Kościół San Simeone Profeta w Wenecji

kościół w Wenecji

Kościół San Simeone Profeta (wen. Ciexa de San Simeon Grando, pl. kościół św. Symeona Proroka) – rzymskokatolicki kościół w Wenecji w dzielnicy (sestiere) Santa Croce. Administracyjnie należy do Patriarchatu Wenecji. Jest kościołem parafialnym parafii pod tym samym wezwaniem, wchodzącej w skład dekanatu San Polo - Santa Croce - Dorsoduro[1][2]. Nazywany też San Simeon Grande (św. Symeona Wielkiego) dla odróżnienia go od kościoła San Simeon Piccolo (św. Symeona Małego).

Kościół San Simeone Profeta w Wenecji
Chiesa di San Simeone Profeta,
Chiesa di San Simeone Grande,
Ciexa de San Simeon Grando
kościół parafialny
Ilustracja
Fasada kościoła od Campo San Simeon Grande
Państwo

 Włochy

Miejscowość

Wenecja

Adres

Calle Bergami S. Croce, 919, 30135 Venezia VE, Italia

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

Kościół łaciński

Patriarchat Wenecji

Wezwanie

św. Symeona Starca

Położenie na mapie Wenecji
Mapa konturowa Wenecji, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół San Simeone Profeta w Wenecji”
Położenie na mapie Włoch
Mapa konturowa Włoch, u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół San Simeone Profeta w Wenecji”
Położenie na mapie Wenecji Euganejskiej
Mapa konturowa Wenecji Euganejskiej, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół San Simeone Profeta w Wenecji”
Ziemia45°26′26,52″N 12°19′28,20″E/45,440700 12,324500
Wnętrze

Wśród zgromadzonych w jego wnętrzu dzieł sztuki wyróżniają się obrazy: Ostatnia Wieczerza Tintoretta i Ofiarowanie w świątyni z darczyńcami Palmy młodszego.

Historia edytuj

Kościół św. Symeona Proroka został przypuszczalnie założony w 967 roku przy wsparciu rodzin Ghisi, Adoldi i Briosi. Zbudowany z drewna i słomy służył okolicznej ludności zajmującej się rybołówstwem i uprawą warzyw[3]. Pierwsza udokumentowana wzmianka o nim pochodzi z 1073 roku[4]. Przydomek Grande (Wielki) dodano, aby odróżnić go od pobliskiego kościoła San Simeon Piccolo (św. Szymona Małego)[2]. W 1150 roku kościół został odbudowany z użyciem kamienia po gwałtownym pożarze, który zniszczył większość budynków w dzielnicy. W tym samym czasie kościół przypuszczalnie zyskał status parafialnego, aby zaspokoić potrzeby kultu i opieki duszpasterskiej na coraz liczniejszą ludnością[3]. Kościół został ponownie przebudowany w XIII wieku.

Jedyny widok kościoła z tamtych czasów zachował się na mapie Jacopa de’ Barbari z 1500 roku. Budynek wygląda jak jednorodna bryła, przekryta dachem dwuspadowym, co mogłoby sugerować, że jego wnętrze było jednonawowe. Jednak obecny, trzynawowy plan kościoła i obecność w nim starych kolumn, wykorzystanych w kolejnych przebudowach, sugerują, że kościół od początku był wzniesiony jako bazylika[5].

Na początku XVIII wieku kościół pod kierunkiem Domenica Marguttiego został ponownie przebudowany. Renowacji wnętrza dokonano w latach 1750–1755, przypuszczalnie na zlecenie miejskiego wydziału sanitarnego, który niepokoił się obecnością ofiar dżumy pochowanych pod posadzką po epidemii z 1630 roku i z tego powodu zalecił położenie nowej posadzki. Prace restauracyjne w XIX wieku ujawniły jednak, że stara posadzka pozostała nienaruszona pod nową. W 1757 roku zrealizowano nową fasadę świątyni według projektu przypisywanego Giorgiowi Massariemu[4].

Na mocy dekretu napoleońskiego Królestwa Włoch z 5 czerwca 1805 roku (oraz kolejnych dekretów) zainicjowano w Wenecji proces kasat i przekształceń kościołów i klasztorów oraz zmian granic parafii[6]. W związku z tym w 1807 roku została zniesiona parafia San Simeon Profeta, a kościół został z tego samego powodu zdegradowany do rangi kościoła filialnego w parafii Santi Simeone i Giuda (San Simeone Piccolo). Jednak 1810 roku w efekcie nowych przepisów role się odwróciły i kościół San Simeon Grande odzyskał status kościoła parafialnego oraz obszar swojej dawnej parafii, a San Simeon Piccolo stał się ponownie jego kościołem filialnym. Kościół aż do 1807 roku miał dodatkowo status kolegiaty, która była zarządzana przez kapitułę złożoną z dwóch kapłanów tytularnych, diakona, subdiakona i dwóch akolitów. Od 1807 roku kościołem zarządza proboszcz z nominacji patriarchy[3].

