Kolista Polana (także: Okrągła Polanka, Okrągła Polana[1], Niżne Markowe Szczawiny[2]) – niewielka polana na północnych zboczach Babiej Góry w Beskidzie Żywieckim.

Położenie edytuj

Polana znajduje się nieco poniżej Górnego Płaju tuż na północny wschód od schroniska PTTK na Markowych Szczawinach. Leży na wysokości ok. 1160 m n.p.m. na wyraźnym, lokalnym wypłaszczeniu formującego się nieco niżej grzbietu Suchego Gronia. Nazwa pochodzi od kształtu polany, kiedyś rzeczywiście zbliżonego do koła. Polana leży w granicach Zawoi, na terenie Babiogórskiego Parku Narodowego.

Historia edytuj

Polana istnieje od dawna. W przeszłości była dolną częścią rozległej hali pasterskiej o nazwie Markowa Hala, obejmującej m.in. również położone nieco wyżej Markowe Szczawiny[3]. Wypasu zaniechano na niej zapewne najpóźniej na przełomie XIX i XX w.

Po powołaniu Babiogórskiego Parku Narodowego, przy stale rosnącym ruchu turystycznym, którego w sezonie nie było w stanie obsłużyć schronisko, Park utworzył na polanie niezagospodarowane pole namiotowe (nocujący korzystali z umywalni i toalet w schronisku). Biwakowanie na nim było możliwe do ok. połowy lat 80. XX w.

W drugiej połowie lat 60. XX w. w kręgach partyjnych wywodzących się z krakowskiej Nowej Huty zrodził się pomysł znacznej rozbudowy infrastruktury turystycznej północnych stoków Babiej Góry tak, by znacznie większe rzesze chętnych mogły zdobywać szczyt, na którym w 1912 r. miał stanąć Lenin. W 1968 r., gdy dobiegała końca budowa szosy z Zawoi przez Przełęcz Lipnicką na Orawę, powołany w Krakowie komitet społeczny zaproponował wzniesienie na Kolistej Polanie kosztem ok. 40 mln. ówczesnych złotych wielkiego, żelbetowego hotelu górskiego. Miała temu towarzyszyć m.in. przebudowa Górnego Płaju na asfaltową szosę dojazdową z Krowiarek oraz budowa grawitacyjnego wodociągu, doprowadzającego akweduktem wodę z położonego wyżej ujęcia na potoku Szumiąca Woda. Jak podał Władysław Midowicz Istniał również cichy zamiar wybudowania kolejki linowej z podnóża na Markowe Szczawiny oraz wyciągu krzesełkowego z Markowych Szczawin na Kościółki. Projekt ten zagrażający w istocie istnieniu babiogórskiego Parku Narodowego, został zaniechany dzięki negatywnemu orzeczeniu komisji opiniującej projekty inwestycyjne[4]. Istnieją przypuszczenia, że argumentem dla decydentów miały być informacje uzyskane od naukowców AGH w Krakowie o znacznej niestabilności północnych stoków Babiej Góry i możliwości wywołania wielkiego osuwiska planowanymi pracami budowlanymi[2].

Obecnie polana jest ogrodzona i niedostępna dla turystów. Przy jej południowym skraju łączą się w drodze do schroniska na Markowych Szczawinach znakowane szlaki turystyczne: zielony   z Zawoi Składów przez Markową oraz czarny   z Zawoi Podryzowanej przez Sulową Cyrhlę[5],[6].

Przypisy edytuj

  1. Kazimierz Sosnowski: Przewodnik po Beskidach Zachodnich. Tom I. Beskid Śląski i Żywiecki. Wydanie IV pod red. B. Małachowskiego, Wiedza-Zawód-Kultura, Kraków 1948, s. 244
  2. a b Adam Łajczak: Matka niepogód [w:] "Babiogórskie ścieżki", wyd. COLGRAF-PRESS, Redakcja Wydawnictw Turystycznych, Poznań1995, s. 144
  3. Władysław Midowicz: Nazewnictwo geograficzno-topograficzne [w:] Park narodowy na Babiej Górze. Przyroda i człowiek (red. Kazimierz Zabierowski) , wyd. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa – Kraków 1983, ISBN 83-01-04137-4 s. 273-282
  4. Midowicz Władysław (red.): Kolista Polana, [w:] Mała Encyklopedia Babiogórska, wyd. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 1992, s. 52-53, ISBN 83-85557-04-0, s. 40
  5. Piotr Krzywda: Grupa Babiej Góry, Policy i Jałowca. Beskid Żywiecki cz. III. Przewodnik turystyczny, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa 2001 ISBN 83-7005-442-0, s.271
  6. Babia Góra. Zawoja. Mapa Turystyczna 1 : 30 000, wyd. III, wydawnictwo Compass, Kraków 2005 ISBN 83-89165-09-0