Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Sosnowcu
Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Sosnowcu – rzymskokatolicki kościół parafialny w Sosnowcu. Należy do dekanatu sosnowieckiego św. Barbary. Mieści się przy ulicy Skautów w dzielnicy Sielec.
 A/79/02 z dnia 30 grudnia 2002 r.[1]
| |||||||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||||||
 Widok od strony ulicy 3 Maja | |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Adres |
ul. Skautów 1 | ||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||||
| Wezwanie |
Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny | ||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
8 grudnia | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Sosnowca  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||||||||||
 50°17′15″N 19°08′41″E/50,287500 19,144722
| |||||||||||||||||||
Historia kościoła edytuj
W związku z rosnącą liczbą mieszkańców Sielca, która związana była z powstaniem we wsi zakładów przemysłowych, pojawiła się potrzeba zbudowania kościoła na potrzeby lokalnej wspólnoty wyznaniowej. W 1902 r. powołano do życia komitet budowy świątyni, w skład którego weszli przedstawiciele okolicznych przedsiębiorstw produkcyjnych i mieszkańcy. Przewodniczącym komitetu został dyrektor spółki Gwarectwo „Hrabia Renard” inżynier Ludwik Mauve. W wyniku konsultacji wśród sielczan doszło do rozłamu w sprawie ustalenia miejsca budowy. Rozważano możliwość wzniesienia świątyni na działce przekazanej na ten cel przez Gwarectwo „Hrabia Renard” oraz w rejonie dzisiejszej ulicy Legionów, a także przy ulicy Staszica[2]. Zwyciężyła pierwsza opcja i prace nad budową kościoła rozpoczęto w 1905 r. na podstawie projektu architekta Stefana Szyllera. Pomimo takiego rozstrzygnięcia grupa mieszkańców Starego Sielca postanowiła zbudować własną świątynię, którą wzniesiono w latach 1906–1907 przy dzisiejszej ulicy Wawel, nadając imię św. Barbary[3].
Plan budowy domu świątynnego w Nowym Sielcu oparty był na niezrealizowanym z powodu wysokich kosztów projekcie kościoła Zbawiciela w Warszawie z 1901 r.[2]. 6 kwietnia 1908 r. ustanowiono parafię Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, wydzielając ją z parafii św. Joachima w Zagórzu. Pierwszym proboszczem został ksiądz Kazimierz Mazurkiewicz. Na potrzeby związane z funkcjonowaniem parafii przystosowano pomieszczenia browaru, urządzając w nich kaplicę, a w sąsiednim budynku karczmy zrobiono plebanię. Prace przy budowie kościoła z różnych względów opóźniały się. Do czasu wybuchu I wojny światowej wykonano jedynie ławę fundamentową, co spowodowane było problemami z mało stabilnym gruntem. Działania wojenne i kryzys gospodarczy związany z ich przebiegiem zmusił budowniczych do ograniczenia kosztów. W tym celu zwrócono się do autora projektu o skorygowanie planów architektonicznych[4]. Nowy projekt opracował w październiku 1935 r. Wiesław Kononowicz, który zredukował plan świątyni przez skrócenie korpusu nawowego, transeptu i prezbiterium. Do 1939 r. wybudowano do połowy mury prezbiterium i nawy, zaprzestając prac budowlanych na czas wojny. W latach 1947–1952 dokończono budowę murów oraz fasadę i położono dach. Kościół został pobłogosławiony 2 listopada 1952 r. i konsekrowany 17-18 czerwca 1961 r. przez biskupa częstochowskiego Zdzisława Golińskiego[5].
Opis budynku edytuj
Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Sosnowcu jest to budowlą bazylikową o trzech nawach z transeptem, która została wybudowana na rzucie krzyża łacińskiego z czerwonej cegły. Bryłę świątyni, która jest pozbawiona wież, pokryto dwuspadowym dachem zwieńczonym szczytami schodkowymi[6].
We wnętrzu na uwagę zasługuje m.in. wyposażenie na które składają się obiekty przeniesione z nieistniejącej dziś kaplicy Zamku Sieleckiego w Sosnowcu, a szczególnie wizerunek Matki Bożej z Dzieciątkiem zwanej Sosnowiecką[5][7].
30 grudnia 2022 r. zespół kościelny, w skład którego wchodzi Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Sosnowcu wraz z plebanią wybudowaną jako karczma pobliskiego browaru oraz dawną kaplicą, w której mieściła się piwiarnia z ok. 1900 r., zostały wpisane do rejestru zabytków[8].
Parafia edytuj
Kościół należy do parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Sosnowcu, która wchodzi w skład rzymskokatolickiej diecezji sosnowieckiej. Proboszczem parafii jest ksiądz Stanisław Rozner[5].
Miejsce pamięci edytuj
W kościele wmurowano tablicę upamiętniającą wydarzenia, które miały tutaj miejsce w 1980 r.[4]. Tablica zawiera treść „W tym kościele w roku 1980 zrodziła się „Solidarność” Zagłębia Dąbrowskiego. Tutaj odbywały się od początku msze święte za ukochaną ojczyznę. NSZZ „Solidarność” KWK „Sosnowiec”, KWK „Porąbka-Klimontów”.
Przypisy edytuj
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2013-02-17].
- ↑ a b Kościół w Nowym Sielcu część 1 [online], Kurier Miejski, 13 maja 2020 [dostęp 2024-03-11] (pol.).
- ↑ Provect, Sosnowiec, Parafia pw. św. Barbary - Diecezja Sosnowiecka [online], Sosnowiec, Parafia pw. św. Barbary - Diecezja Sosnowiecka [dostęp 2024-03-22].
- ↑ a b Kościół w Nowym Sielcu część 2 [online], Kurier Miejski, 10 czerwca 2020 [dostęp 2024-03-11] (pol.).
- ↑ a b c Provect, Sosnowiec, Parafia pw. Niepokalanego Poczęcia NMP - Diecezja Sosnowiecka [online], Sosnowiec, Parafia pw. Niepokalanego Poczęcia NMP - Diecezja Sosnowiecka [dostęp 2024-03-11].
- ↑ Uchwała Nr 359/XXII/2012 z dnia 26 kwietnia 2012 roku w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Sosnowca na lata 2012-2015. [online], www.bip.um.sosnowiec.pl [dostęp 2024-03-23] (pol.).
- ↑ WOW, Matka Boska Sosnowiecka [online], www.sosnowiec.naszemiasto.pl, 12 czerwca 2003 [dostęp 2024-03-22] (pol.).
- ↑ Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach [online], wkz.katowice.pl [dostęp 2024-03-22].