Klejek alpejski
Klejek alpejski (Chroogomphus helveticus (Singer) M.M. Moser – gatunek grzybów z rodziny klejówkowatych (Gomphidiaceae)[1].
.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
klejek alpejski |
| Nazwa systematyczna | |
| Chroogomphus helveticus (Singer) M.M. Moser Kl. Krypt.-Fl., Edn 3 (Stuttgart) 2b/2: 51 (1967) | |
.jpg)
.jpg)
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Chroogomphus, Gomphidiaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1770 r. R. Singer nadając mu nazwę Gomphidius helveticus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1967 r. M.M. Moser, przenosząc go do rodzaju Chroogomphus[1].
- Chroogomphus helveticus (Singer) M.M. Moser 1967 subsp. helveticus
- Gomphidius helveticus Singer 1950
- Gomphidius helveticus Singer 1950 var. helveticus
Alina Skirgiełło w 1960 r. opisywała ten gatunek pod nazwą klejówka helwecka, w 1983 r. Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda zmienili nazwę na klejek alpejski[3].
Morfologia
edytujŚrednicy od 4 do 8 cm. Za młodu półkulisty z tępym garbem i podwiniętym brzegiem, potem niskołukowaty, w końcu płaski lub wklęsły. Powierzchnia włóknisto-pilśniowa lub delikatnie łuskowata, matowa, w stanie suchym nie jest śliska. Barwa brązowopomarańczowa lub czerwonoochrowa z różowofioletowymi lub czerwonawymi odcieniami[4].
Zbiegające na trzon, rzadkie. U młodych owocników o barwie takiej samej jak kapelusz, u starszych od zarodników wybarwione ciemnosiwo lub czarniawo[4].
Wysokość 5–8 cm, grubość do 1,5 cm, włóknisty, pełny. Barwa taka sama jak kapelusza, tylko przy podstawie żółtawa. Jest silnie związany z kapeluszem, nie da się od niego oddzielić[4].
W kapeluszu u młodych owocników bladopomarańczowy, u starszych winnoczerwony, w trzonie o barwie od żółtej do pomarańczowożółtej. Smak niewyraźny, zapach słaby[4].
O rozmiarach 17–20 × 5–7 μm[5].
Występowanie
edytujWystępuje w górach Europy (w Pirenejach, Alpach i Karpatach), oraz w Japonii[6]. W polskim piśmiennictwie naukowym podano jego stanowiska tylko w masywie Babiej Góry i w Tatrach[3]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek zagrożony wymarciem, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[7]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Austrii i Niemczech[3].
Rośnie w lasach iglastych, głównie pod świerkami, zwłaszcza na kwaśnym podłożu. Owocniki pojawiają się od lipca do października[3].
Gatunki podobne
edytujOd klejka czerwonawego (Chroogomphus rutilus) oraz od klejówek (Gomphidius) odróżnia się pomarańczowym odcieniem kapelusza i trzonu oraz pilśniowatym, nieśliskim kapeluszem[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2016-10-09]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2016-10-09]. (ang.).
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Chroogomphus (Singer) O.K. Mill.. [dostęp 2016-10-09].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2016-10-09].
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.