Kościół św. Barbary w Victorii (Malta)
Kościół Świętej Barbary (malt. Il-knisja ta’ Sant Barbara, ang. St. Barbara Church) – rzymskokatolicki kościół w Cittadelli w Victorii, na wyspie Gozo, Malta.
Kościół znajduje się w wąskiej uliczce pomiędzy murami a katedrą Wniebowzięcia NMP.
 nr rej. 00888 NICPMI (wpis 2012-08-27)
| |||||||||||
| |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||
| Adres |
Cittadella, Triq Bieb L-Imdina | ||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Parafia | |||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
4 grudnia | ||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Morza Śródziemnego  | |||||||||||
Położenie na mapie Malty  | |||||||||||
 36°02′45,7″N 14°14′22,8″E/36,046028 14,239667
| |||||||||||
Historia
edytujKościół, który istnieje dziś, nie jest pierwszym zbudowanym na tym miejscu. Podczas wizyty apostolskiego wizytatora Pietro Dusiny w 1575, istniała tutaj inna kaplica pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela[1][2]. Ponieważ kaplica była zaniedbana, nie przynosiła dochodu i nie miała rektora, a wierni pojawiali się rzadko, Dusina zdesakralizował ją, polecił ją zamknąć[3][4]. Lecz w 1592 kaplica była wciąż używana. W 1598 miejsce to zostało przekazane Bractwu św. Barbary[2][4].
Nowy kościół został wybudowany w 1603, za rządów wielkiego mistrza zakonu św. Jana Alofa de Wignacourt. Projektantem i zarządcą budowy kościoła był Vittorio Cassar, syn architekta Girolamo Cassara. Kościołowi nadano wezwanie patronki Bractwa – św. Barbary. Jednocześnie członkowie bractwa przyrzekli kontynuować obchodzenie święta patrona poprzedniej kaplicy – św. Jana Chrzciciela[4][5][6].
W 1609 w kościele pochowany został jej projektant – Vittorio Cassar. Dziś płyta nagrobna z miejsca jego spoczynku na środku kaplicy, umieszczona jest na lewej ścianie[4][6][7].
W 1734 w związku z przebudową zakrystii katedry Wniebowzięcia, kościół, zarządzany już wówczas przez kapitułę katedralną, został przyłączony do sąsiadującego z nim najstarszego znanego szpitala (oryginalnie kobiecego) na Gozo, założonego jeszcze w 1454. Służył on jako miejsce pochówku biednych kobiet i dzieci, zmarłych w tym szpitalu. Później, zanim zbudowano kaplicę w więzieniu, odprawiana była w nim niedzielna msza św. dla więźniów[4][8].
W 1889 policja zakazała chowania zmarłych w kościele. W 1934 kapituła zdecydowała, że w kościele będą chowani jedynie księża. Został tam pochowany m.in. ks. Ġużepp Farrugia, zwany „ta’ Goioso”, tłumacz dzieła Giovanniego Agiusa de Soldanis Il Gozo antico e moderno, sacro e profano, oraz ks. Pawl Micallef, założyciel Oratorium św. Jana Bosko w Victorii[4][8].
Architektura
edytujWygląd zewnętrzny
edytuj
Fasada kościoła jest bardzo prosta, nie wyróżnia się specjalnie z sąsiednich posesji. Dominują na niej dwuskrzydłowe prostokątne drewniane drzwi, z przeszklonymi i zabezpieczonymi kratą górnymi połowami. Wiodą do nich dwa niewielkie stopnie. Ponad drzwiami okrągłe okno z kamienną ramą, zabezpieczone dwoma metalowymi prętami tworzącymi krzyż. Po obu stronach okna, zniszczone przez francuskich żołnierzy w 1798, kamienne herby wielkiego mistrza Wignacourta oraz biskupa Malty Tomása Gargallo[2][4][9].
Wnętrze
edytuj
Wnętrze kościoła, o wymiarach około 8m x 3,5m, jest również pozbawione ozdób. Sklepienie kolebkowe podzielone pięcioma łukami, wspartymi na szerokim gzymsie. Ołtarz drewniany umieszczony jest w niewielkiej apsydzie, do której prowadzą dwa stopnie. Jeszcze w październiku 2017 na ołtarzu stała kamienna figura patronki kaplicy; dwa lata później miejsce figury przeniesionej do muzeum katedralnego zajmował krucyfiks. Statua św. Barbary znajdowała się na ołtarzu od co najmniej 1869, kiedy to w raporcie z wizytacji wspomina o niej biskup Gozo Antonius Grech Delicata Testaferrata. W prawej ścianie znajduje się wejście do niewielkiej zakrystii[4][9].
Niegdyś znajdujący się nad ołtarzem obraz tytularny przypisywany Stefano Erardiemu, a przedstawiający św. Barbarę z jej atrybutami wieżą, armatą oraz gałązką palmową, dziś wystawiany jest w muzeum katedralnym Gozo[4].
Kościół dzisiaj
edytujKościół jest obecnie w dobrym stanie. Jest niestety niedostępny, można jedynie oglądać wnętrze przez przeszklone górne połowy drzwi[9].
Święto patronalne
edytujŚwięto patronalne kościoła przypada 4 grudnia[4].
Ochrona dziedzictwa kulturowego
edytujOd 27 sierpnia 2012 świątynia umieszczona jest na liście National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands pod nr. 00888[2].
Przypisy
edytuj- ↑ Ferres 1866 ↓, s. 647.
- ↑ a b c d Church of Sta Barbara. NICPMI, 2012-08-27. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-10)]. (ang.).
- ↑ Ferres 1866 ↓, s. 649.
- ↑ a b c d e f g h i j Noel Ciantar: Il-Kappella ta’ Santa Barbara ~ Ċittadella, Għawdex ~. Kappelli Maltin. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-11)]. (malt.).
- ↑ Kappella Ta' Santa Barbara. Find a Grave. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-10)]. (ang.).
- ↑ a b Ferres 1866 ↓, s. 551.
- ↑ John Scerri: Victoria / St. Barbara 'within the Walls'. Churches & Chapels of Malta. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-10)]. (ang.).
- ↑ a b Grech 1999 ↓, s. 31.
- ↑ a b c Grech 1999 ↓, s. 32.
Bibliografia
edytuj- Santa Barbara Chapel. W: Paul Grech: Exploring the Chapels of Gozo. Valletta: Progress Press Co. Ltd, 1999. ISBN 99909-3-056-2. (ang.).
- Achille Ferres: Descrizione storica delle chiese di Malta e Gozo. Malta: 1866. (wł.).