Koliberek hawański
Koliberek hawański[5], hawańczyk[6] (Mellisuga helenae) – gatunek małego ptaka z rodziny kolibrowatych (Trochilidae). Jest najmniejszym ptakiem występującym na kuli ziemskiej. Nie wyróżnia się podgatunków[2][7].
| ||
| Mellisuga helenae[1] | ||
| (Lembeye, 1850) | ||
_adult_male_non-breeding.jpg) dorosły samiec w szacie spoczynkowej | ||
_female_in_flight.jpg) samica | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ptaki | |
| Podgromada | Neornithes | |
| Infragromada | ptaki neognatyczne | |
| Rząd | krótkonogie | |
| Rodzina | kolibrowate | |
| Podrodzina | kolibry | |
| Plemię | Mellisugini | |
| Rodzaj | Mellisuga | |
| Gatunek | koliberek hawański | |
| Synonimy | ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | ||
 | ||
Zasięg występowaniaEdytuj
Występuje endemicznie na Kubie i sąsiedniej wyspie Isla de la Juventud[2][8]. Całkowity zasięg występowania szacowany jest na 109 000 km². Środowisko życia stanowią lasy oraz ich obrzeża z licznymi krzewami[9].
.jpg)
MorfologiaEdytuj
Długość ciała wynosi około 6,3 cm, z czego 1,2 cm przypada na dziób, zaś 1,5 cm na ogon. Skrzydło mierzy 2,9 cm. U samca wierzch ciała zielononiebieski, połyskliwy, na karku bardziej zielonawy, zaś na pokrywach nadogonowych bardziej niebieskawy. Głowa i gardło połyskujące, szkarłatne. Spód ciała białawy, boki zielonkawe. Sterówki niebieskozielone, opalizujące. Dziób czarny. U samicy wierzch głowy bardziej matowy niż grzbiet ciała, ma ciemną plamkę pod okiem, spód ciała szarawobiały[3]. Masa ciała wynosi 1,6–1,9 grama[10].
LęgiEdytuj
Okres lęgowy trwa od marca do czerwca. Gniazdo z cienkich patyczków spojone jest pajęczyną i porostami, buduje je samica. W lęgu 2 jaja, o długości nieprzekraczającej 6 mm. Inkubacja trwa 22 dni. Wysiaduje jedynie samica. Młodymi opiekuje się również ona; opuszczają gniazdo po 18 dniach od wyklucia[10] (inne źródło podaje 18–38 dni[8]). Samice przystępują do lęgów już w wieku jednego roku[8].
StatusEdytuj
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje koliberka hawańskiego za gatunek bliski zagrożenia (NT – near threatened) nieprzerwanie od 1994 roku; wcześniej (od 1988 roku) miał status gatunku zagrożonego (T – threatened). Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy. Dawniej był to ptak pospolity i szeroko rozpowszechniony, obecnie – rzadki i występujący lokalnie. Głównym zagrożeniem dla gatunku jest niszczenie i przekształcanie jego siedlisk[4].
PrzypisyEdytuj
- ↑ Mellisuga helenae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b c Bee Hummingbird (Mellisuga helenae) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-15)].
- ↑ a b Osbert Salvin & Ernst Hartert: Catalogue of Birds in the British Museum. T. 16. Picariae. 1892, s. 406.
- ↑ a b Mellisuga helenae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Mellisugini Gray,GR, 1848 (wersja: 2020-07-29). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-23].
- ↑ koliberek hawanski (Mellisuga helenae) (Lembeye, 1850) (pol.). Avibase. [dostęp 4 października 2009].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hummingbirds (ang.). IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-23].
- ↑ a b c Glick, A.: Mellisuga helenae (ang.). W: Animal Diversity Web [on-line]. 2002. [dostęp 2020-08-23].
- ↑ Bee Hummingbird Mellisuga helenae. BirdLife International. [dostęp 22 grudnia 2013].
- ↑ a b Bee hummingbird (Mellisuga helenae). ARKive. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-07)].
Linki zewnętrzneEdytuj
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne (ang.). W: eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology.