Wikipedia

Kościół św. Wojciecha w Skrzyńsku

Kościół św. Wojciecha w Skrzyńsku – rzymskokatolicki kościół parafialny zlokalizowany we wsi Skrzyńsko w województwie mazowieckim (powiat przysuski). Funkcjonuje przy nim parafia św. Wojciecha.

Kościół św. Wojciecha w Skrzyńsku
435/A/57 z 27.01.1957, 374/A z 21.06.1967 oraz 150/A

z 16.03.1982

kościół parafialny
Ilustracja
Fasada czołowa
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Skrzyńsko

Adres

pl. Św. Marka 26, 26-400 Skrzyńsko

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Wojciecha w Skrzyńsku

Wezwanie

Wojciech Sławnikowic

Położenie na mapie gminy Przysucha
Mapa konturowa gminy Przysucha, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Wojciecha”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Wojciecha”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Wojciecha”
Położenie na mapie powiatu przysuskiego
Mapa konturowa powiatu przysuskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Wojciecha”
Ziemia51°22′31,1689″N 20°38′54,8470″E/51,375325 20,648569
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia edytuj

 
Elewacja boczna

Pierwszy kościół w pod wezwaniem Trójcy Świętej i św. Wojciecha wzniósł we wsi około 1132 Piotr Włostowic. Był on dedykowany w 1204 przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Henryka Kietlicza. Według kronik w świątyni tej modlił się Piotr Dunin, który naraziwszy się księciu Władysławowi i jego żonie został z ich rozkazu okaleczony i miał tu doznać uzdrowienia, modląc się przed swoim ulubionym obrazem[1].

Świątynię wzniesiono w latach 1760-1768. Ufundowana została przez starostę uszyckiego, Karola Szydłowskiego. W latach 1909-1910 podwyższono wieże według projektu Jarosława Wojciechowskiego. Na froncie wieże flankują herb fundatora Lubicz. W 2005, podczas wymiany tynków w dolnej części kościoła, dr Jerzy Sikora z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego odkrył ślady pierwotnej świątyni, w postaci wtórnie wykorzystanych kamiennych ciosów oraz romańskie płyty nagrobne z motywem krzyża (obecnie prezentowane na zewnątrz kościoła), a w rozbieranym murze otaczającym kościół romańską chrzcielnicę kielichową i dwa romańskie kapitele kostkowe, które datowane są na XII wiek. Romańskie ciosy są obecnie wyeksponowane w północno-zachodnim murze prezbiterium w północno-wschodnim murze nawy. Być może pierwotny kościół romański z XII wieku można wiązać z fundacją Piotra Włostowica[2][3][4].

Przy kościele od 1963 funkcjonuje sanktuarium Matki Bożej Staroskrzyńskiej, podniesione do tej godności przez biskupa Jana Kantego Lorka. Obraz koronowano 6 września 1998 i była to pierwsza koronacja w diecezji radomskiej. Obrzędom przewodniczył prymas Józef Glemp w obecności dziewiętnastu biskupów i około 100.000 wiernych. W nocy z 24 na 25 czerwca 2001 wizerunek skradziono, by po kilku dniach odnaleźć go bez koron i ram. 1 września 2002 obraz rekoronowano pod przewodnictwem biskupa Zygmunta Zimowskiego i nadano mu tytuł Matki Pięknej Miłości[1].

W latach 2011–2013 zbudowano wokół kościoła stacje drogi krzyżowej[1].

Architektura edytuj

Świątynia jest obiektem późnobarokowym, ceglano-kamiennym, zwróconym na północ, dwuwieżowym, częściowo podpiwniczonym, otynkowanym zaprawą wapienną, krytym dachem dwuspadowym. Hełmy wieżowe mają formę pylonów[1].

Wnętrze edytuj

Kościół jest jednonawowy, z węższym prezbiterium i czterema ołtarzami, z których główny (rokokowy, z końca XVIII wieku, wsparty czterema filarami korynckimi) mieści cudowny obraz Matki Bożej Staroskrzyńskiej z XV wieku. Namalował go nieznany artysta, a jego forma nawiązuje do typu Madonn piekarskich. Po lewej znajduje się ołtarz z 1878 z XVII-wieczną rzeźba Chrystusa, a po prawej Matki Bożej Nieustającej Pomocy z zasuwą zdobioną wizerunkiem św. Anny. Pozostałe ołtarze dedykowane są św. Karolowi Boromeuszowi oraz św. Józefowi. W prawej nawie stoi epitafium fundatora wykonane z czerwonego marmuru. Przy kaplicy Jezusa Ukrzyżowanego umieszczone jest epitafium francuskiego generała-inżyniera wojskowego w służbie polskiej, Jana Chrzciciela de Grandville Malletskiego (1846)[5].

Galeria edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d Diecezja Radomska, SKRZYŃSKO - Parafia pw. św. Wojciecha - Sanktuarium MB Staroskrzyńskiej [online], Portal Diecezji Radomskiej, 20 lipca 2017 [dostęp 2024-01-21] (pol.).
  2. ↑ Lechowicz Z., Sikora J., 2009, Jeden z siedemdziesięciu (?). Relikty budowli romańskiej w Skrzyńsku, [w:] Architektura romańska w Polsce. Nowe odkrycia i interpretacje.Materiały z sesji naukowej w Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno, 9–11 kwietnia 2008 roku, red. T. Janiak, Gniezno, s. 573–585.
  3. ↑ (with Z. Lechowicz) Kościół w Skrzyńsku w świetle nowych studiów [w:] Początki architektury sakralnej w Polsce Centralnej, red. L. Kajzer, Łódź-Warszawa 2013 | Jerzy ... [online], www.academia.edu [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  4. ↑ Zygmunt Świechowski: Katalog architektury romańskiej w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2009. ISBN 978-83-7181-200-2.
  5. ↑ Sanktuarium Matki Bożej Staroskrzyńskiej, Szlak Turystyczno-Historyczny Gminy i Miasta Przysucha, tablica informacyjna in situ
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościół_św._Wojciecha_w_Skrzyńsku&oldid=73104780”