Kościół św. Wawrzyńca w Olbierzowicach
Kościół św. Wawrzyńca – rzymskokatolicki kościół parafialny, położony w Olbierzowicach, należący do parafii św. Wawrzyńca w dekanacie Klimontów, diecezji sandomierskiej.
| Kościół parafialny | |||||||||||||||||||
 Widok kościoła | |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Klimontów  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu sandomierskiego  | |||||||||||||||||||
 50°39′26,658″N 21°23′19,190″E/50,657405 21,388664
| |||||||||||||||||||
Historia kościoła edytuj
Pierwsza wzmianka o kościele w Olbierzowicach pochodzi z około 1326 roku.
Kościół z 1468 roku edytuj
Kolejna świątynia zostaje wybudowana w stylu gotyckim z drzewa modrzewiowego w 1468 roku.[2] Jan Długosz w "Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis" pisze, że we wsi Olbierzowice w drugiej połowie XV wieku istniał kościół drewniany.[3] W połowie XVI wieku kościół przechodzi w ręce arian. W 1604 roku Olbierzowice kupuje wojewoda sandomierski Jan Zbigniew Ossoliński. W 1620 roku wojewoda usuwa arian ze swoich posiadłości i kościół przechodzi w posiadanie katolików. W 1632 roku, syn Jana Zbigniewa Ossolińskiego, Jerzy Ossoliński, przekazuje świątynię w administrację Dominikanów z klasztoru w Klimontowie[1]. W XVIII wieku obok kościoła została wzniesiona drewniana dzwonnica. W 1764 roku zostaje założony cmentarz parafialny.[4]
Stary kościół drewniany został rozebrany w 1910 roku pod budowę nowego kościoła. Z drewna pozyskanego z rozbiórki, zbudowano w 1911 roku obszerną wikarówkę. Od strony placu kościelnego front budynku miał 4 okna i obszerny ganek. Wikarówka dotrwała do 1990 roku. Na jej miejscu po splantowaniu terenu obecnie istnieje parking.
Obecny kościół edytuj
Komitet budowy nowego kościoła został zawiązany w 1898 roku. Budowę nowego nowego kościoła w stylu neogotyckim projektu Stefana Szyllera rozpoczął ksiądz Józef Mączyński 3 maja 1910. Natomiast 10 sierpnia 1910 kamień węgielny pod budowę nowego kościoła poświęcił biskup sandomierski Marian Józef Ryx. Akt erekcyjny wraz z monetami i gazetami zamurowano w szklanym pojemniku za głównym ołtarzem. Miejsce to jest oznaczone płytą z wyrytym krzyżykiem i datą „1910”. Do końca 1913 roku wybudowano kościół w stanie surowym z dachem w połowie przykrytym dachówkami a w połowie słomą. Budowę przerwał wybuch I wojny światowej w 1914 roku. Budowę wznowił 19 maja 1920r ksiądz Julian Lipiński. Do czasu odejścia w 1925 roku zdołał naprawić ze zniszczeń wojennych połowę dachu pokrytą dachówką, pokryć dachówką drugą połowę dachu, zbudować sklepienie nad całym kościołem, otynkować wewnątrz, wstawiono 8 okien, które osobiście zaszklił ksiądz Lipiński. Budowę kontynuował kolejny proboszcz Józef Trybulski mianowany 10 sierpnia 1925 roku. W czasie swojego pobytu w Olbierzowicach usunął rusztowania z wnętrza kościoła, wyłał beton pod posadzkę w całym kościele, zbudował sklepienie nad kaplicą przedpogrzebową, zbudował wieżę na której zamontował trzy dzwony. Konsekracja nowego kościoła nastąpiła 14 września 1935 przez biskupa Pawła Kubickiego.[5]
W 1984 roku kościół został odnowiony.
Architektura i wnętrze kościoła edytuj
Kościół parafialny w Olbierzowicach to trzynawowa budowla z wieżą o wysokości 57 metrów. Cokół i ściany zewnętrzne do wysokości okien wyłożone granitem. Odrzwia, zakończenia szkarp wyłożone piaskowcem. Do budowy kościoła zużyto dwa miliony cegieł pochodzących z cegielni w Rytwianach. Dach pierwotnie pokryty czerwoną dachówką rzymską produkcji cegielni w Korwinowie. Dzwonnica znajduje się na ceglanej wieży i mieści trzy dzwony:
- jeden z napisem "O rex glorjae ..." z płaskorzeźbą Św. Stanisława,
- drugi z napisem "Fecit A. W. sit nonen Domini benedictum" i płaskorześbą Św. Józefa,
- trzeci z napisem "Imię moje Franciszek - Wiktor" odlany w ludwisarni Braci Felczyńskich w Przemyślu w 1930r za staraniem biskupa sandomierskiego Pawła Kubickiego.
Fronton kościoła wykuty został z granitu polskiego przez Józefa Hanke z Warszawy.
Na wyposażeniu kościoła znajdują się m.in.:
- boczna kaplica Matki Bożej z dawnym ołtarzem późnorenesansowym z 1627 roku, w którym umieszczono kopię obrazu Murilla „Matka Boska z Dzieciątkiem”[1],
- krucyfiks barokowy z końca XVII wieku,
- ołtarz bocznym z 1925 roku, którego projekt wykonał J. Ogórkiewicz, w którym umieszczony jest barokowy krucyfiks z końca XVII wieku,
- znajdująca się w zakrystii, szafa polichromowana, barokowo-ludowa, z 1688 roku,
- krzyż ołtarzowy z XVIII wieku,
- kielich z II połowy XVII wieku ze scenami Męki Pańskiej,
- ornat z kolumną haftowaną z XVII wieku,
- dzwon gotycki[6].
Ponadto od strony zachodniej kościoła znajduje się kaplica przedpogrzebowa, za nią natomiast grobowiec właściciela dóbr klimontowskich Włodzimierza Karskiego zmarłego w 1941 roku.
Bibliografia edytuj
- Jan Wiśniewski „Dekanat sandomierski”, Wydawnictwo Jedność 2000r, ISBN 83-7224-241-0
- Inwentarz drewnianej architektury sakralnej w Polsce; Zeszyt 1a; Kościoły w Małopolsce XV wieku (Mogiła, Olbierzowice, Zborówek); Opracował Ryszard Brykowski; Wrocław 1983
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Historia kościoła św. Wawrzyńca. [dostęp 2013-04-12].
- ↑ Inwentarz drewnianej architektury sakralnej w Polsce; Zeszyt 1a; Kościoły w Małopolsce XV wieku (Mogiła, Olbierzowice, Zborówek); Opracował Ryszard Brykowski; Wrocław 1983
- ↑ Jan Długosz, Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, tom II, str. 347
- ↑ St. Chmielnicki, Olbierzowice i parafia Olbierzowice, Olbierzowice 1929, odbito w „Drukarni Nowoczesnej” w Sandomierzu, s. 1.
- ↑ Akta parafii w Olbierzowicach (1859-1983). Archiwum Diecezji Sandomierskiej. Sygnatura PS-259
- ↑ Kościół p.w. św. Wawrzyńca w Olbierzowicach. [dostęp 2013-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (25 marca 2016)].
Linki zewnętrzne edytuj
- Parafia na stronie diecezji sandomierskiej. diecezjasandomierska.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-11)].
- Turystyczna strona Klimontowa
- Kościół p.w. św. Wawrzyńca w Olbierzowicach. klimontow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-25)].