W 1861 roku w kościele zostały przeprowadzone dalsze prace remontowe, a w latach 2015–2016 – kolejne[4].

Architektura edytuj

Kościół San Simeone Profeta jest otoczony budynkami, z wyjątkiem fasady, absyd i południowej strony, która wychodzi na wewnętrzny ogród. Po stronie północnej ciągnie się długi portyk, na którym górują domy. XVI-wieczne apsydy są zamknięte płaskimi ścianami, przeprutymi dużymi oknami termalnymi[b][2].

Fasada edytuj

Fasada Massariego z 1755 roku została w wyniku prac konserwatorskich z 1861 roku całkowicie przebudowana w stylu neoklasycystycznym. Jest podzielona pionowo na trzy części przez dwie korynckie półkolumny, ustawione na wysokich cokołach i zakończona trójkątnym tympanonem. W części środkowej znajduje się wysoki portal flankowany dwiema płytami z kamienia istryjskiego, a nad nim – dwa okna[5].

Kampanila edytuj

Kampanila, wysoka na 23 metry, z dzwonami uruchamianymi ręcznie, pochodzi z XVIII wieku. Z mapy Jacopa de’ Barbari z 1500 roku wynika, że wówczas była większa i wyższa[4].

Wnętrze edytuj

 
Jacopo Tintoretto, Ostatnia Wieczerza

Wnętrze ma trzy nawy o różnych szerokościach: nawy lewa i główna zachowują pierwotne proporcje, natomiast nawa prawa została poszerzona w XVIII wieku w celu zwiększenia powierzchni kościoła[2]. Kolumny o bizantyńskich kapitelach, oddzielające nawy[7] pochodzą ze średniowiecznego etapu budowy kościoła. Całość, choć niespójna, sprawia wrażenie jednolitości dzięki XVIII-osiemnastowiecznej, stiukowej dekorację nawy głównej, gzymsom i posągom[2]. Nawę główną przekrywa sklepienie krzyżowe. Ołtarz główny stanowi prosta mensa z marmurowym antepedium. Posągi Dwunastu Apostołów nad kolumnami nawy pochodzą z początku XVII wieku i są dziełem Francesca Terillego[4]. Za ołtarzem stoi stiukowy, kolorowy, pozłacany posąg Madonna z Dzieciątkiem, dzieło szkoły toskańskiej z XV wieku. Sklepienie kaplicy po prawej stronie prezbiterium pokrywa częściowo zachowany (przypuszczalnie XVIII-wieczny) fresk[4]. Na ścianie prawej nawy wisi obraz Ofiarowanie w świątyni z darczyńcami pędzla Palmy młodszego, a na ścianie lewej nawy – Ostatnia Wieczerza Tintoretta z 1560 roku. W zakrystii znajduje się obraz Trójca Święta, przypisywany Giovanniemu Mansuetiemu[5].

Uwagi edytuj

  1. Dotyczy ostatniej przebudowy.
  2. Okno półokrągłe, podzielone pionowo na 3 części.

Przypisy edytuj

  1. ParrocchieMap.it: Parrocchia di S. SIMEON PROFETA (VULGO S. SIMON GRANDE). parrocchiemap.it. [dostęp 2019-11-17]. (wł.).
  2. a b c d e Le Chiese delle Diocesi italiane: Chiesa di San Simeone Profeta, vulgo San Simon Grando <sestiere di Santa Croce, Venezia>. chieseitaliane.chiesacattolica.it. [dostęp 2019-11-17]. (wł.).
  3. a b c SIUSA – Sistema Informativo Unificato per le Soprintendenze Archivistiche: Parrocchia di San Simeone profeta, Venezia. siusa.archivi.beniculturali.it. [dostęp 2019-11-17]. (wł.).
  4. a b c d e f Jeff Cotton: San Simeon Grande. churchesofvenice.co.uk. [dostęp 2019-11-17]. (ang.).
  5. a b c VeneziaMuseo: Ciexa de San Simeon Grando. veneziamuseo.it. [dostęp 2019-11-17]. (wł.).
  6. Emma Filipponi: Città e attrezzature pubbliche nella Venezia di Napoleone e degli Asburgo: le rappresentazioni cartografiche. virgo.unive.it. [dostęp 2019-11-17]. (wł.).
  7. Canal Grande di Venezia: Campo San Simeon Grande. canalgrandevenezia.it. [dostęp 2019-11-17]. (wł.).