Jozef Turanec

słowacki pisarz

Jozef Turanec (ur. 7 marca 1892 w Sučanach, zm. 9 marca 1957 w Leopoldovie) – słowacki generał major; dowódca słowackiej Dywizji zmotoryzowanej Rýchla divízia w składzie HGr A; wódz naczelny armii Republiki Słowackiej w okresie prezydentury Jozefa Tiso.

Jozef Turanec
Ilustracja
generał major generał major
Data i miejsce urodzenia

7 marca 1892
Sučany

Data i miejsce śmierci

9 marca 1957
Leopoldov

Przebieg służby
Lata służby

1913–1944

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Armia Czechosłowacka
Armia Słowacka

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna węgiersko-słowacka,
II wojna światowa:

Odznaczenia
Krzyż Żelazny (1939) II Klasy

Życiorys edytuj

Pochodził z rodziny robotniczej[1]. W październiku 1913 rozpoczął służbę wojskową w 71. pułku piechoty w Trenczynie[1]. Gimnazjum ukończył w Rużomberku, następnie naukę kontynuował na wydziale prawa Uniwersytetu w Bratysławie (8 semestrów); w roku 1920 ukończył kursy wojskowe; w latach 1919–1939 w armii czechosłowackiej; od 1939 w armii słowackiej; od sierpnia 1941 dowódca słowackiej dywizji zmotoryzowanej. 7 sierpnia 1942 awansowany do rangi generała majora, odznaczony Krzyżem Żelaznym. Dowódca armii słowackiej z siedzibą w Bańskiej Bystrzycy; od 25 sierpnia 1944 głównodowodzący wiernej Jozefowi Tiso armii słowackiej; przyleciał samolotem na obszar opanowany przez powstańców i próbował przejąć dowództwo nad zbuntowanymi oddziałami wojska. 29 sierpnia 1944 zatrzymany na rozkaz gen. Goliana na lotnisku Trzy Dęby, a następnie razem z gen. Ferdinandem Čatlošem przetransportowany do ZSRR. W roku 1947 został przekazany przez ZSRR władzom czechosłowackim[1].

10 grudnia 1947 skazany przez sąd w Bratysławie na karę śmierci przez rozstrzelanie; ostatecznie wyrok zamieniono na 30 lat więzienia[1]. W sentencji wyroku podano, że odpowiedzialny był za tłumienie powstania narodowego na Słowacji w 1944 roku (za „The New York Times” z 11 grudnia 1947). Gen. Jozef Turanec zmarł w więzieniu w 1957 roku na atak serca[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Jozef Turanec. vhu.sk. [dostęp 2022-02-22]. (słow.).

Bibliografia edytuj

  • Veit Scherzer: Die Ritterkreuzträger 1939–1945 Die Inhaber des Ritterkreuzes des Eisernen Kreuzes 1939 von Heer, Luftwaffe, Kriegsmarine, Waffen-SS, Volkssturm sowie mit Deutschland verbündeter Streitkräfte nach den Unterlagen des Bundesarchives. Jena: Scherzers Miltaer-Verlag, 2007. ISBN 978-3-938845-17-2. (niem.).