Kaplica św. Małgorzaty w San Ġwann
Kaplica świętej Małgorzaty (malt. Il-kappella ta’ Santa Margerita, ang. Santa Margerita Chapel), znana jako tal-Ħereb, Tal-Imsieraħ, Tal-Arar (Tal-Għarar) oraz Tal-Bakkar[1] – niewielka rzymskokatolicka kaplica w miejscowości San Ġwann na Malcie. Jej patronką jest św. Małgorzata Antiocheńska.
| |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Adres |
Triq il-Kappella / Triq Santa Margerita | ||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| Archidiecezja | |||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Malty  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Morza Śródziemnego  | |||||||||||||||||||
 35°54′36,2″N 14°28′37,1″E/35,910056 14,476972
| |||||||||||||||||||
Historia edytuj
Kaplica najprawdopodobniej zbudowana została w XVI wieku, w okresie bliskim Wielkiemu Oblężeniu[1][2][3][4][5]. W 1575 Pietro Dusina, papieski wysłannik wizytujący kościoły na Malcie, zanotował, że kaplica ma ołtarz, lecz nie ma drzwi ani rektora, ani rzeczy potrzebnych do obrzędów. Salvus Calleja, z racji swojej pobożności, opłacał odprawianie mszy świętej w dzień patronki kaplicy[1][5].
W 1605 kaplica, z powodu jej nieużywania, została zdekonsekrowana[1][5], lecz poświęcona ponownie przez biskupa Baldassare Cagliaresa w 1618[1]. Zamknięta znów w 1658 przez biskupa Miguela Camarasę[1][2][3][6]. W tym samym roku, na prośbę ówczesnego proboszcza parafii w Birkirkarze, pod którą podlegała wówczas kaplica, biskup wydał zezwolenie dające Giacomo Pullicino i jego rodzinie prawo bycia pochowanym w świątyni[1]. W 1666 wspomniany Giacomo oddał kaplicę odnowioną, ustanowił też fundację na regularne odprawianie niedzielnych mszy świętych[1][2][5].
W 1680 kaplicę wizytował biskup Miguel Jerónimo de Molina; zanotował, iż odwiedził „kaplicę św. Małgorzaty, zwaną Tal-Bakkar”, gdzie odprawił mszę świętą dla okolicznych mieszkańców. To samo uczynił w 1718 biskup Joaquín Canaves[1][5]. W kaplicy corocznie odbywała się fiesta ku czci patronki świątyni, opłacana przez braci Calleja z Birkirkary[1].
Z czasem, ponieważ kaplica stała w odludnej okolicy, została zapomniana. Jej wyposażenie padło łupem złodziei, a konstrukcja popadła w stan zaniedbania i została zdewastowana przez wandali[1].
Podczas II wojny światowej budynek kaplicy uległ prawie całkowitemu zniszczeniu[1][2][3][4][5]. W latach późniejszych powstała wokół niej zabudowa, a mieszkańcy zaczęli starać się o odbudowę świątyni[1][2].
Odbudowa edytuj
Kaplica została uznana wartą odbudowy, i 10 lipca 1990 Valletta Rehabilitation Committee rozpoczął prace rekonstrukcyjne. Plany odbudowy kaplicy w jej XVII-wiecznym kształcie opracował architekt Conrad Buhagiar, a budowę poprowadził Innocent Centorino[1][2]. Odbudowano częściowo zniszczoną fasadę oraz w całości ścianę boczną i dach[2].
21 września 1990, w dzień obchodów 25–lecia ustanowienia parafii w San Ġwann, odbudowana kaplica św. Małgorzaty została oficjalnie otwarta przez Michaela Falzona, ówczesnego ministra budownictwa i infrastruktury. Kaplicę poświęcił proboszcz Donat Spiteri, od którego wyszła inicjatywa jej odbudowy[1][2].
Architektura edytuj
Wygląd zewnętrzny edytuj
Fasada kaplicy jest prosta. Ponad drzwiami kwadratowe okienko, nad całością góruje niewielki krzyż, ustawiony na małej dzwonnicy typu bell-cot, mieszczącej kiedyś niewielki dzwonek. Po bokach kamienne rynny odprowadzające wody opadowe z dachu[1].
Wnętrze edytuj
Wnętrze kaplicy jest niewielkie, lecz zaaranżowane ze smakiem. Surowe, białe bloki wapienia dają jej godny wygląd. Sufit półkoliście sklepiony, z czterema podporami wspartymi na gzymsie, biegnącym po obu bocznych ścianach. Przed tylną ścianą zamontowana jest drewniana konstrukcja, mieszcząca niszę z eksponowanym Najświętszym Sakramentem. W kaplicy nie ma ołtarza ani obrazu tytularnego[1].
Kaplica dziś edytuj
W kaplicy nie odprawia się aktualnie mszy świętych[7], odbywa się natomiast całodzienna adoracja Najświętszego Sakramentu[1][3][4][5].
Ochrona dziedzictwa kulturowego edytuj
W 1994 budynek kaplicy wpisany został na listę zabytków narodowych 1. stopnia[8][9].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Roderick Basuttil: Santa Margerita tal-Ħere~ San Ġwann ~. Kappelli Maltin. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-07)]. (malt.).
- ↑ a b c d e f g h San Gwann - Saint Margaret’s Church. W: Alfie Guillaumier: Malta’s Towns and Villages. USA: Terry Asphar (tłum.), 2003, s. 440. ISBN 0-9743821-0-8. (ang.).
- ↑ a b c d John Scerri: St.Margaret tal-Imsierah. malta-canada. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-04)]. (ang.).
- ↑ a b c San Ġwann / Chapel of St. Margaret. Archdiocese in Malta. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-24)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Churches and Chapels. Kunsill Lokali San Ġwann / San Gwann Local Council. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-10)]. (ang.).
- ↑ LXXXIII. CHIESE NEL NAXARO E SUOI LIMITI. / III. Chiesa di santa Margherita.. W: Achille Ferres: Deserizione storica delle chiese di Malta e Gozo. Malta: 1866, s. 340. (wł.).
- ↑ Santa Margerita. Quddies. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-04)]. (ang.).
- ↑ Rene Attard: Lista ta’ Kappelli skedati mill-MEPA mill-1994 sal-lum. Kappelli Maltin. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-04)]. (malt.).
- ↑ Scheduling of property / s.7915. Gazzetta tal-Gvern ta’ Malta, 1994-11-15. [dostęp 2019-09-27]. (ang.).