Wikipedia

Klamry

wieś w województwie kujawsko-pomorskim

Klamry – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie chełmińskim, w gminie Chełmno.

Klamry
wieś
Ilustracja
Fort VIII w zespole twierdzy Chełmno
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

chełmiński

Gmina

Chełmno

Liczba ludności (31.12.2018)

840

Strefa numeracyjna

56

Kod pocztowy

86-200[2]

Tablice rejestracyjne

CCH

SIMC

0841580

Położenie na mapie gminy wiejskiej Chełmno
Mapa konturowa gminy wiejskiej Chełmno, w centrum znajduje się punkt z opisem „Klamry”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Klamry”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Klamry”
Położenie na mapie powiatu chełmińskiego
Mapa konturowa powiatu chełmińskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Klamry”
Ziemia53°21′41″N 18°30′15″E/53,361389 18,504167[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Integralne części wsi Klamry[3][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
1028064 Ameryka część wsi (zniesiona w 2023 r.[5])
1028070 Babie Błota część wsi
1028124 Nad Gminną Drogą część wsi (zniesiona w 2023 r.[5])

Podział administracyjny edytuj

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego.

Demografia edytuj

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 581 mieszkańców[6]. Była drugą co do wielkości miejscowością gminy Chełmno. Wg stanu na dzień 31.12.2018 r. w Klamrach mieszkało 840 osób. Pod względem liczebności mieszkańców są największym sołectwem w gminie[7].

Historia edytuj

Wieś założona przez Olędrów w XVII wieku, do XVI wieku wieś nie była wykorzystywana rolniczo. W 1773 r. mieszkało w Klamrach 29 osób, w 1883 r. mieszkało 493. ewangelików i 134. katolików. Od 1785 działa w miejscowości szkoła. W 1916 r. pobudowano rakarnię powiatową[8]. W wiejskiej szkole w 1907 r. wybuchł strajk szkolny.

Zbrodnia w Klamrach edytuj

Osobny artykuł: Zbrodnia w Klamrach.

W okolicznych lasach, od 12 października do 11 listopada 1939 roku oddziały Selbstschutz u dokonywały masakry ludności polskiej z powiatu chełmińskiego[9][10]. Do 2018 roku udało się ustalić tożsamość ok. 200 ofiar[10]. Liczba osób zamordowanych w Klamrach wzbudza kontrowersje. Większość źródeł podaje, że w Klamrach zamordowano ok. 2,2-5 tys. osób[9][11][12][13]. Zdaniem historyka Tomasza Cerana, liczba ta jest zawyżona[14]. Podczas wojny Niemcy próbowali zatrzeć ślady egzekucji. Podczas ekshumacji odnaleziono fragmenty zapalnika granatu, łuski pocisku i monetę mającą ślady zetknięcia z ogniem[10].

Zabytki edytuj

Według rejestru zabytków NID[15] na listę zabytków wpisane są:

  • cmentarz ewangelicki „stary”, poł. XIX, nr rej.: 535 z 1.06.1987
  • cmentarz ewangelicki „nowy”, pocz. XX, nr rej.: A/225 z 1.06.1987
  • cmentarz ofiar hitleryzmu, nr rej.: 536 z 1.06.1987
  • fort VIII w zespole twierdzy Chełmno, 1903-1914, nr rej.: A/15111/1 z 14.02.1980.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 53515
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 472 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  5. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2022 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2783)
  6. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  7. ↑ Klamry - Sołectwa - Biuletyn Informacji Publicznej Gmina Chełmno [online], bip.chelmno.ug.gov.pl [dostęp 2020-08-02].
  8. ↑ Gabriela Mazur, Leksykon Miejscowości powiatu chełmińskiego, 2020, ISBN 978-83-7591-751-2.
  9. ↑ a b Drywa 2020 ↓, s. 2020.
  10. ↑ a b c Ceran 2018 ↓, s. 25.
  11. ↑ Leszczyński 1962 ↓, s. 72.
  12. ↑ Trzeba pamiętać o hitlerowskiej zbrodni w Klamrach. pomorska.pl, 2017-09-22. [dostęp 2023-01-28].
  13. ↑ Pamięci ofiar zbrodni w Klamrach w 1939 roku, Klamry 20 września 2020 roku. chelmno.pl, 2020-09-18. [dostęp 2023-01-28].
  14. ↑ Ceran 2019 ↓, s. 313.
  15. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 26 [dostęp 2016-05-22].

Bibliografia edytuj

  • Tomasz Ceran: Zbrodnia pomorska 1939. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2018. ISBN 978-83-8098-466-0.
  • Tomasz Ceran: Zapomniani kaci Hitlera. Volksdeutscher Selbstschutz w Polsce w 1939 r. Stan badań i postulaty badawcze. W: Polska pod okupacją 1939–1945. Tom 1. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2019. ISBN 978-83-8098-723-4.
  • Danuta Drywa: Germanizacja dzieci i młodzieży polskiej na Pomorzu Gdańskim z uwzględnieniem roli obozu koncentracyjnego Stutthof. W: Janina Kostkiewicz (red.): Zbrodnia bez kary... Eksterminacja i cierpienie polskich dzieci pod okupacją niemiecką 1939-1945. Kraków: Uniwersytet Jagielloński, 2020. ISBN 978-83-958240-2-9.
  • Kazimierz Leszczyński: Eksterminacja ludności na ziemiach polskich wcielonych do Rzeszy. W: Eksterminacja ludności w Polsce w czasie okupacji niemieckiej 1939-1945. Poznań, Warszawa: Wydawnictwo Zachodnie, 1962.
  • Grudziądz i okolice. Przewodnik Grudziądzkie Towarzystwo Kultury, Biblioteka Miejska w Grudziądzu, Grudziądz 1990

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Klamry&oldid=73149293”