Karabin VHS
Karabin VHS – chorwacki karabin szturmowy kalibru 5,56 mm, zbudowany w układzie bullpup, produkowany od 2007 roku.
 VHS-D | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent |
HS Produkt |
| Rodzaj | |
| Historia | |
| Prototypy |
1996-2004 |
| Produkcja |
od 2008 |
| Dane techniczne | |
| Kaliber |
5,56 mm |
| Nabój | |
| Magazynek |
20 lub 30 nab. |
| Wymiary | |
| Długość |
765 / 665 mm |
| Szerokość |
43 mm |
| Długość lufy |
500 / 400 mm |
| Masa | |
| broni |
3,4 / 3,3 kg |
| Inne | |
| Prędkość pocz. pocisku |
950 / 940 m/s |
| Szybkostrzelność teoretyczna |
750 / 760 strz./min |
.jpg)
Historia konstrukcji edytuj
Prace nad nowoczesnym karabinem automatycznym rozpoczęły się w Chorwacji w 1992 roku, kiedy zakłady IM Metal w Karlovacu skonstruowały prototypowy karabin w układzie bezkolbowym (bullpup), bazujący na M70 (jugosłowiańskiej wersji AKM, produkowanej przez Crvena Zastava)[1]. Broń ta była niedopracowana i nie została przyjęta na uzbrojenie, lecz wojsko popierało dalsze prace nad karabinami w układzie bullpup. Zakłady IM Metal, przemianowane następnie na HS Produkt, skonstruowały i badały od 1996 roku kilka prototypów, o skrajnie różnych rozwiązaniach automatyki broni (m.in. na zasadzie zamka półswobodnego oraz bezpośredniego odprowadzania gazów) i odmiennym wyglądzie[1]. Formę zbliżoną do ostatecznej przybrał prototyp z 2004 roku[1]. Wygląd zewnętrzny ostatecznego modelu i położenie części manipulatorów wzorowane są na francuskim FAMAS-ie, aczkolwiek inna jest budowa wewnętrzna i zasada działania automatyki[2]. Karabin otrzymał nazwę VHS, będącą skrótem od chorwackiego Višenamjenska Hrvatska Strojnica (wielozadaniowy chorwacki karabin automatyczny)[1].
19 listopada 2007 roku armia Chorwacji złożyła pierwsze zamówienie na 50 sztuk do prób, które wykonano w listopadzie 2008 roku[1]. Po próbach, 15 maja 2009 roku armia zamówiła pierwszą partię karabinów VHS-D z lufą długości 500 mm i karabinków VHS-K z lufą 400 mm[2].
W 2013 roku zaprezentowano ulepszony model karabinu VHS 2, w odmianach standardowej VHS-D2 i skróconej VHS-K2. Został on dostosowany dla strzelców zarówno praworęcznych, jak i leworęcznych (dotychczas tylko dla praworęcznych), wprowadzono też możliwość łatwej wymiany lufy oraz regulowaną na długość stopkę kolby. Zmieniono także położenie części manipulatorów[3]. Zagraniczna premiera VHS-D2 miała miejsce na MSPO w 2013 r. w Kielcach[4].
W 2011 roku opracowano do karabinów VHS granatnik podwieszany kalibru 40 mm[3].
Użycie edytuj
15 maja 2009 roku armia chorwacka zamówiła po 1000 karabinów VHS-D z lufą długości 500 mm i karabinków VHS-K z lufą 400 mm[2] (według innych informacji, 1000 łącznie obu odmian[3]). Mimo planów zastąpienia nimi karabinów pochodnych od AKM (zapotrzebowanie na ok. 20 tysięcy sztuk), dalsze zamówienia były stosunkowo niewysokie (3000 w 2011)[2]. Według chorwackich mediów, w 2013 roku było ich ok. 3600, a w 2014 roku zamówiono dalsze 1585[5].
Pod koniec 2014 roku Irak złożył duże zamówienie na 10 000 karabinów VHS-2 dla swojej armii[6]. W 2015 roku VHS-2 zostały też zakupione dla wojska Chorwacji[6].
Opis edytuj
Karabin automatyczny, działający na zasadzie odprowadzania gazów prochowych przez boczny otwór w lufie. Część gazów odprowadzana jest do komory gazowej położonej nad lufą, w której umieszczony jest trójpołożeniowy regulator gazowy (do pracy w normalnych warunkach, w trudnych warunkach i odcinający komorę gazową przy strzelaniu granatami nasadkowymi) oraz tłok ze sprężyną powrotną[2]. Gazy po strzale odrzucają tłok, który uderza w tłoczysko suwadła (w prototypach stosowano m.in. bezpośrednie odprowadzanie gazów na suwadło)[7]. Z tyłu tłoczyska osadzona jest żerdź ze sprężyną urządzenia powrotnego[7]. Zamek ryglowany jest przez obrót, z wieńcem występów ryglowych wprowadzanych w komorę ryglową u wlotu lufy[8]. Łoże karabinu jest polimerowe[9].
Stałe przyrządy celownicze zamontowane są w masywnym, długim chwycie transportowym – linia celowania jest krótka, o długości 280 mm i broń przewidziana jest do montażu dodatkowych celowników[7]. Z boku chwytu transportowego może być mocowana szyna Picatinny lub inne akcesoria, albo chwyt może występować w odmianie z integralną górną szyną Picatinny i bez stałych przyrządów celowniczych[7].
Karabin w pierwszym wariancie produkcyjnym jest dostosowany tylko dla strzelców praworęcznych z uwagi na umiejscowienie okna wylotowego łusek po prawej stronie[10]. W wersji VHS 2 dostosowano go dla strzelców zarówno praworęcznych, jak i leworęcznych, przez możliwość zmiany strony wyrzucania łusek[3]. Przełącznik rodzaju ognia stanowi zarazem bezpiecznik, w pierwszej wersji ma on formę korby umieszczonej w kabłąku spustu i zasłaniającej spust w pozycji zabezpieczonej. W celu odbezpieczenia i wyboru rodzaju ognia musi być odgięty o ok. 160° w lewo (ogień ciągły) lub prawo (pojedynczy) – rozwiązanie to jest krytykowane z punktu widzenia ergonomii i wygody użytkowania[10].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Erenfeicht 2012 ↓, s. 44.
- ↑ a b c d e Erenfeicht 2012 ↓, s. 45.
- ↑ a b c d Nowy VHS-2 na ASDA w serwisie altair.com.pl, 24 kwietnia 2013 [dostęp 19-09-2017]
- ↑ Remigiusz Wilk: Broń strzelecka w Kielcach, "RAPORT Wojsko Technika Obronność" Nr 11/2013, s.34
- ↑ MORH kupuje 1,5 tys. karabinków VHS w serwisie altair.com.pl, 6 kwietnia 2014 [dostęp 19-09-2017]
- ↑ a b Chorwacja zamawia karabinki VHS-2 w serwisie altair.com.pl, 22 listopada 2015 [dostęp 20-09-2017]
- ↑ a b c d Erenfeicht 2012 ↓, s. 46-47.
- ↑ Erenfeicht 2012 ↓, s. 45-46.
- ↑ Erenfeicht 2012 ↓, s. 48.
- ↑ a b Erenfeicht 2012 ↓, s. 47-48.