Kazimierz Papara

oficer Wojska Polskiego

Kazimierz Budzisz-Papara[a] herbu Paparona (ur. 9 czerwca 1890 w Stroniatynie, zm. 29 marca 1975 w Lublinie) – rotmistrz rezerwy kawalerii Wojska Polskiego II RP, działacz rolniczy i bankowy.

Kazimierz Papara
Ilustracja
rotmistrz rezerwy kawalerii rotmistrz rezerwy kawalerii
Data i miejsce urodzenia

9 czerwca 1890
Stroniatyn

Data i miejsce śmierci

29 marca 1975
Lublin

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier,
Wojsko Polskie

Jednostki

16 Pułk Ułanów Wielkopolskich

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany trzykrotnie) Medal Waleczności (Austro-Węgry) Krzyż Wojskowy Karola

Życiorys

edytuj

Kazimierz Budzisz-Papara herbu Paparona[2] urodził się 9 czerwca 1890 w Stroniatynie[3][4], w rodzinie Ignacego i Marii z Waygartów[4]. W 1908 ukończył ze stopniem celującym VIII klasę i zdał z odznaczeniem egzamin dojrzałości w Zakładzie Naukowo-Wychowawczy Ojców Jezuitów w Bąkowicach pod Chyrowem (w jego klasie byli m.in. Aleksander Birkenmajer, Leon Koppens, Stanisław Łoś)[5]. Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego, uzyskując tytuł doktora praw, a także studia na Akademii Handlowej w Wiedniu[3][4].

Po wybuchu I wojny światowej od 1914 służył w szeregach c. i k. armii[4]. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 sierpnia 1916 w korpusie oficerów rezerwy kawalerii[1]. Jego oddziałem macierzystym był 13 Galicyjski Pułk Ułanów[6].

Po zakończeniu wojny, jako były oficer armii austriackiej został przyjęty do Wojska Polskiego i zatwierdzony w stopniu porucznika doktora[7]. W Wojsku Polskim służył w szeregach 16 Pułku Ułanów[4]. Podczas wojny polsko-ukraińskiej został internowany w Jazłowcu[8]. Od 1 czerwca 1919 był dowódcą 3 szwadronu w tym pułku[9]. Za swoje czyny w wojnie polsko-bolszewickiej otrzymał Order Virtuti Militari[10][11]. Był oficerem 16 Pułku Ułanów do 1921[4]. Został awansowany na stopień rotmistrza rezerwy ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[12][13]. W latach 20. był oficerem rezerwowym 16 Pułk Ułanów Wielkopolskich w Poznaniu[14][15]. W 1934 jako rezerwy był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr VI jako oficer po ukończeniu 40. roku życia i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto[16].

W 1925 był radnym sejmiku powiatu lwowskiego[17]. W okresie II Rzeczypospolitej działał w izbach rolniczych oraz w bankach[4]. W grudniu 1927 został wybrany członkiem Okręgowej Komisji Wyborczej nr 51 we Lwowie[18]. 8 czerwca 1928 został wybrany członkiem komisji rewizyjnej przyszłego Oddziału Lwowskiego Małopolskiego Towarzystwa Rolniczego, przyłączonego z dotychczasowego Towarzystwa Gospodarskiego Małopolski Wschodniej z siedzibą we Lwowie do MTR z siedzibą w Krakowie[19]. W latach 30. był członkiem zarządu Oddziału Lwowskiego MTR[20]. Członek Rady Głównej Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich (dokooptowany w 1937 roku)[21]. W 1937 otrzymał tytuł członka honorowego Małopolskiego Towarzystwa Rolniczego Oddziału we Lwowie[22]. Był wiceprezesem Związku Izb i Organizacji Rolniczych RP[23][24], w listopadzie 1936 objął funkcję prezesa, zastępując Kajetana Morawskiego[25], był wybierany członkiem zarządu, 30 listopada 1935[26], 31 maja 1938[27]. 18 lutego 1937 został wybrany członkiem rady Banku Polskiego[28][29]. 17 marca 1937 został powołany do rady Banku Akceptacyjnego[30]. W latach 30. był działaczem koła województw południowo-wschodnich Polskiego Związku Posiadaczy Sadów[31]. Do 1939 był prezesem Lwowskiej Izby Rolniczej (działającej przy placu Mariackim 7[32][33])[34][35], wiceprezesem prezydium giełdy zbożowo-towarowej we Lwowie (prezesem był Paweł Csala), a także zasiadał w radzie nadzorczej Państwowego Banku Rolnego w Warszawie[36][37][3] oraz w radzie nadzorczej Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego[4]. Był współwłaścicielem majątku Podliski Małe (powierzchnia: 853 ha), gdzie zamieszkiwał[20], a także dzierżawcą majątku Wołków (powierzchnia: 165 ha)[4]. Jego żoną została Maria z Pomianowskich[4].

Po wybuchu II wojny światowej opuścił Lwów[4]. W trakcie okupacji był administratorem majątku na obszarze powiatu lubartowskiego[4]. Po 1944 był delegatem Państwowego Monopolu Spirytusowego w Lublinie[4]. Od maja 1946 był pracownikiem Państwowych Nieruchomości Ziemskich, na stanowisku inspektora głównego Zarządu Centralnego, a od 1 października 1948 na stanowisku inspektora w Dziale Przemysłu Rolnego ZC)[4]. W 1949 został aresztowany[4]. W 1950 był sądzony w procesie kierownictwa PNZ pod zarzutami szpiegostwa i próby obalenia ustroju Polski Ludowej[4]. Został skazany przez sąd na karę dożywotniego pozbawienia wolności[4]. W 1956 został zrehabilitowany[4]. Po opuszczeniu zakładu karnego i odzyskaniu wolności był zatrudniony w Bibliotece Uniwersyteckiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego[4].

