Stefan Szyller (architekt)
Stefan Szyller (ur. 4 września 1857 w Warszawie, zm. 22 czerwca 1933 w Kutnie) – polski architekt i konserwator zabytków, przedstawiciel historyzmu[1].
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
4 września 1857 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
22 czerwca 1933 |
| Zawód, zajęcie | |
| Narodowość |
polska |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Kształcił się w Petersburgu, gdzie w 1881 ukończył studia na wydziale architektury miejscowej Akademii Sztuk Pięknych[2]. Był zwolennikiem form historycznych – w swej twórczości nawiązywał do renesansu i baroku. W latach 1906–1908 był wykładowcą kompozycji architektonicznych w ramach Kursów Politechnicznych na Wydziale Technicznym Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie. Był także członkiem TKN[3].
Pochowany w Warszawie na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 157-5-6,7)[4].
Rodzina edytuj
Był żonaty z Zofią z Rymowiczów, z którą miał syna Stefana i córki. Stefan Szyller (syn) urodził się w 28 marca 1892 w Warszawie, a poległ 4 lipca 1919 pod wsią Horodyszcze k. Mołodeczna, jako podporucznik, zastępca dowódcy 3. szwadronu 1 Pułku Szwoleżerów. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach 1 Pułku Ułanów Legionów Polskich. Był studentem Politechniki Federalnej w Zurychu i Wyższej Szkoły Rolniczej w Warszawie[5].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (30 kwietnia 1927)[6]
Ważniejsze projekty edytuj
- biblioteka (dawna) i brama Uniwersytetu Warszawskiego
- budynki Politechniki Warszawskiej
- budynki Radomskiej Wytwórni Papierosów
- osiedle Fabryki Broni w Radomiu
- kościół Najświętszego Serca Jezusa w Radomiu
- kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Warszawie
- kościół św. Barbary w Pionkach
- gmach Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie
- pałac Niemojowskich w Marchwaczu pod Kaliszem
- neorenesansowy wystrój architektoniczny mostu Poniatowskiego w Warszawie (wieżyczki, pawilony, balustrady)
- wystrój wiaduktu Markiewicza przy ulicy Karowej w Warszawie, wspólnie z rzeźbiarzem Janem Woydygą
- kamienica Bronisława Lessera (1898) przy ulicy Koszykowej 11b w Warszawie, mieszcząca między innymi poselstwo Austrii oraz organizację Kolejowe Przysposobienie Wojskowe
- budynek Lecznicy Chirurgiczno-Ginekologicznej Ignacego Solmana przy alei Szucha 9 w Warszawie[7]
- kościół Matki Boskiej Częstochowskiej w Mońkach
- kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Siennicy Różanej
- kościół pw. Pomnik Krwi i Chwały św. Stanisława Biskupa Męczennika w Kowlu[8]
- gmach zakładu wychowawczego braci albertynów w Warszawie
Projektował liczne kościoły, między innymi w Baboszewie, Mońkach, Pionkach, Przytyku, Abramowicach Kościelnych, Białobrzegach, Częstochowie, neogotyckie w Mełgwi (św. Wita), Chełmicy Dużej, Charłupi Małej, Olbierzowicach, Druskienikach, Osiecku, Trzeszczanach. Wykonał także niezrealizowany projekt rozbudowy kościoła w Obrytem.
Według jego projektu rozbudowano i przebudowano w stylu neobarokowym kolegiatę św. Michała w Ostrowcu Świętokrzyskim oraz przebudowano bazylikę katedralną Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Płocku, przywracając jej fronton nawiązujący do renesansu. W latach 1911–1914 według projektu Stefana Szyllera dokonano restauracji i rozbudowy w stylu neogotyckim pobernardyńskiego kościoła św. Katarzyny w Radomiu[9]. Szyller był również projektantem przebudowy gotyckiego kościoła parafialnego pw. św. Anny w Różanie w latach 1907–1913[10], a także kościoła św. Mikołaja i św. Małgorzaty w Jedlni[11].
W 2015 w regionie radomskim, gdzie architekt był szczególnie aktywny w okresie międzywojennym, powstał Szlak Twórczości Architektonicznej Stefana Szyllera. Obejmuje on zabytki sakralne (m.in. kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Radomiu, kościół św. Barbary w Pionkach, kościół Świętej Trójcy w Białobrzegach), obiekty przemysłowe (budynki magazynowe dawnej Radomskiej Wytwórni Papierosów) oraz założenie urbanistyczne osiedla radomskiej fabryki broni (powstałego w latach 1923–1926)[12].
Jest autorem publikacji: Czy mamy polską architekturę? (1916)[13].
Galeria edytuj
-
-
Gmach „Zachęty” w Warszawie
-
-
-
-
Jeden z budynków osiedla Fabryki Broni „Łucznik” w Radomiu
-
-
Kościół Narodzenia NMP w Charłupi Małej
-
-
-
.jpg)
.jpg)
Przypisy edytuj
- ↑ Joanna Daranowska-Łukaszewska: Szyller Stefan. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 50. Warszawa – Kraków: Instytut Historii PAN, 2014, s. 13–17. ISBN 978-83-63352-36-3.
- ↑ Album inżynierów i techników w Polsce. T. 1, Cz. 1, Politechnika Lwowska : rys historyczny : informacje., Lwów: Tow. Bratniej Pomocy Stud. Polit. Lwowskiej, 1932, s. 19.
- ↑ Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906–1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, Podkarpacka BC – wersja elektroniczna.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: Teofil Schuller, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-05-15].
- ↑ Nekrolog ś.p. ppor. Stefana Szyllera. „Kurier Warszawski”. 188 (wieczorne), s. 7, 1919-07-10. Warszawa.
- ↑ M.P. z 1927 r. nr 100, poz. 246 „za zasługi i wybitną twórczość na polu architektury”.
- ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 117. ISBN 83-908950-8-0.
- ↑ Ольга Михайлишин: Архітектура костелу в Ковелі як втілення національного стилю архітектора Стефана Шиллера. W: Архітектурна спадщина Волині: наук. зб. / Національний університет водного господарства та природокористування. Рівне: ПП ДМ, 2008, s. 96-105. (ukr.)
- ↑ Radom – Kościół i klasztor ojców Bernardynów.
- ↑ Robert M. Kunkel: Architektura gotycka na Mazowszu. Warszawa: Wyd. DiG, 2006, s. 316.
- ↑ Jedlnia – kościół pw. św. Mikołaja i św. Małgorzaty. polskaniezwykła.pl [dostęp 2021-03-23]
- ↑ Szlak twórczości architektonicznej Stefana Szyllera, Onet.pl, 24 stycznia 2015 [zarchiwizowane z adresu 2015-01-28].
- ↑ Stefan Szyller, Czy mamy polską architekturę?, wyd. 1916, polona.pl [dostęp 2020-10-09].