Karol Veltze
Karol Wacław Michał Veltze (ur. 28 września 1892 we Lwowie, zm. 30 kwietnia 1940 w Katyniu) – żołnierz I Brygady Legionów Polskich, kapitan uzbrojenia Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
 kapitan uzbrojenia
| |
| Data i miejsce urodzenia |
28 września 1892 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
ok. 1915–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
kierownik referatu |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys
edytujSyn Tadeusza i Marii z Nosalków[1], urodzony 28 września 1892 we Lwowie[2]. Uczęszczał do II Szkoły Realnej we Lwowie (1906), a następnie do Wyższej Szkoły Realnej w Tarnowie[2]. Rozpoczął studia na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej, ale ukończył tylko dwa semestry[2]. W I wojnie światowej walczył w szeregach I Brygady Legionów Polskich[1]. 16 listopada 1918 wstąpił do Wojska Polskiego[2]. 18 marca 1919 został mianowany na stopień podporucznika artylerii[2]. Walczył z bolszewikami. 19 marca 1920 jako dowódca 3 baterii wyróżnił się przy odpieraniu ataku wroga na linię Ubroć-Zwiahel[2]. W 1920 służył w 4 pułku artylerii polowej[1]. 19 stycznia 1921 awansowano go na stopień porucznika artylerii[2]. 15 sierpnia 1924 otrzymał awans na kapitana[1]. Następnie był dowódcą baterii w 19 pułku artylerii polowej[1]. W 1933 został komendantem Pomocniczej Składnicy Uzbrojenia nr 7[1]. Od 1938 służył jako oficer mobilizacyjny Instytutu Technicznego Uzbrojenia[1]. W marcu 1939 pełnił służbę w instytucie na stanowisku kierownika referatu ewidencyjno-statystycznego[3].
W czasie kampanii wrześniowej 1939, po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939, dostał się do niewoli sowieckiej[2]. W kwietniu 1940 przebywał w obozie jenieckim w Kozielsku[4]. 28 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[4] – lista wywózkowa 052/4 z 27 kwietnia 1940[1][4]. Został zamordowany 30 kwietnia 1940 w Katyniu[4][1] przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Ofiary tej zbrodni grzebano w bezimiennych mogiłach zbiorowych, gdzie od 28 lipca 2000 mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu[5][6]. W miejscu tym prowadzone były ekshumacje i prace archeologiczne[7][8][9], jednak Karol Veltze nie został zidentyfikowany. W Archiwum Robla w pakiecie 03-01[4], wymieniony na niedatowanej liście w notatniku znalezionym przy szczątkach Łukasza Zwierkowskiego[10].
Żonaty z Bronisławą z Pisarków, z którą w 1936 się rozwiódł[2]. Mieli syna[1].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[11][12][13]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Niepodległości (16 września 1931)[14]
- Krzyż Walecznych trzykrotnie[15]
- Srebrny Krzyż Zasługi (22 maja 1939)[16]
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – pośmiertnie 1 stycznia 1986[17]
Upamiętnienie
edytujW katedrze polowej Wojska Polskiego w Warszawie, znajduje się tablica poświęcona jego pamięci[2].
13 kwietnia 2016, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, w ogrodzie Pałacu Prezydenckiego został zasadzony Dąb Pamięci poświęconego wszystkim Ofiarom Zbrodni Katyńskiej, certyfikat z numerem 1[18][19][20].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 662.
- ↑ a b c d e f g h i j Karol Wacław Michał Veltze | Fundacja 100 [online], fundacja100.pl [dostęp 2025-04-17].
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 501.
- ↑ a b c d e Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 211.
- ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2025-04-17] (pol.).
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. LIII.
- ↑ Historia Zbrodni Katynskiej [online] [dostęp 2025-04-17] (pol.).
- ↑ Pierwsze ekshumacje w Katyniu. "Wszystko było przesiąknięte zapachem śmierci" - Historia [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2025-04-17] (pol.).
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej - Kraków, Niemcy w Katyniu w 1943 roku, „Instytut Pamięci Narodowej - Kraków” [dostęp 2025-04-17] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-06] (pol.).
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 344.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, między prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2025-04-17] (pol.).
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 62 [dostęp 2025-04-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 355.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 119, poz. 280 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939”. „Dziennik Ustaw RP”. 2, s. 30, 1986-04-10. Londyn: Minister Sprawiedliwości..
- ↑ Dąb pamięci w ogrodach Pałacu Prezydeckiego - Polska Prowincja Zakonu Pijarów [online], pijarzy.pl [dostęp 2025-04-17].
- ↑ Katyń… Ocalić od zapomnienia. [online], katyn-pamietam.pl [dostęp 2025-04-17].
- ↑ Obchody Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej [online], dzieje.pl [dostęp 2025-04-17].
Bibliografia
edytuj- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów Kozielskiego Obozu NKWD rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.