Kasztelania gdańska

Kasztelania gdańska – urząd senatorski dawnej Rzeczypospolitej, lokalizowany w l. 1467–1772 województwie pomorskim, zwyczajowo nazywana gdańską, choć z miastem Gdańskiem ani jego posiadłościami nie miała nic wspólnego^[1].

Kasztelanowie gdańscy

Monarcha	Wojewoda	#	Kasztelan	Lata sprawowania urzędu	Lata życia
Świętopełk II Wielki	bd.	1	Gniewomir	1242/1243^[2]
Mściwój II	Dobiegniew	2	Jan	1 sierpnia 1267^[2]
Mściwój II/ Przemysł II	Witek/ Wajsyl/ Święca	3	Andrzej	28 września 1273 - 14 października 1294^[2]
Władysław I Łokietek	Święca	4	Unisław z Lublewa	2 stycznia 1297 - 2-4 stycznia 1298^[3]
Wacław II	Święca	5	Piotr Voss Piotr Wost, Vust, Woś	28 grudnia 1303 - 1304^[3]
Wacław II/ Wacław III/ Władysław I Łokietek/ Zarząd Zakonu Krzyżackiego	Święca	6	Wojciech	6 sierpnia 1304 - 1 maja 1314^[3]
1309 - 1466 w posiadaniu Zakonu Krzyżackiego
Kazimierz IV Jagiellończyk	Otto Machwicz	7	Mikołaj Pilewski Mikołaj von Pfeilsdorf h. własnego^[4]	19 maja 1467 - 3 marca 1478^[5]	zm. przed 9 marca 1478^[5]
	Fabian Legendorf–Mgowski	8	Mikołaj Bażyński Mikołaj von Baysen	10/11 marca 1478 - 25 października 1480^[5]	zm. 27 marca 1503^[6]
	Fabian Legendorf–Mgowski	9	Hojko ze Smoląga Hojko von Smollang	25 października 1480 - 16 lipca 1482^[5]
Kazimierz IV Jagiellończyk/ Jan I Olbracht	Jan Bajerski/ Mikołaj Wulkowski	10	Krzysztof Wojanowski Krzysztof von Woyanow h. nieznanego^[7]	6 października 1483 - 25 marca 1495^[5]
Jan I Olbracht	Mikołaj Wulkowski	11	Andrzej Boroszewski Andrzej von Borreschow	8 stycznia 1499 - 9 listopada 1499^[5]	zm. przed 9 marca 1503^[5]
Aleksander Jagiellończyk/ Zygmunt I Stary	Mikołaj Wulkowski/ Mikołaj Szpot z Krajowa	12	Mikołaj Szpot z Krajowa	19 lipca 1503 - 16 marca 1512^[5]	zm. 1518
Zygmunt I Stary	Mikołaj Szpot z Krajowa	13	Ludwik Mortęski Ludwik von Mortangen	1 kwietnia 1512 - 4 marca 1516^[5]	zm. przed 20 czerwca 1539^[8]
	Mikołaj Szpot z Krajowa	14	Jerzy Konopacki	4 marca 1516 - 20 czerwca 1518^[9]	1477 – 28 lutego 1543, Świecie
	Jerzy Konopacki	15	Jan Baliński	1 lutego 1519 - 11 sierpnia 1531^[9]	zm. przed 13 października 1531^[9]
	Jerzy Konopacki/ Mikołaj Działyński/ Jan Sokołowski	16	Achacy Cema Achacy von Zehmen h. własnego^[10]	13 października 1531 - ok. 25 marca 1546^[9]	ok. 1485 - 24 maja 1565, Królewiec
	Jan Sokołowski/ Stanisław Kostka	17	Jan Bażyński Jan von Baysen	ok. 25 marca 1546 - 1546^[9]	zm. przed 1 grudnia 1548^[11]
Zygmunt I Stary/ Zygmunt II August	Stanisław Kostka	18	Jerzy Konopacki	1546 - 4 styczeń 1549^[9]	zm. 27 maja 1566^[12]
Zygmunt II August	Stanisław Kostka/ Jan Działyński	19	Fabian Czema Fabian von Zehmen h. własnego^[10]	1 sierpnia 1549 - 5 stycznia 1556^[9]	zm. krótko przed 3 marca 1580^[13]
Zygmunt II August/ Henryk III Walezy	Fabian Czema/ Achacy Czema	20	Jan Kostka	5 stycznia 1556 - 2 kwietnia 1574^[9]
Henryk III Walezy/ Stefan Batory/ Zygmunt III Waza	Achacy Czema/ Krzysztof Kostka/ Ludwik Mortęski	21	Maciej Żaliński	2 kwietnia 1574 - przed 24 września 1602^[9]	zm. przed 24 września 1602^[9]
Zygmunt III Waza	Ludwik Mortęski	22	Michał Konarski	1602/8 maja 1603 - 1606^[14]	ok. 1557 – 29 kwietnia 1613^[15]
