Kościół Trójcy Przenajświętszej w Iszkołdzi
Kościół Trójcy Przenajświętszej w Iszkołdzi znajduje się we wsi Iszkołdź na terenie obecnej Białorusi w rejonie baranowickim obwodu brzeskiego i jest obecnie najstarszym kościołem rzymskokatolickim na terenie tego kraju.
 nr rej. 112Г000057
| |
 Kościół Trójcy Przenajświętszej w Iszkołdzi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku |
kościół |
| Styl architektoniczny |
gotycki |
| Inwestor | |
| Rozpoczęcie budowy |
przed 1471 |
Położenie na mapie obwodu brzeskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
 53°20′05″N 26°21′55″E/53,334722 26,365278
| |
Historia edytuj
Kościół (krótka hala nakryta w prezbiterium sklepieniem kryształowym) wzniesiony został z fundacji starosty witebskiego i smoleńskiego Mikołaja Niemirowicza[1] (Mikołaja Niemiry[2]) około roku 1472 w stylu gotyckim. Położony na niewielkim wzniesieniu. W połowie XVI wieku kolejny właściciel majątku Mikołaj Czarny Radziwiłł zamienił kościół katolicki na zbór kalwiński. W tym okresie zniszczeniu uległ mur cmentarny otaczający kościół[1]. W 1641 znów zaczął pełnić funkcję kościoła przywrócony do tej funkcji przez Radziwiłłów.
W czasie wojny polsko-rosyjskiej 1654-1667 kościół został zniszczony. Od 1793 na terenie Imperium Rosyjskiego. W wyniku represji po powstaniu styczniowym w roku 1866 władze carskie zakazały odprawiania mszy, a w 1868 kościół został zamieniony na cerkiew i przebudowany.
W 1918 po odzyskaniu niepodległości przez Polskę zwrócony katolikom. Od 1945 znalazł się na terytorium ZSRR. Władze radzieckie zamknęły kościół w 1969, jednak dzięki postawie ludności nie został on zdewastowany[3]. Po roku 1991, już w granicach niepodległej Białorusi, został zwrócony wiernym i wyremontowany.
Pomnik edytuj
W pobliżu kościoła znajduje się symboliczny grób Wincentego Łotarewicza, proboszcza parafii katolickiej w Iszkołdzi. Został on aresztowany w 1919 roku przez bolszewików, uwięziony w Mirze, rozstrzelany 19 marca tego samego roku i pochowany w nieznanym miejscu. Symboliczną mogiłę parafianie wznieśli na początku lat 20. XX wieku. Nagrobek ma formę czarnego granitowego kamienia zwieńczonego krzyżem łacińskim. Znajduje się na nim napis: Ksiądz Wincenty Łotarewicz/Żył lat 38. Zamordowany przez wrogów Kościoła 19 marca 1919 roku w zamku Mirskim[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Iszkołdź w Rzeczpospolita wirtualna. [dostęp 2013-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-27)].
- ↑ Ziemia Lidzka
- ↑ Tu serca mówią cały czas po polsku.. tchr.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)]. List Rady Fundacji im. Kard. Augusta Hlonda nr 3/2003 (kopia z Internet Archive)
- ↑ Ronny Heidenreich: Zachodniaja Biełaruś. Bresckaja wobłasć. W: Miescy pamiaci achwiarau kamunizmu u Biełarusi. s. 132.
Bibliografia edytuj
- Pod red. Anny Kaminsky: Miescy pamiaci achwiarau kamunizmu u Biełarusi. Lipsk: Fundacja Badań nad Dyktaturą SED, 2011, s. 278. [dostęp 2011-07-26]. (biał.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Strona parafialna. chrystusowiec.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-27)].
- Archiwalne widoki kościoła w bibliotece Polona