Julian Gutowski
Julian Gutowski, herbu Ciołek (ur. 16 lutego 1823 roku w Nowym Sączu, zm. 17 października 1890 roku w Krakowie) – burmistrz miasta Nowy Sącz, notariusz, poseł na Sejm Krajowy Galicji i do austriackiej Rady Państwa.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| poseł do I kadencji Sejmu Krajowego Galicji | |
| Okres | |
| Burmistrz Nowego Sącza | |
| Okres | |
Ukończył studia prawnicze na uniwersytecie we Lwowie[1]. Podczas studiów był członkiem tajnego komitetu akademickiego (1845-1846) prowadzącego propagandę rewolucyjno-niepodległościową i przygotowującego wystąpienie przeciw władzom austriackim[2]. 13 lutego 1846 w grupie 36 spiskowców został aresztowany[3]. Następnie więziony w twierdzy Spielberg w Brnie na Morawach.
Po zwolnieniu pracował jako urzędnik w administracji a od w 1858 sądach w Galicji Zachodniej[1]. W latach 1859–1873 prowadził kancelarię notarialną w Nowym Sączu przy sądzie obwodowym w tym mieście[1][4][5].
Poseł na Sejm Krajowy Galicji I kadencji (1861-1867) wybrany w kurii III (miejskiej) z okręgu Nowy Sącz[6][7], Poseł do austriackiej Rady Państwa I kadencji (1861–1865) z okręgu miast Nowy Sącz-Tarnów-Rzeszów, Członek Koła Polskiego[1][8]. W dobie autonomii galicyjskiej był pierwszym burmistrzem Nowego Sącza (1867–1870) a także członkiem Rady Miasta Nowego Sącza (1867-1882) oraz członkiem Rady Powiatu Nowosądeckiego (1867-1871). Jako burmistrz założył Kasę Oszczędnościową - której celem było: „nastręczanie nawet mniej zamożnym warstwom społeczeństwa sposobności do bezpiecznego przechowania, oprocentowania i przymnażania zaoszczędzonego grosza, a przeto zachęcanie ludności miejscowej do oszczędności, a w następstwie tego do podniesienia dobrobytu i moralności”[9]. Był współzałożycielem Czytelni Mieszczańskiej i oddziału Towarzystwa Pedagogicznego w Nowym Sączu[9]. Dzięki jego staraniom przez miasto przeprowadzono linię kolejową[10]. Z funkcji burmistrza sam ustąpił w grudniu 1869 a jego rezygnację Rada Miejska przyjęła 10 lutego 1870 roku[11]. W 1882 został wraz ze swoim krewnym Adolfem Gutowskim oskarżony o defraudację 80 złotych reńskich ze szpitala dla ubogich. Miasto reprezentowane przez adwokata \Kazimierza Żelichowskiego proces wygrało a on sam zrezygnował z funkcji radnego miejskiego,
Po przeniesieniu się w 1874 r. do Krakowa prowadził kancelarie notarialną w tym mieście, przy sądzie wyższym krajowym (1874-1890)[12]. W latach 1874-1890 członek Izby Notarialnej dla okręgu sądu krajowego krakowskiego i sądu obwodowego nowosądeckiego[13].
Ożenił się z Walentyną z Kozierowskich (1830-1896), mieli dwóch synów i dwie córki,[1] Pochowany wraz z żoną na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Parlament Österreich Republik, Franz Adlgasser, Kurzbiografie Gutowski, Julian. – Parlamentarier 1848-1918 online [31.01. 2023].
- ↑ Piotr Stebelski, Proces kryminalny Teofila Wiśniowskiego i towarzyszy o zbrodnię zdrady stanu, Lwów 1909, s. 58
- ↑ Stanisław Sławomir Nicieja, Mariusz Patelski, Rok 1846 we Lwowie. Stracenie Kapuścińskiego i Wiśniowskiego i ich kult we Lwowie, [w] Rok 1846 w Galicji. Ludzie, wydarzenia, tradycje - zbiór studiów, pod redakcją Michała Śliwy, Kraków 1997, s. 78
- ↑ Handbuch des Lemberger Sttathalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1865, s. 172; Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1870 s. 177, 1873 s. 159,
- ↑ Archiwum Narodowe w Krakowie Oddział w Nowym Sączu - Akta notariusza Juliana Gutowskiego w Nowym Sączu (1860-1873) zob. Szukaj w archiwach - online
- ↑ Wykaz Członków Sejmu krajowego królestwa Galicyi i Lodomeryi, tudzież wielkiego xięstwa Krakowskiego 1863, Lwów 1863
- ↑ Stanisław Grodziski, Sejm Krajowy Galicyjski 1861–1914, Warszawa 1993, ISBN 83-7059-052-7
- ↑ Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim 1848–1918, Warszawa 1996,
- ↑ a b Leszek Migrała, Poczet dawnych włodarzy Nowego Sącza, „Sądeczanin”, 2011, nr 12 (36), s. 88
- ↑ Łukasz Połomski, Między zacofaniem a nowoczesnością. Społeczeństwo Nowego Sącza w latach 1867 – 1939, s. 137, 190 - maszynopis pracy doktorskiej repozytorium Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie online
- ↑ Leszek Migrała, Poczet dawnych włodarzy Nowego Sącza w okresie autonomii galicyjskiej, „Almanach Sądecki”, R. XVII: 2008, nr 1/2 (62/63), s. 44.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1874 s. 161; 1875 s. 159, 1880 s.105, 1885 s. 110, 1890 s. 120
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1874 s. 161, 1875 s. 159, 1880 s.105, 1885 s. 110, 1890 s. 121
Archiwalia
edytuj- Archiwum Państwowe w Krakowie Oddział w Nowym Sączu; Archiwum miasta Nowy Sącz;
- Narodowe Archiwum Państwowe w Krakowie - 1. Akty notarialne 1873–1890 (sygn. Not. J. Gutowski w Krakowie 1-32) 2. Repertoria 1873–1890 (sygn. Not. J. Gutowski w Krakowie 33-36) 3. Indeks 1883–1890 (sygn. Not. J. Gutowski w Krakowie 37)