	Ludwik Mortęski/ Michał Konarski/ Samuel Żaliński	23	Stanisław Konarski	3 czerwca 1606 - 6 lutego 1618^[14]	zm. koniec 1625^[13]
	Samuel Żaliński/ Maciej Niemojewski	24	Samuel Konarski	8 maja 1618 - 9 lutego 1626^[14]
	Samuel Konarski	25	Dymitr Wejher	16 marca 1626 - 25 sierpnia 1628^[14]	zm. 25 sierpnia 1628^[14]
Zygmunt III Waza/ Władysław IV Waza	Samuel Konarski/ Paweł Jan Działyński	26	Stanisław Działyński	koniec 1628 - 11 maja 1637^[14]	zm. początek 1643^[16]
Władysław IV Waza	Paweł Jan Działyński	27	Jan Zawadzki	12 czerwca 1637 - lipca 1642^[14]
Władysław IV Waza	Paweł Jan Działyński	28	Gerhard Denhoff	16 lipca 1642 - lipca 1643^[14]	1589 – 23 grudnia 1648^[15], Malbork
Władysław IV Waza/ Jan II Kazimierz Waza	Paweł Jan Działyński/ Gerhard Denhoff/ Ludwik Wejher	29	Stanisław Kobierzycki	lipca 1643 - 31 maja 1656^[14]	ok. 1600 – 1665^[15], Kalisz
Jan II Kazimierz Waza	Stanisław Kobierzycki/ Jan Ignacy Bąkowski	30	Zygmunt Guldenstern	18 października 1656 - 30 czerwca 1666^[14]	zm. 30 czerwca 1666^[14]
Jan II Kazimierz Waza/ Michał Korybut Wiśniowiecki	Jan Ignacy Bąkowski	31	Jan Reinhold Heidenstein	1666 - 13 lutego 1673^[14]	zm. 13 lutego 1673^[14]
Michał Korybut Wiśniowiecki/ Jan III Sobieski	Jan Ignacy Bąkowski	32	Mikołaj Smogulecki	latem 1673 - 1675^[14]	zm. w 1675^[14]
Jan III sobieski	Jan Ignacy Bąkowski/ Władysław Denhoff	33	Michał Działyński	luty 1676 - 29 paźziernika 1677^[14]	zm. w marcu 1687^[17]
Jan III sobieski	Jan Ignacy Bąkowski/ Władysław Denhoff/ Władysław Łoś	34	Jan Piotr Tuchołka	30 października 1677 - początek 1691^[18]	zm. na początku 1691^[18]
Jan III Sobieski/ August II Mocny/ Stanisław Leszczyński/ August II Mocny	Władysław Łoś/ Jan Gniński/ Jan Ignacy Działyński	35	Marcin Kazimierz Borowski	12 lutego 1691 - koniec października 1709^[18]	zm. pod koniec paździenrika 1709^[18]
August II Mocny	Jan Ignacy Działyński	36	Walerian Kruszyński	listopada 1709 - 20 marca 1720^[18]	zm. 20 marca 1720^[18]
		37	Krzysztof Teodor Czapski	luty 1721 - 8 listopadzie 1724^[18]	zm. 8 listopada 1724^[18]
		38	Teodor Bogusław Krokowski	24 listopada 1724 - przed 24 czerwca 1725^[18]	zm. przed 24 czerwca 1725^[18]
August II Mocny/ Stanisław Leszczyński/ August III Sas	Stefan Potocki/ Piotr Jan Czapski	39	Franciszek Czapski	19 października 1725 - 27 lipca 1736^[18]	zm. 27 lipca 1736^[18]
August III Sas	Jakub Florian Narzymski	40	Ignacy Czapski	8 lipca 1737 - 16 kwietnia 1746^[18]	zm. 16 kwietnia 1746^[18]
August III Sas/ Stanisław August Poniatowski	Jakub Florian Narzymski/ Paweł Michał Mostowski/ Jan Jerzy Detloff Flemming	41	Jan Michał Grabowski	31 października 1746 - 30 sierpnia 1766^[18]	zm. 17 września 1770^[19]
Stanisław August Poniatowski	Jan Jerzy Detloff Flemming/ Ignacy Franciszek Przebendowski	42	Józef Bernard Pruszak	30 sierpnia 1766 - wrzesień 1774^[18]	zm. we wrześniu 1774^[18]
Stanisław August Poniatowski	Ignacy Franciszek Przebendowski/ Feliks Antoni Łoś/ Józef Mier	43	Tomasz Tadeusz Pruszak	11 kwietnia 1775^[18] - 1793	zm. 16 maja 1808^[18]

