Wikipedia

Karl Rudolf Ditmar

Karl Rudolf Ditmar (ur. 3 maja 1818 w Prenzlau, zm. 22 marca 1895 w Wiedniu[1]) – niemiecki wynalazca, projektant i przedsiębiorca, współtwórca i właściciel jednego z największych na świecie przedsiębiorstw produkujących lampy naftowe[2].

Karl Rudolf Ditmar
Ilustracja
Rudolf Ditmar na litografii autorstwa Adolfa Dauthagego z r. 1863
Data i miejsce urodzenia

3 maja 1818
Prenzlau

Data i miejsce śmierci

22 marca 1895
Wiedeń

Zawód, zajęcie

fabrykant

W 1840 Rudolf zajął się handlem lampami olejowymi i wyrobami metalowymi, a wkrótce potem także naprawą lamp[3]. W roku 1844, wraz ze swoim bratem Fryderykiem, założył pod nazwą Gebrüder Ditmar pierwszą w Wiedniu fabrykę produkującą lampy olejne[2] (w 1858 zmienił nazwę przedsiębiorstwa na Lampen und Metallwarenfabrik R. Ditmar, co wynikało ze śmierci brata i przejęcia całości firmy przez Rudolfa[3][4]). Po tym, gdy Ignacy Łukasiewicz i Jan Zeh wydestylowali z ropy naftowej naftę w 1852–1853, a następnie w 1853 Łukasiewicz skonstruował pierwszą lampę naftową[5] firma Ditmara zaczęła w coraz większym stopniu specjalizować się w produkcji tego typu lamp osiągając już w latach 60 XIX w. pozycję światowego lidera, co było możliwe m.in. dzięki ciągłym udanym ulepszeniom konstrukcji lamp[3], w czym udział miał sam Rudolf, jako projektant i autor 52 patentów na różne elementy urządzeń oświetlających[6], w tym palników i kloszy lamp naftowych[7]. W tym okresie w jego fabryce pracowało 400 osób[8]. W roku 1879 Ditmar otworzył filię swojej fabryki na warszawskiej Pradze, produkowała ona m.in. lampy naftowe i ich części[4]. W 1878 w Znojmie założył fabrykę ceramicznych korpusów lamp, choć wytwarzała ona również wyroby z majoliki, w tym artystyczne, ceramiczną armaturę sanitarną i ceramiczne płytki[9] (niektóre źródła wskazują, że zakład ten założył jego syn Rudolf Ditmar, a Karl Rudolf przejął przedsiębiorstwo po śmierci syna w 1887[10]), w 1890 fabrykę lamp w Mediolanie[8]. Z kolei sieć hurtowni obejmowała Europę i przez krótki czas także kilka miast w Indiach oraz Chinach[11]. W fabrykach Ditmara produkowano różne rodzaje lamp naftowych (np. stołowe, kuchenne, specjalne) w wielu modelach – w ostatniej dekadzie XIX w. liczba modeli przekroczyła tysiąc[12], a wielkość produkcji rocznej wahała się między ćwierć a pół miliona egzemplarzy lamp[13]. Firma sprzedawała także licencje na swoje produkty innym producentom[14].

W latach 60. został posłem sejmu Dolnej Austrii oraz pracował w ministerstwie handlu[11].

Po śmierci Rudolfa prowadzenie firmy przejęły jego dzieci – syn Gerhard i trzy córki[15], którzy dokonali w 1907 fuzji firmy z inną dużą wiedeńską wytwórnią lamp naftowych należącą do rodzeństwa Brünnerów i od tej pory działała ona jako Ditmar-Brünner AG[4].

Inny syn Karla Rudolfa, Rudolf (1848–1887) pracował w firmie ojca, założył i kierował do śmierci wyżej wspomnianą fabryką wyrobów ceramicznych w Znojmie[10].

Nagrody

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Frecer 2013 ↓, s. 8.
  2. ↑ a b Jabłońska 2012 ↓, s. 138.
  3. ↑ a b c Frecer 2013 ↓, s. 10.
  4. ↑ a b c Jabłońska 2012 ↓, s. 141.
  5. ↑ Jabłońska 2012 ↓, s. 59, 61, 63.
  6. ↑ Jerzy Hołubiec, Polskie lampy i świeczniki, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1990, s. 90, ISBN 83-04-02227-3, OCLC 24246991.
  7. ↑ Jabłońska 2012 ↓, s. 139, 140.
  8. ↑ a b Strona Muzeum-Zamku w Łańcucie [1]
  9. ↑ Frecer 2013 ↓, s. 12, 24, 26, 80.
  10. ↑ a b Strona biblioteki miejskiej w Znojmie [2]
  11. ↑ a b c d e Frecer 2013 ↓, s. 12.
  12. ↑ Hołubiec 1971 ↓, s. 747.
  13. ↑ Jabłońska 2012 ↓, s. 139, 141.
  14. ↑ Hołubiec 1971 ↓, s. 750, 763.
  15. ↑ Frecer 2013 ↓, s. 12, 32.

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Karl_Rudolf_Ditmar&oldid=71801738”