Kazimierz Papara
Kazimierz Budzisz-Papara[a] herbu Paparona (ur. 9 czerwca 1890 w Stroniatynie, zm. 29 marca 1975 w Lublinie) – rotmistrz rezerwy kawalerii Wojska Polskiego II RP, działacz rolniczy i bankowy.
rotmistrz rezerwy kawalerii | |
Data i miejsce urodzenia |
9 czerwca 1890 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
29 marca 1975 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujKazimierz Budzisz-Papara herbu Paparona[2] urodził się 9 czerwca 1890 w Stroniatynie[3][4], w rodzinie Ignacego i Marii z Waygartów[4]. W 1908 ukończył ze stopniem celującym VIII klasę i zdał z odznaczeniem egzamin dojrzałości w Zakładzie Naukowo-Wychowawczy Ojców Jezuitów w Bąkowicach pod Chyrowem (w jego klasie byli m.in. Aleksander Birkenmajer, Leon Koppens, Stanisław Łoś)[5]. Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego, uzyskując tytuł doktora praw, a także studia na Akademii Handlowej w Wiedniu[3][4].
Po wybuchu I wojny światowej od 1914 służył w szeregach c. i k. armii[4]. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 sierpnia 1916 w korpusie oficerów rezerwy kawalerii[1]. Jego oddziałem macierzystym był 13 Galicyjski Pułk Ułanów[6].
Po zakończeniu wojny, jako były oficer armii austriackiej został przyjęty do Wojska Polskiego i zatwierdzony w stopniu porucznika doktora[7]. W Wojsku Polskim służył w szeregach 16 Pułku Ułanów[4]. Podczas wojny polsko-ukraińskiej został internowany w Jazłowcu[8]. Od 1 czerwca 1919 był dowódcą 3 szwadronu w tym pułku[9]. Za swoje czyny w wojnie polsko-bolszewickiej otrzymał Order Virtuti Militari[10][11]. Był oficerem 16 Pułku Ułanów do 1921[4]. Został awansowany na stopień rotmistrza rezerwy ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[12][13]. W latach 20. był oficerem rezerwowym 16 Pułk Ułanów Wielkopolskich w Poznaniu[14][15]. W 1934 jako rezerwy był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr VI jako oficer po ukończeniu 40. roku życia i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto[16].
W 1925 był radnym sejmiku powiatu lwowskiego[17]. W okresie II Rzeczypospolitej działał w izbach rolniczych oraz w bankach[4]. W grudniu 1927 został wybrany członkiem Okręgowej Komisji Wyborczej nr 51 we Lwowie[18]. 8 czerwca 1928 został wybrany członkiem komisji rewizyjnej przyszłego Oddziału Lwowskiego Małopolskiego Towarzystwa Rolniczego, przyłączonego z dotychczasowego Towarzystwa Gospodarskiego Małopolski Wschodniej z siedzibą we Lwowie do MTR z siedzibą w Krakowie[19]. W latach 30. był członkiem zarządu Oddziału Lwowskiego MTR[20]. Członek Rady Głównej Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich (dokooptowany w 1937 roku)[21]. W 1937 otrzymał tytuł członka honorowego Małopolskiego Towarzystwa Rolniczego Oddziału we Lwowie[22]. Był wiceprezesem Związku Izb i Organizacji Rolniczych RP[23][24], w listopadzie 1936 objął funkcję prezesa, zastępując Kajetana Morawskiego[25], był wybierany członkiem zarządu, 30 listopada 1935[26], 31 maja 1938[27]. 18 lutego 1937 został wybrany członkiem rady Banku Polskiego[28][29]. 17 marca 1937 został powołany do rady Banku Akceptacyjnego[30]. W latach 30. był działaczem koła województw południowo-wschodnich Polskiego Związku Posiadaczy Sadów[31]. Do 1939 był prezesem Lwowskiej Izby Rolniczej (działającej przy placu Mariackim 7[32][33])[34][35], wiceprezesem prezydium giełdy zbożowo-towarowej we Lwowie (prezesem był Paweł Csala), a także zasiadał w radzie nadzorczej Państwowego Banku Rolnego w Warszawie[36][37][3] oraz w radzie nadzorczej Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego[4]. Był współwłaścicielem majątku Podliski Małe (powierzchnia: 853 ha), gdzie zamieszkiwał[20], a także dzierżawcą majątku Wołków (powierzchnia: 165 ha)[4]. Jego żoną została Maria z Pomianowskich[4].
Po wybuchu II wojny światowej opuścił Lwów[4]. W trakcie okupacji był administratorem majątku na obszarze powiatu lubartowskiego[4]. Po 1944 był delegatem Państwowego Monopolu Spirytusowego w Lublinie[4]. Od maja 1946 był pracownikiem Państwowych Nieruchomości Ziemskich, na stanowisku inspektora głównego Zarządu Centralnego, a od 1 października 1948 na stanowisku inspektora w Dziale Przemysłu Rolnego ZC)[4]. W 1949 został aresztowany[4]. W 1950 był sądzony w procesie kierownictwa PNZ pod zarzutami szpiegostwa i próby obalenia ustroju Polski Ludowej[4]. Został skazany przez sąd na karę dożywotniego pozbawienia wolności[4]. W 1956 został zrehabilitowany[4]. Po opuszczeniu zakładu karnego i odzyskaniu wolności był zatrudniony w Bibliotece Uniwersyteckiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego[4].
Zmarł 29 marca 1975 w Lublinie[3].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari[3]
- Krzyż Walecznych[3]
- Złoty Krzyż Zasługi (trzykrotnie: po raz pierwszy 9 listopada 1931[38], po raz trzeci 15 czerwca 1939[39])
- Srebrny Medal Waleczności 1 klasy (Austro-Węgry)[6]
- Krzyż Wojskowy Karola (Austro-Węgry)[6]
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Ranglisten 1918 ↓, s. 936.
