Karabinek AKM

AKM
Państwo	ZSRR; Rosja
Projektant	Michaił Kałasznikow
Producent	Koncern Kałasznikowa (dawniej Iżmasz)
Rodzaj	karabinek automatyczny
	Historia
Produkcja	od 1958
	Dane techniczne
Kaliber	7,62 mm
Nabój	7,62 × 39 mm wz. 43
Magazynek	łukowy 30 lub 40 nab. bębnowy 75 nab.
	Wymiary
Długość	870 mm (AKM); 875/645 mm (AKMS)
Długość lufy	415 mm
Długość linii celowniczej	~378 mm
	Masa
broni	3,45 kg (AKM niezaładowany); 3,42 kg (AKMS niezaładowany); 4,37 kg (AKM załadowany, bez bagnetu); 4,43 kg (AKMS załadowany, z bagnetem)
	Inne
Prędkość pocz. pocisku	715 m/s
Szybkostrzelność teoretyczna	~600 strz./min
Szybkostrzelność praktyczna	40 strz./min (ogniem pojedynczym); 100 strz./min (seriami)
Zasięg maks.	450 m (donośność graniczna); 1500 m (skuteczne rażenie pocisku)
Zasięg skuteczny	500 m
	Multimedia w Wikimedia Commons

AKM (ros. Aвтомат Калашникова модернизированный, Awtomat Kałasznikowa modiernizirowannyj) – radziecki karabinek automatyczny będący zmodernizowaną wersją karabinka AK.

Historia

W 1949 r. do uzbrojenia Armii Radzieckiej przyjęto karabinek AK. W następnych latach produkowano kolejne wersje tego karabinka różniące się rodzajem komory zamkowej. Pierwsze serie posiadały komorę zamkową tłoczoną, później z powodu trudności z opanowaniem tej technologii przez zakłady w Iżewsku powstały dwa typy komór zamkowych frezowanych.

W 1956 r. rozpoczęto produkcję kolejnej wersji AK, oznaczonej jako AKM. Tym razem zmiany były większe i obejmowały:

ponowne zastosowanie tłoczonej komory zamkowej,
uproszczono sposób mocowania lufy w obsadzie (zamiast połączenia gwintowego zastosowano kołkowanie),
łoże (dodano występy chwytne),
pokrywę komory zamkowej (dodano trzy przetłoczenia zwiększające sztywność),
mechanizm spustowy (dodano opóźniacz kurka zmniejszający rozrzut przy ogniu ciągłym),
zmniejszenie masy suwadła,
zastosowanie nowego bagnetu (6H3 lub 6H4),
mechanizm powrotny, rurę i komorę gazową,
zmieniono podziałkę z 800 m (jak w karabinku AK) na podziałkę do 1000 m (karabinek AKM).

Jednocześnie z AKM rozpoczęto produkcję wersji wyposażonej w kolbę składaną – AKMS. W następnych latach AKM stał się podstawową indywidualną bronią długą Armii Radzieckiej. Produkcję licencyjną tego karabinku uruchomiono w większości krajów Układu Warszawskiego (w Polsce w 1965 r. jako 7,62 mm karabinek AKM (AKMŁ) i AKMS (AKMSN)). W większości z nich powstały lokalne odmiany, często posiadające cechy zarówno AK, jak i AKM. AKM i jego odmiany należą do najbardziej rozpowszechnionych wersji karabinka Kałasznikowa. Od 1976 r. AKM zaczął być zastępowany w roli podstawowego karabinka Armii Radzieckiej przez AK-74 (zasilany małokalibrową amunicją 5,45 × 39 mm). Obecnie podstawowym karabinkiem Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej jest AK-74M (zmodernizowany AK-74), jednak karabinki AKM nadal pozostają na jej wyposażeniu.

Wersje

AKM – wersja podstawowa z kolbą stałą.
- AKMS – wersja z kolbą składaną.
AKMP – wersja AKM z trytowymi źródłami światła na przyrządach celowniczych.
- AKMSP – AKMP z kolbą składaną.
AKMŁ – wersja AKM z bocznym montażem przeznaczonym do montażu celownika noktowizyjnego i szczelinowym tłumikiem płomienia.
- AKMSN – AKMŁ z kolbą składaną.
- AKMŁP – AKMŁ z trytowymi źródłami światła.
  - AKMSNP – AKMŁP z kolbą składaną.
Radom-Hunter – produkowana w Radomiu samopowtarzalna wersja AKM na rynek cywilny.
STAM-99 – produkowana w Radomiu samopowtarzalna wersja AKMS dla agencji ochrony osób i mienia.

Na bazie AKM skonstruowano również ręczny karabin maszynowy RPK.

Opis

AKM jest bronią automatyczną (samoczynno-samopowtarzalną). Zasada działania jest oparta na odprowadzaniu części gazów prochowych przez boczny otwór lufy (przewód skośny) łączący komorę gazową z przewodem lufy, z długim ruchem tłoka gazowego. AKM strzela z zamka zamkniętego. Zamek ryglowany przez obrót. Mechanizm uderzeniowy kurkowy, mechanizm spustowy z przełącznikiem rodzaju ognia. Dźwignia przełącznika rodzaju ognia pełni jednocześnie rolę bezpiecznika oraz osłonę komory zamkowej w pozycji zabezpieczonej.

AKM jest bronią zasilaną standardowo z magazynków 30-nabojowych. Możliwe jest również stosowanie magazynków o innej pojemności (na przykład 40 lub 75-nabojowych z RPK).

Lufa gwintowana (czterokrotny gwint lewoskrętny), w większości egzemplarzy zakończona urządzeniem wylotowym pełniącym rolę osłabiacza podrzutu.

AKM wyposażony jest w chwyt pistoletowy i łoże. Kolba stała (AKM) lub składana pod spód broni (AKMS). Przyrządy celownicze mechaniczne (celownik krzywkowy ze szczerbinką, nastawy do 1000 m).

Galeria

AKMS
AKMŁ z celownikiem noktowizyjnym NSP-3
Przybornik do broni strzeleckiej
Instrukcja dotycząca AKM

Zobacz też

Przypisy

↑ Powstał Koncern Kałasznikowa. Zakłady Iżmasz zmieniają nazwę. TVN24. [dostęp 2021-09-23]. (pol.).
↑ 7,62 mm Karabinek AKM. Opis i użytkowanie. Sposoby i zasady strzelania. Wydawnictwo MON, 1967, s. 127–128.

Bibliografia

Teofil Chyba: Karabinek AKM (TBiU nr 96). Warszawa: Wydawnictwo MON, 1984. ISBN 83-86028-01-7.
Stanisław Torecki: Broń i amunicja strzelecka LWP. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1985. ISBN 83-11-07146-2.
Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej. Warszawa: WiS, 1993. ISBN 83-11-07053-9.
Leszek Erenfeicht. Konie robocze zimnej wojny. „Strzał”. 2006. Nr. 5. ISSN 1644-4906.

[1] Powstał Koncern Kałasznikowa. Zakłady Iżmasz zmieniają nazwę. TVN24. [dostęp 2021-09-23]. (pol.).

[2] 7,62 mm Karabinek AKM. Opis i użytkowanie. Sposoby i zasady strzelania. Wydawnictwo MON, 1967, s. 127–128.

[1]

[2]