Zmarł 29 marca 1975 w Lublinie[3].

Ordery i odznaczenia

edytuj
  1. W ewidencji c. i k. Armii figurował jako Kasimir Ritter Papara de Budzisz[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b Ranglisten 1918 ↓, s. 936.
  2. Kazimierz Budzisz-Papara h. Paparona. sejm-wielki.pl. [dostęp 2018-11-03].
  3. a b c d e f Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 28, s. 95, czerwiec 1975. Koło Lwowian w Londynie. 
  4. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Tomasz Osiński. „Klika obszarnicza”. Ziemianie w polityce personalnej Państwowych Nieruchomości Ziemskich (1946–1949). „Pamięć i Sprawiedliwość”. Nr 11/2 (20), s. 241, 258, 2012. 
  5. Sprawozdanie Zakładu Naukowo-Wychowawczego OO. Jezuitów w Bąkowicach pod Chyrowem za rok szkolny 1908. Przemyśl: 1908, s. 37, 49.
  6. a b c Ranglisten 1918 ↓, s. 1026.
  7. Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922, s. 86.
  8. Wiadomości o dawnych Kolegach. „Kwartalnik Chyrowski: Deo, Patriae, Amicitiae”. II, s. 27, kwiecień 1919.
  9. Dmochowski i Małek 1934 ↓, s. 16.
  10. Kosiarski 1929 ↓, s. 26–27.
  11. Dmochowski i Małek 1934 ↓, s. 42.
  12. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 697.
  13. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 620.
  14. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 632.
  15. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 571.
  16. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 118, 954.
  17. Informator Powszechny Rzeczypospolitej Polskiej z Kalendarzem P. P. na Rok 1925. Warszawa: 1925, s. 343.
  18. Część urzędowa. Ogłoszenie. „Gazeta Lwowska”. Nr 290, s. 1, 18 grudnia 1928. 
  19. Z towarzystw i instytucyj rolniczych. Połączenie Towarzystw Rolniczych Małopolskich. „Gazeta Rolnicza”. Nr 26, s. 893, 29 czerwca 1928. 
  20. a b Sprawozdanie z działalności za rok gospodarczy 1936/37. Lwów: Małopolskie Towarzystwo Rolnicze Oddział we Lwowie, 1937, s. 6.
  21. Sprawozdanie Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich : z działalności w drugim okresie sprawozdawczym 11.X.36-22.V.38, s. 12.
  22. Z towarzystw i instytucyj rolniczych. Nowe władze w Małopolskim T-wie Rolniczym. „Gazeta Rolnicza”. Nr 24–25, s. 690, 11 czerwca 1937. 
  23. Z towarzystw i instytucyj rolniczych. Związek Izb i Organizacji Rolniczych Rzp. P.. „Gazeta Rolnicza”. Nr 38, s. 943, 22 września 1933. 
  24. Z towarzystw i instytucyj rolniczych. Zjazd kierowników wydziałów ekonomicznych Izb Rolniczych. „Gazeta Rolnicza”. Nr 48, s. 1240, 26 listopada 1937. 
  25. Nowy prezes Związku Izby Rolniczych. „Express Lubelski i Wołyński”. Nr 13, s. 1, 21 listopada 1936. 
  26. Z towarzystw i instytucyj rolniczych. Nowy zarząd Związku Izb i Organizacyj Rolniczych R. P.. „Gazeta Rolnicza”. Nr 49, s. 1308, 6 grudnia 1935. 
  27. Z towarzystw i instytucyj rolniczych. Związek Izb i Organizacji Rolniczych R. P.. „Gazeta Rolnicza”. Nr 23, s. 776, 10 czerwca 1938. 
  28. 8 zł od 100 zł akcji płaci Bank Polski. „Express Lubelski i Wołyński”. Nr 50, s. 2, 19 lutego 1937. 
  29. Kronika. Walne Zebranie Akcjonariuszy Banku Polskiego. „Bank”. Nr 3, s. 291, 1937. 
  30. Kronika. Zgromadzenie akcjonariuszów Banku Akceptacyjnego. „Bank”. Nr 4, s. 291, 1937. 
  31. Komunikaty. Odezwa do posiadaczy sadów. „Przegląd Ogrodniczy”. Nr 1-2, s. 55, 1933. 
  32. Żywiołowy odzew i opinie społeczeństwa po proklamacji Obozu Zjednoczenia Narodowego. „Wschód”. Nr 40, s. 5, 28 lutego 1937. 
  33. Sprawozdanie z działalności Lwowskiej Izby Rolniczej. Rok budżetowy 1936/37. Lwów: 1938, s. 4, 26, 31.
  34. Z towarzystw i instytucyj rolniczych. Zjazd prezesów Izby Rolniczych. „Gazeta Rolnicza”. Nr 20, s. 531, 18 maja 1934. 
  35. Z towarzystw i instytucyj rolniczych. Zakończenie organizacji Izb Rolniczych. „Gazeta Rolnicza”. Nr 35, s. 957, 31 sierpnia 1934. 
  36. Sprawozdanie z działalności Państwowego Banku Rolnego za 1933 rok. Warszawa: 1934, s. 5.
  37. Rocznik Polityczny i Gospodarczy. Warszawa: Polska Agencja Telegraficzna, 1939, s. 854, 965, 1029.
  38. M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346 „za zasługi na polu podniesienia rolnictwa”.
  39. M.P. z 1939 r. nr 143, poz. 336 „za zasługi na polu podniesienia hodowli koni”.

Bibliografia

edytuj