Karabinek AKM
AKM (ros. aвтомат Калашникова mодернизированный, pol. automat Kałasznikowa modernizowany) – radziecki karabinek automatyczny. Zmodernizowana wersja karabinka AK.
| ||
 AKM | ||
| Państwo |  ZSRR Rosja
| |
| Producent | Koncern Kałasznikowa (dawniej Iżmasz) [1] | |
| Rodzaj | karabinek automatyczny | |
| Historia | ||
| Produkcja | 1958 – do chwili obecnej | |
| Dane techniczne | ||
| Kaliber | 7,62 mm | |
| Nabój | 7,62 × 39 mm wz. 43 | |
| Magazynek | łukowy 30 lub 40 nab. bębnowy 75 nab. | |
| Wymiary | ||
| Długość | 870 mm (AKM) 875/645 mm (AKMS) | |
| Długość lufy | 415 mm | |
| Długość linii celowniczej | ~378 mm | |
| Masa | ||
| broni | 3,45 kg (AKM niezaładowany) 3,42 kg (AKMS niezaładowany) 4,37 kg (AKM załadowany, z bagnetem) 4,43 kg (AKMS załadowany, z bagnetem) | |
| Inne | ||
| Prędkość pocz. pocisku | 715 m/s | |
| Szybkostrzelność teoretyczna | ~600 strz./min | |
| Szybkostrzelność praktyczna | 40 strz./min (ogniem pojedynczym) 100 strz./min (seriami) | |
| Zasięg maks. | 450 m (donośność graniczna) 1500 m (skuteczne rażenie pocisku)[1] | |
| Zasięg skuteczny | 500m | |
HistoriaEdytuj
W 1949 roku do uzbrojenia Armii Radzieckiej przyjęto karabinek AK. W następnych latach produkowano kolejne wersje tego karabinku różniące się rodzajem komory zamkowej. Pierwsze serie posiadały komorę zamkową tłoczoną, później z powodu trudności z opanowaniem tej technologii przez zakłady w Iżewsku powstały dwa typy komór zamkowych frezowanych.
W 1956 roku rozpoczęto produkcję kolejnej wersji AK, oznaczonej jako AKM. Tym razem zmiany były większe i obejmowały:
- ponowne zastosowanie tłoczonej komory zamkowej.
- uproszczono sposób mocowania lufy w obsadzie (zamiast połączenia gwintowego zastosowano kołkowanie).
- łoże (dodano występy chwytne)
- pokrywę komory zamkowej (dodano trzy przetłoczenia zwiększające sztywność)
- mechanizm spustowy (dodano opóźniacz kurka zmniejszający rozrzut przy ogniu ciągłym)
- zmniejszenie masy suwadła
- zastosowanie nowego bagnetu (6H3 lub 6H4)
- mechanizm powrotny, rurę i komorę gazową
- zmieniono podziałkę z 800m (jak w karabinku AK) na podziałkę do 1000m (karabinek AKM)
Jednocześnie z AKM rozpoczęto produkcję wersji wyposażonej w kolbę składaną – AKMS. W następnych latach AKM stał się podstawową indywidualną bronią długą Armii Radzieckiej. Produkcję licencyjną tego karabinku uruchomiono w większości krajów Układu Warszawskiego (w Polsce w 1965 roku jako 7,62 mm karabinek AKM (AKMŁ) i AKMS (AKMSN)). W większości z nich powstały lokalne odmiany, często posiadające cechy zarówno AK, jak i AKM. AKM i jego odmiany należą do najbardziej rozpowszechnionych wersji karabinka Kałasznikowa. Od 1976 r. AKM zaczął być zastępowany w roli podstawowego karabinka Armii Radzieckiej przez AK-74 (zasilany małokalibrową amunicją 5,45 × 39 mm). Obecnie podstawowym karabinkiem Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej jest AK-74M (zmodernizowany AK-74), jednak karabinki AKM nadal pozostają na jej wyposażeniu.
WersjeEdytuj
- AKM – wersja podstawowa z kolbą stałą.
- AKMS – wersja z kolbą składaną.
- AKMP – wersja AKM z trytowymi źródłami światła na przyrządach celowniczych.
- AKMSP – AKMP z kolbą składaną.
- AKMŁ – wersja AKM z bocznym montażem przeznaczonym do montażu celownika noktowizyjnego i szczelinowym tłumikiem płomienia.
- AKMSN – AKMŁ z kolbą składaną.
- AKMŁP – AKMŁ z trytowymi źródłami światła.
- AKMSNP – AKMŁP z kolbą składaną.
- Radom-Hunter – produkowana w Radomiu samopowtarzalna wersja AKM na rynek cywilny.
- STAM-99 – produkowana w Radomiu samopowtarzalna wersja AKMS dla agencji ochrony osób i mienia.
W oparciu o AKM skonstruowano również ręczny karabin maszynowy: RPK.
OpisEdytuj
AKM jest bronią automatyczną (samoczynno-samopowtarzalną). Zasada działania oparta o odprowadzanie części gazów prochowych przez boczny otwór lufy (przewód skośny) łączący komorę gazową z przewodem lufy, z długim ruchem tłoka gazowego. AKM strzela z zamka zamkniętego. Zamek ryglowany przez obrót. Mechanizm uderzeniowy kurkowy, mechanizm spustowy z przełącznikiem rodzaju ognia. Dźwignia przełącznika rodzaju ognia pełni jednocześnie rolę bezpiecznika oraz osłonę komory zamkowej w pozycji zabezpieczonej.
AKM jest bronią zasilaną standardowo z magazynków 30 nabojowych. Możliwe jest również stosowanie magazynków o innej pojemności (np. 40 lub 75 nabojowych z RPK).
Lufa gwintowana (czterokrotny gwint lewoskrętny), w większości egzemplarzy zakończona urządzeniem wylotowym pełniącym rolę osłabiacza podrzutu.
AKM wyposażony jest w chwyt pistoletowy i łoże. Kolba stała (AKM) lub składana pod spód broni (AKMS). Przyrządy celownicze mechaniczne (celownik krzywkowy ze szczerbinką, nastawy do 1000 m).
GaleriaEdytuj
AKMS
AKMŁ z celownikiem noktowizyjnym NSP-3
Przybornik do broni strzeleckiej
Instrukcja dot. AKM
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ 7,62 mm Karabinek AKM. Opis i użytkowanie. Sposoby i zasady strzelania. Wydawnictwo MON, 1967, s. 127–128.
BibliografiaEdytuj
- Teofil Chyba: Karabinek AKM (TBiU nr 96). Warszawa: Wydawnictwo MON, 1984. ISBN 83-86028-01-7.
- Stanisław Torecki: Broń i amunicja strzelecka LWP. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1985. ISBN 83-11-07146-2.
- Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej. Warszawa: WiS, 1993. ISBN 83-11-07053-9.
- Leszek Erenfeicht. Konie robocze zimnej wojny. „Strzał”. 2006. Nr. 5. ISSN 1644-4906.