsin. Był jednym z pięciorga dzieci Jamesa i Kathryn Bradleyów. Dorastał w Appleton, gdzie ukończył szkołę średnią. Następnie odbył półtoraroczną praktykę zawodową w domu pogrzebowym McCandless and Zobel w Antigo. Od chłopięcych lat bowiem chciał zostać przedsiębiorcą pogrzebowym.

Służba w wojsku – Iwo Jima edytuj

W wieku dziewiętnastu lat wstąpił do Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych. W wyborze rodzaju sił zbrojnych doradził mu ojciec, który pragnął uchronić syna przed walkami na lądzie. Po zaliczeniu szkolenia podstawowego w Farragut Naval Training Station w stanie Idaho otrzymał stopień marynarza i w marcu 1943 został skierowany do zlokalizowanej tam Szkoły Korpusu Szpitalnego (Hospital Corps) US Navy[2]. Jako wykwalifikowany sanitariusz otrzymał przydział do służby w szpitalu marynarki w kalifornijskim Oakland. Następnie już w stopniu mata-sanitariusza został przeniesiony do US Fleet Marine Forces z przydziałem do Korpusu Piechoty Morskiej. W jednej z jego baz przeszedł kurs w Polowej Szkole Medycznej, przeznaczony dla sanitariuszy wyznaczonych do służby w szeregach marines. Po jego ukończeniu został skierowany do 2. Batalionu 28. Pułku Piechoty Morskiej (2nd Battalion 28th Marines) jako sanitariusz pola walki. Wraz ze swoją jednostką wziął udział w bitwie o Iwo Jimę, rozpoczętej 19 lutego 1945, a trwającej do 26 marca tegoż roku. Podczas zaciętych i krwawych walk, które przyniosły tysiące ofiar śmiertelnych, zarówno po stronie amerykańskiej jak i japońskiej, wykazał się niezwykłą odwagą i poświęceniem, niosąc pomoc medyczną żołnierzom na pierwszej linii walki. Za „nadzwyczajne bohaterstwo sanitariusza Korpusu Szpitalnego podczas akcji na Iwo Jimie przeciwko wrogim siłom japońskim” uhonorowano go Krzyżem Marynarki Wojennej[2].

23 lutego uczestniczył w zatknięciu na górze Suribachi drugiej, większej flagi amerykańskiej i równoczesnym zdjęciu poprzedniej, mniejszej, ustawionej na szczycie kilka godzin wcześniej. Wzniesienie flagi przez Bradleya i jego pięciu kolegów (sierż. Michaela Stranka, kpr. Harlona Blocka, st. szer. Irę Hayesa, st. szer. Franklina Sousleya i st. szer. René Gagnona) sfotografował Joe Rosenthal. Jego zdjęcie trafiło następnie na pierwsze strony amerykańskich gazet i wywołało wielki efekt propagandowy, wzmacniając uczucia patriotyczne w społeczeństwie Stanów Zjednoczonych.

12 marca Bradley został ranny w nogi po ugodzeniu odłamkami japońskiego pocisku moździerzowego. Opatrzony i wyniesiony z rejonu walk przez kolegów-sanitariuszy, trafił do szpitala polowego. Następnie został odesłany do szpitala marynarki w Oakland, lecąc z postojami na wyspie Guam i Hawajach. Po zaleczeniu ran, lecz jeszcze przed operacją usunięcia odłamków z nogi, wziął udział w maju i czerwcu w kampanii rządowej zachęcającej do zakupu państwowych obligacji wojennych. Jako bohater, który wzniósł flagę amerykańską nad Iwo Jimą, wraz z Irą Hayesem i René Gagnonem odbył wizyty w szeregu największych miast amerykańskich, uczestnicząc w uroczystych zgromadzeniach publicznych.

W listopadzie 1945 zakończył służbę w Marynarce Wojennej po otrzymaniu zwolnienia ze względów zdrowotnych.

Dalsze lata edytuj

Po powrocie z wojska, 4 maja 1946 poślubił w katolickim St Mary Church w Appleton swoją szkolną przyjaciółkę – Elizabeth Van Gorp (1924–2013)[3]. Miał z nią ośmioro dzieci – dwie córki i sześciu synów.

Wrócił też do pracy w domu pogrzebowym McCandless and Zobel w Antigo, który wykupił w 1955[3], realizując tym samym swoje życiowe marzenie. W 1992 firmę, nadal istniejącą, przejęli jego dwaj synowie i nadali jej nazwę: „Bradley Funeral House”[3].

John Bradley obok działalności zawodowej udzielał się w kilku organizacjach miejskich oraz dotował znaczącymi sumami cele lokalne[4]. Rzadko jednak pojawiał się na uroczystościach upamiętniających podniesienie flagi na Iwo Jimie, a po 1960 zaprzestał w nich uczestniczyć. Wpłynęły na to jego dramatyczne przeżycia wojenne, od których nie mógł się uwolnić. Jego żona wyznała w późniejszym czasie, że przez pierwsze cztery lata małżeństwa, dręczony koszmarami, płakał we śnie, a w szufladzie komody trzymał wielki nóż „do obrony”. Często też powracały do niego wspomnienia o „Iggym” Ignatowskim, jego towarzyszu broni i przyjacielu, zabitym (a wcześniej prawdopodobnie torturowanym) przez japońskich żołnierzy. Nigdy nie opowiadał rodzinie o swoich dokonaniach wojennych. O tym, że został odznaczony Krzyżem Marynarki Wojennej bliscy dowiedzieli się dopiero po jego śmieci.

Zmarł 11 stycznia 1994 w szpitalu w Antigo. Przyczyną śmierci był udar mózgu, poprzedzony zawałem serca. Został pochowany na cmentarzu Queen of Peace w swoim rodzinnym mieście.

Odznaczenia edytuj

Pamięć edytuj

  • Jego postać pojawiła się w filmach fabularnych: Piaski Iwo Jimy (1949), The Outsider (1961) i Sztandar chwały (2006).
  • Jego imię nosi szkoła batalionowa w Obozie im. Gilberta H. Johnsona, przynależnym do Bazy Korpusu Piechoty Morskiej – Lejeune w Jacksonville w Karolinie Północnej.
  • W książce Flags of Our Fathers, wydanej przez Bantam Books w 2000, jego syn – James, opisał losy ojca i pozostałych żołnierzy, którzy wznieśli flagę amerykańską nad Iwo Jimą. Na jej podstawie Clint Eastwood zrealizował w/w film Sztandar chwały.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. John Henry Bradley, findagrave.com (ang.) [dostęp 2016-04-21]
  2. a b c d e f g Bernard C. Nalty, Danny J. Crawford, The United States Marines on Iwo Jima • The Battle and the Flag Raising, History and Museums Divison, U.S. Marine Corps Headquarters, Washington, D.C. 1995, s. 14 (ang.) [dostęp 2016-04-22]
  3. a b c Elizabeth M. Bradley Obituary, Bradley Funeral Home and Crematory (ang.) [dostęp 2016-04-22]
  4. The Iwo Jima Flag Raisers. iwojima.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-03)]., iwojima.com (ang.) [dostęp 2016-04-22]

Bibliografia edytuj