- ↑ Kazimierz Budzisz-Papara h. Paparona. sejm-wielki.pl. [dostęp 2018-11-03].
- ↑ a b c d e f Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 28, s. 95, czerwiec 1975. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Tomasz Osiński. „Klika obszarnicza”. Ziemianie w polityce personalnej Państwowych Nieruchomości Ziemskich (1946–1949). „Pamięć i Sprawiedliwość”. Nr 11/2 (20), s. 241, 258, 2012.
- ↑ Sprawozdanie Zakładu Naukowo-Wychowawczego OO. Jezuitów w Bąkowicach pod Chyrowem za rok szkolny 1908. Przemyśl: 1908, s. 37, 49.
- ↑ a b c Ranglisten 1918 ↓, s. 1026.
- ↑ Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922, s. 86.
- ↑ Wiadomości o dawnych Kolegach. „Kwartalnik Chyrowski: Deo, Patriae, Amicitiae”. II, s. 27, kwiecień 1919.
- ↑ Dmochowski i Małek 1934 ↓, s. 16.
- ↑ Kosiarski 1929 ↓, s. 26–27.
- ↑ Dmochowski i Małek 1934 ↓, s. 42.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 697.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 620.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 632.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 571.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 118, 954.
- ↑ Informator Powszechny Rzeczypospolitej Polskiej z Kalendarzem P. P. na Rok 1925. Warszawa: 1925, s. 343.
- ↑ Część urzędowa. Ogłoszenie. „Gazeta Lwowska”. Nr 290, s. 1, 18 grudnia 1928.
- ↑ Z towarzystw i instytucyj rolniczych. Połączenie Towarzystw Rolniczych Małopolskich. „Gazeta Rolnicza”. Nr 26, s. 893, 29 czerwca 1928.
- ↑ a b Sprawozdanie z działalności za rok gospodarczy 1936/37. Lwów: Małopolskie Towarzystwo Rolnicze Oddział we Lwowie, 1937, s. 6.
- ↑ Sprawozdanie Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich : z działalności w drugim okresie sprawozdawczym 11.X.36-22.V.38, s. 12.
- ↑ Z towarzystw i instytucyj rolniczych. Nowe władze w Małopolskim T-wie Rolniczym. „Gazeta Rolnicza”. Nr 24–25, s. 690, 11 czerwca 1937.
- ↑ Z towarzystw i instytucyj rolniczych. Związek Izb i Organizacji Rolniczych Rzp. P.. „Gazeta Rolnicza”. Nr 38, s. 943, 22 września 1933.
- ↑ Z towarzystw i instytucyj rolniczych. Zjazd kierowników wydziałów ekonomicznych Izb Rolniczych. „Gazeta Rolnicza”. Nr 48, s. 1240, 26 listopada 1937.
- ↑ Nowy prezes Związku Izby Rolniczych. „Express Lubelski i Wołyński”. Nr 13, s. 1, 21 listopada 1936.
- ↑ Z towarzystw i instytucyj rolniczych. Nowy zarząd Związku Izb i Organizacyj Rolniczych R. P.. „Gazeta Rolnicza”. Nr 49, s. 1308, 6 grudnia 1935.
- ↑ Z towarzystw i instytucyj rolniczych. Związek Izb i Organizacji Rolniczych R. P.. „Gazeta Rolnicza”. Nr 23, s. 776, 10 czerwca 1938.
- ↑ 8 zł od 100 zł akcji płaci Bank Polski. „Express Lubelski i Wołyński”. Nr 50, s. 2, 19 lutego 1937.
- ↑ Kronika. Walne Zebranie Akcjonariuszy Banku Polskiego. „Bank”. Nr 3, s. 291, 1937.
- ↑ Kronika. Zgromadzenie akcjonariuszów Banku Akceptacyjnego. „Bank”. Nr 4, s. 291, 1937.
- ↑ Komunikaty. Odezwa do posiadaczy sadów. „Przegląd Ogrodniczy”. Nr 1-2, s. 55, 1933.
- ↑ Żywiołowy odzew i opinie społeczeństwa po proklamacji Obozu Zjednoczenia Narodowego. „Wschód”. Nr 40, s. 5, 28 lutego 1937.
- ↑ Sprawozdanie z działalności Lwowskiej Izby Rolniczej. Rok budżetowy 1936/37. Lwów: 1938, s. 4, 26, 31.
- ↑ Z towarzystw i instytucyj rolniczych. Zjazd prezesów Izby Rolniczych. „Gazeta Rolnicza”. Nr 20, s. 531, 18 maja 1934.
- ↑ Z towarzystw i instytucyj rolniczych. Zakończenie organizacji Izb Rolniczych. „Gazeta Rolnicza”. Nr 35, s. 957, 31 sierpnia 1934.
- ↑ Sprawozdanie z działalności Państwowego Banku Rolnego za 1933 rok. Warszawa: 1934, s. 5.
- ↑ Rocznik Polityczny i Gospodarczy. Warszawa: Polska Agencja Telegraficzna, 1939, s. 854, 965, 1029.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346 „za zasługi na polu podniesienia rolnictwa”.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 143, poz. 336 „za zasługi na polu podniesienia hodowli koni”.
Bibliografia
edytuj- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.).
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
- Kazimierz Kosiarski: Zarys historii wojennej 16-go pułku ułanów. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Czesław Dmochowski, Franciszek Małek: Jednodniówka. XV-lecie 16/2 Pułku Ułanów Wielkopolskich 1919–1934. Bydgoszcz: 1934.