Kolanowice
Kolanowice (dodatkowa nazwa w j. niem. Kollanowitz – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Łubniany, nad rzeką Małą Panwią, na północ od Opola. Miejscowość liczy ok. 500 mieszkańców (stan na 2006 r.).
| wieś | |
 Kościół pw. św. Barbary | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2006) |
ok. 500 |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
46-024[2] |
| Tablice rejestracyjne |
OPO |
| SIMC |
0499130 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu opolskiego  | |
Położenie na mapie gminy Łubniany  | |
 50°44′35″N 17°59′38″E/50,743056 17,993889[1]
| |
| Strona internetowa | |
Nazwa
edytujNazwa miejscowości wywodzi się od polskiej nazwy "kolano" - "von kolano - Knie"[3]. Śląski pisarz Konstanty Damrot w swojej pracy o śląskim nazewnictwie z 1896 roku wydanej w Bytomiu wymienia dwie nazwy: obecnie obowiązującą, polską "Kolanowice" oraz zgermanizowaną "Kolanowitz"[3].
Dnia 25 marca 1243 w łacińskim dokumencie Mieszka opolskiego wydanym w Mechnicy miejscowość wymieniona jest jako wieś pod obecną polską nazwą villa Kolanowice[4].
Dnia 27 września 1248 roku w łacińskim dokumencie kanonika wrocławskiego Wilhelma z Nysy wydanym w Miechowie miejscowość wymieniona jest pod polską nazwą villa Kolanowice[5]. Zachował się też ślad pieczęci z 1278 r.: „Einiger Oppelner Ortsgemeinden – Gemeinde Kollanowitz Kreis Oppeln”.
Z powodu polskiego pochodzenia 19 maja 1936 r. w miejsce zgermanizowanej nazwy Kollanowitz nazistowska administracja III Rzeszy wprowadziła nową, całkowicie niemiecką nazwę Kniedorf[6][7]. 15 marca 1947 r. nadano miejscowości nazwę Kolanowice[8].
Zabytki
edytujDo wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[9]:
- kościół fil. pw. św. Barbary, drewniany, pochodzący z 1678 r[10], 1812 r., wybudowano go w Opolu, przy klasztorze franciszkanów, w pobliżu dzisiejszej ulicy Krakowskiej. Był to jeden z dwóch opolskich kościołów drewnianych. W 1810 r. został odebrany przez państwo pruskie zakonowi franciszkanów, a komisja rządowa zdecydowała o jego rozbiórce z powodu złego stanu technicznego. Dopiero po prośbach mieszkańców podopolskich miejscowości, którzy mieli daleko na swoich świątyń parafialnych, przeniesiono w 1811 r. kościół do Kolanowic, a w 1812 r. ponownie poświęcono w nowym miejscu. Kościół jest konstrukcji zrębowej, z kwadratową nawą i prezbiterium o trójbocznym zamknięciu. Od północy znajduje się niewielka zakrystia; od zachodniej strony, już w Kolonowicach, dobudowano niewielki, murowany przedsionek. Na zewnątrz świątynia otoczona jest podcieniami, tzw. „sobotami”, oprócz strony zachodniej. Wyposażenie pochodzi głównie z XVII i XVIII w. – barokowe ołtarze, barokowa ambona, stacje Drogi Krzyżowej i rzeźby.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 55829
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 495 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Konstanty Damrot: Die älteren Ortsnamen Schlesiens, ihre Entstehung und Bedeutung: mit einem Anhange über die schlesisch-polnischen Personennamen: Beiträge zur schlesischen Geschichte und Volkskunde. Beuthen: Verlag von Felix Kasprzyk, 1896, s. 129.
- ↑ Franciszek Kulczycki, "Monumenta mediiaevi historica res gestas Poloniae illustrantia", Tomus IX, Cracoviae, 1886, str. XXXVIII.
- ↑ Franciszek Kulczycki, "Monumenta mediiaevi historica res gestas Poloniae illustrantia", Tomus IX, Cracoviae, 1886, str. XXXIX.
- ↑ Knie – kolano, ale także nazwisko niemieckie, Dorf – wieś.
- ↑ Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Oppeln. 2006. [dostęp 2012-04-02]. (niem.).
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 15 marca 1947 r. (M.P. z 1947 r. nr 37, poz. 297).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 96.
- ↑ Inne źródła mówią o 1676 albo 1679.
Linki zewnętrzne
edytuj- Kolanowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 100.
- Oficjalna strona internetowa wsi Kolanowice, kolanowice.com.pl