Przypisy

↑ BłażejB. Śliwiński BłażejB., KASZTELAN [online], Encyklopedia Gdańska [dostęp 2022-01-24] .
↑ ^a ^b ^c Urzędnicy Pomorza Wschodniego do 1309 roku. Spisy, oprac. B. Śliwiński, Wrocław 1989, s. 34.
↑ ^a ^b ^c Urzędnicy Pomorza Wschodniego do 1309 roku. Spisy, oprac. B. Śliwiński, Wrocław 1989, s. 35.
↑ Urzędnicy Prus Królewskich XV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 226.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Urzędnicy Prus Królewskich XV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 89.
↑ Urzędnicy Prus Królewskich XV – XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 109.
↑ Urzędnicy Prus Królewskich XV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 238.
↑ Urzędnicy Prus Królewskich XV – XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 85.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Urzędnicy Prus Królewskich XV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 90.
↑ ^a ^b Urzędnicy Prus Królewskich XV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 198.
↑ Urzędnicy Prus Królewskich XV – XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 86.
↑ Urzędnicy Prus Królewskich XV – XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 54.
↑ ^a ^b Urzędnicy Prus Królewskich XV – XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 110.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p Urzędnicy Prus Królewskich XV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 91.
↑ ^a ^b ^c Urzędnicy Prus Królewskich XV – XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 136.
↑ Urzędnicy Prus Królewskich XV – XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 55.
↑ Urzędnicy Prus Królewskich XV – XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 76.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s Urzędnicy Prus Królewskich XV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 92.
↑ Urzędnicy Prus Królewskich XV – XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 88.

[1] BłażejB. Śliwiński BłażejB., KASZTELAN [online], Encyklopedia Gdańska [dostęp 2022-01-24] .

[:0-2] Urzędnicy Pomorza Wschodniego do 1309 roku. Spisy, oprac. B. Śliwiński, Wrocław 1989, s. 34.

[:1-3] Urzędnicy Pomorza Wschodniego do 1309 roku. Spisy, oprac. B. Śliwiński, Wrocław 1989, s. 35.

[4] Urzędnicy Prus Królewskich XV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 226.

[:2-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Urzędnicy Prus Królewskich XV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 89.

[6] Urzędnicy Prus Królewskich XV – XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 109.

[7] Urzędnicy Prus Królewskich XV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 238.

[8] Urzędnicy Prus Królewskich XV – XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 85.

[:3-9] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Urzędnicy Prus Królewskich XV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 90.

[:8-10] Urzędnicy Prus Królewskich XV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 198.

[11] Urzędnicy Prus Królewskich XV – XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 86.

[12] Urzędnicy Prus Królewskich XV – XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 54.

[:4-13] Urzędnicy Prus Królewskich XV – XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 110.

[:5-14] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p Urzędnicy Prus Królewskich XV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 91.

[:6-15] Urzędnicy Prus Królewskich XV – XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 136.

[16] Urzędnicy Prus Królewskich XV – XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 55.

[17] Urzędnicy Prus Królewskich XV – XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 76.

[:7-18] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s Urzędnicy Prus Królewskich XV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 92.

[19] Urzędnicy Prus Królewskich XV – XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, Wrocław 1990, s. 88.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]