Julian Sosabowski
Julian Andrzej Sosabowski (ur. 30 listopada 1896 w Stanisławowie, zm. 1959 w Edynburgu) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych, kawaler Orderu Virtuti Militari.
 Julian Sosabowski (<1934) | |
 podpułkownik piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
30 listopada 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1959 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1959 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
zastępca dowódcy pułku |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
     
| |
.png){kind=small}
Życiorys edytuj
Julian Andrzej Sosabowski urodził się 30 listopada 1896 w rodzinie Władysława Franciszka (1863–1904) i Franciszki z Grabowskich[1] (1863–1947). Był bratem Stanisława oraz Janiny (1899–1987)[2].
Był członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich[3]. Należał do 24 Polskiej Drużyny Strzeleckiej w Stanisławowie, której dowódcą był jego brat Stanisław. W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich[3].
Z dniem 1 listopada 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego, z warunkowym zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika, nadanego przez generała majora Edwarda Śmigły-Rydza i przydzielony do 23 pułku piechoty[3][4]. 1 czerwca 1921 pełnił służbę w Centrum Wyszkolenia Wołkowysk, pozostając w ewidencji 9 pułku piechoty Legionów[5].
3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 1000. lokatą w korpusie oficerów piechoty, natomiast starszy brat został wówczas zweryfikowany w stopniu majora z tym samym starszeństwem i 21. lokatą w korpusie oficerów intendentów[6]. W lipcu 1922 został zatwierdzony na stanowisku pełniącego obowiązki dowódcy II batalionu 9 pułku piechoty Legionów w Zamościu[7][8]. 3 listopada 1926 roku został przeniesiony z 53 pułku piechoty do 31 pułku piechoty[3] w Łodzi na stanowisko oficera Przysposobienia Wojskowego[9]. 12 kwietnia 1927 awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 92. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W listopadzie 1928 został przesunięty na stanowisko dowódcy batalionu[10], a w grudniu 1929 na stanowisko kwatermistrza[11]. W marcu 1931 został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I[3] w Warszawie na stanowisko inspektora Przysposobienia Wojskowego Warszawa Miasto[12][13]. W styczniu 1934 przeniesiony został do 11 pułku piechoty[3] w Tarnowskich Górach na stanowisko dowódcy II batalionu, detaszowanego w Szczakowej[14]. Na tym stanowisku w 1938 został mianowany podpułkownikiem[15]. Do mobilizacji w 1939 był zastępcą dowódcy 35 pułku piechoty w Brześciu nad Bugiem.
Według planu mobilizacyjnego był wyznaczony na dowódcę Oddziału Zbierania Nadwyżek 55 pułku piechoty. Nie do końca zorganizowany pułk (brak broni maszynowej i przeciwpancernej) został przetransportowany do rejonu Kutna, a następnie do rejonu Łowicza. 8 września oddział stoczył pierwszą walkę z Niemcami, a następnie w ciągłym kontakcie z nieprzyjacielem wycofywał się za Wisłę. Zgodnie z otrzymanymi rozkazami ppłk Sosabowski skierował swój oddział do Mińska Mazowieckiego. Po reorganizacji i uzupełnieniu oddziału rozbitkami z innych formacji wziął udział w boju o Kałuszyn. Miasto zostało odbite z rąk niemieckich. Zgodnie z otrzymanymi wytycznymi, wycofał się do Brześcia. 14 września objął dowództwo piechoty Zgrupowania „Brześć”. Po trzech dniach obrony twierdzy, załoga na rozkaz generała Konstantego Plisowskiego opuściła Brześć. Z pozostałości obrońców Sosabowski utworzył kombinowany pułk „Brześć”. W trakcie marszu w kierunku Włodawa-Chełm, do pułku dołączyły kolejne oddziały. Powstał wzmocniony kombinowany pułk „Brześć”. Po dołączeniu do pułku płk. Władysława Filipkowskiego, Sosabowski przekazał mu dowództwo, sam zostając zastępcą dowódcy i szefem sztabu. 23 września pułk Brześć wszedł w skład Grupy płk. Zieleniewskiego. Podpułkownik Sosabowski wraz z dowódcą Grupy płk. Zieleniewskim ustalał warunki kapitulacji z wojskami sowieckimi we Frampolu. 2 października wraz z całym sztabem Grupy został przewieziony do Lwowa. Korzystając z okazji, Sosabowski uciekł z niewoli sowieckiej we Lwowie. Wraz z pułkownikiem Zieleniewskim (który także uniknął niewoli sowieckiej) i innymi oficerami 12 października wyruszył w stronę granicy węgierskiej. 20 października dotarł na Węgry[16]. Przez kilka miesięcy pracował w Biurze Ewakuacyjnym Konsulatu Polskiego w Budapeszcie jako kierownik biura ewidencji przybyłych z kraju. W połowie maja 1940 wyrusza do Francji, dokąd dotarł 17 maja. Służył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie.
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 95 (17 maja 1921)[17][1]
- Krzyż Niepodległości (12 maja 1931)[18]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie)[19]
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[20]
- Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”)
- Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa)[21]
Przypisy edytuj
- ↑ a b Kolekcja VM ↓, s. 1.
- ↑ ppłk Julian Andrzej Sosabowski [online], geni_family_tree [dostęp 2022-09-15] (pol.).
- ↑ a b c d e f Kolekcja VM ↓, s. 4.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 32 z 22 marca 1919, poz. 1045, 1069.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 48, 882.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 54, 338.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 149, 413.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 143, 357.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 48 z 3 listopada 1926 roku, s. 391.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 373.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 405.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 97.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 30, 453.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 8.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 16, 560.
- ↑ Obrona Brześcia Julian Andrzej Sosabowski - PDF [online], docplayer.pl [dostęp 2018-04-06].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 28 maja 1921 roku, s. 990.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163 „za pracę w dziele odzyskania Niepodległości”.
- ↑ Kolekcja VM ↓, s. 3.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 6 sierpnia 1929 roku, s. 239.
Bibliografia edytuj
- Sosabowski Juljan Andrzej. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.69-6171 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-05].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Stanisław Sosabowski, Droga wiodła ugorem. Wspomnienia, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1990, ISBN 83-08-02236-7, OCLC 69584556.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Wojciech Market: Generał brygady Stanisław Franciszek Sosabowski 1892–1967, Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, Warszawa 2012, ISBN 978-83-62345-90-8.