Karol Śliwka (grafik)

grafik polski

Karol Śliwka (ur. 16 października 1932 w Harbutowicach, zm. 10 września 2018 w Cieszynie) – polski artysta grafik. Twórca plakatów, grafik, znaczków pocztowych, opakowań, okładek i znaków firmowych (logo).

Karol Śliwka
Data i miejsce urodzenia

16 października 1932
Harbutowice

Data i miejsce śmierci

10 września 2018
Cieszyn

Narodowość

polska

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie

Dziedzina sztuki

grafika

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (złota)
Nagrody

1980
Złoty Wawrzyn PKOl

Strona internetowa

Życiorys

edytuj

Ukończył Wieczorową Szkołę Malarstwa, Rzeźby i Grafiki w Bielsku-Białej. Do 1953 uczył się w tamtejszym Państwowym Liceum Technik Plastycznych (obecnie Zespół Szkół Plastycznych), gdzie w latach 1950–1956 nauczał Józef Klimek. Tam też uzyskał specjalizację technika kamieniarstwa i rzeźby. Studia na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie ukończył w 1959 (dyplom w pracowni prof. Eugeniusza Eibischa)[1]. Debiutował w 1957 po wygraniu konkursu na projekt opakowania papierosów Syrena[2].

Po ukończeniu studiów, tworzył swoje projekty w ramach Przedsiębiorstwa Państwowego „Pracownie Sztuk Plastycznych" – z początku na konkursy organizowane przez Pracownie, a następnie na powierzone mu zlecenia. Projektował szeroko pojętą grafikę użytkową – od opakowań i plakatów po znaczki pocztowe – jednak do historii przeszedł jako twórca ikonicznych logotypów dla m.in. PKO, Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych (WSiP), Domu Towarowego Smyk czy Instytutu Matki i Dziecka.

Od 1967 do 1972 był doradcą artystycznym w Zakładzie Projektowania Opakowań Spółdzielni „Znak”. Jako rzeczoznawca grafiki zasiadał w wielu komisjach artystycznych na przestrzeni lat 70. i 80., m.in. w Komisji Etyki Opakowań przy Ministerstwie Przemysłu Lekkiego, Komisji Opakowań przy Zarządzie Głównym Związku Polskich Artystów Plastyków (ZPAP), Ministerstwie Kultury i Sztuki, Przedsiębiorstwie Państwowym „Pracownie Sztuk Plastycznych[1]. Sam był laureatem wielu nagród i wyróżnień w konkursach projektowych na znaki graficzne, opakowania czy plakaty.

Przez 60 lat mieszkał w Warszawie, jednak w ostatnich latach życia postanowił wrócić na Śląsk Cieszyński[3]. Zmarł 10 września 2018 w Cieszynie, a 12 września został pochowany na cmentarzu ewangelickim w Skoczowie przy ul. Cieszyńskiej[4].

Wybrana twórczość

edytuj
 
Logo zaprojektowane przez Karola Śliwkę

Logotypy

edytuj

Opakowania

edytuj
  • Opakowania papierosów Giewont, Syrena i Morskie (1957)
  • Opakowanie proszku do prania Bis (1972)
  • Niektóre opakowania czekolad firmy E. Wedel (np. Saska, Belwederska i Zamkowa) (ok. 1975)
  • Etykieta rumu Seniorita
  • Pudełka kosmetyków Wars i Sexy (ok. 1975)[1]

Nagrody i odznaczenia

edytuj

Upamiętnienie

edytuj

Postać Karola Śliwki ukazana jest w filmie Twentieth Century Design – Karol Śliwka, który jest częścią serii dokumentalnej powstałej w 2010 roku Twentieth Century prezentującej polskie osobowości ze świata sztuki XX wieku. Znaki Śliwki często są publikowane w polskich i zagranicznych zbiorach najlepszych znaków XX wieku, m.in. w książce Adriana Frutigera „Człowiek i jego znaki”, a prestiżowa międzynarodowa publikacja „Logo Modernism” w 2015 roku uznała go za jednego z ośmiu najwybitniejszych twórców współczesnych znaków graficznych[7]. Była to największa wystawa prac Śliwki, pokazująca znaki graficzne, okładki, znaczki pocztowe, plakaty i opakowania zaprojektowane przez artystę[8]. W 2018 roku Muzeum Miasta Gdyni zorganizowało pierwszą monograficzną wystawę "Śliwka. Polskie Projekty Polscy Projektanci", której kuratorami zostali Agata Abramowicz, Agnieszka Drączkowska i Patryk Hardziej[9], a także zainicjowało powstanie muralu ze znakami Śliwki w centrum Gdyni[10]. Hardziej zainicjował również wystawę ilustracji "Jak Śliwka w kompot. Polscy ilustratorzy Karolowi Śliwce". Również w 2018 roku ukazał się album z najważniejszymi pracami Śliwki pt. „Karol Śliwka"[11]. 27 października 2019 r. w Domu Rolnika w Harbutowicach odsłonięto tablicę, upamiętniającą życie i twórczość Karola Śliwki[12].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Mrowczyk i inni, Piękni XX-wieczni : polscy projektanci graficy, Kraków: 2+3D, 2017, ISBN 978-83-935975-7-4, OCLC 989768454 [dostęp 2019-12-12].
  2. Maciej Grzenkowicz, Karol Śliwka nie żyje. Wybitny grafik i autor ikonicznych logotypów, m.in. PKO, zmarł w wieku 85 lat [online], 10 września 2018 [dostęp 2019-12-12].
  3. a b Agnieszka Kaczmarczyk, Karol Śliwka: Znak ma być ozdobą i dumą grafika [online], 16 września 2012 [dostęp 2019-12-12].
  4. Andrzej Ochodek, Pogrzeb Karola Śliwki [online], 12 września 2018 [dostęp 2020-01-04].
  5. Karol Sliwka Archives [online], Logobook [dostęp 2020-01-04] (ang.).
  6. PKOl, Wawrzyn Olimpijski • Historia i laureaci konkursu [online] [dostęp 2024-01-12].
  7. a b Nie żyje Karol Śliwka [online], 10 września 2018 [dostęp 2019-12-12].
  8. Małgorzata Muraszko, Patryk Hardziej: Karol Śliwka nauczył mnie pokory [online], 4 kwietnia 2018 [dostęp 2019-12-12].
  9. Muzeum Miasta Gdynia, Karol Śliwka. Polskie Projekty Polscy Projektanci [online], Muzeum Gdynia [dostęp 2020-02-14] (ang.).
  10. Nowy mural w Gdyni. To hołd dla Karola Śliwki, ikony polskiej grafiki - Architektura [online], www.propertydesign.pl [dostęp 2020-02-14].
  11. Karol Śliwka [edycja limitowana] [online], Muzeum Miasta Gdyni [dostęp 2020-01-04] [zarchiwizowane z adresu 2021-06-16].
  12. Odsłonięcie tablicy pamiątkowej Karola Śliwki w Harbutowicach. 27 października 2019. [dostęp 2024-05-13].

Linki zewnętrzne

edytuj

Zobacz też

edytuj