Koralówka sosnowa

Koralówka sosnowa (Phaeoclavulina eumorpha (Pers.) Giachini) – gatunek grzybów z rodziny siatkoblaszkowatych (Gomphaceae).

Koralówka sosnowa

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	siatkoblaszkowce
Rodzina	siatkoblaszkowate
Rodzaj	Phaeoclavulina
Gatunek	koralówka sosnowa
Nazwa systematyczna
Phaeoclavulina eumorpha (P. Karst.) Giachin Mycotaxon 115: 191 (2011)

Morfologia

Bazydiokarp

Grzyb klawarioidalny. Owocniki średniej wielkości, o szerokości 30–80 mm i wysokości do 50 mm, krzaczaste, bogato rozgałęzione. Gałązki są wyprostowane, cylindryczne, o średnicy 1–2,5 mm, początkowo ochrowożółte, potem stopniowo coraz ciemniejsze, w końcu ciemno ochrowobrązowe, zakończone dwoma lub trzema, zwykle nieco jaśniejszymi szczytami. Gałązki podstawne wyrastają z krótkiego, ale wyraźnie zróżnicowanego trzonu o wymiarach 10–25 × 5–15 mm, u podstawy pokrytego kremową lub żółtą grzybnią. Miąższ białawy, kremowy lub żółteoochrowy, elastyczny i jędrny, niezmieniający się po przecięciu i uszkodzeniu. W reakcji z KOH zmienia kolor na różowy. Zapach niewyraźny lub lekko kwaśny, smak gorzki.

Cechy mikroskopowe

System strzępkowy monomityczny. Strzępki górnych gałązek luźno równoległe, nieprzylegające, splątane, cienkościenne, z ampułkowatymi zgrubieniami i pętelkami, jajowate do elipsoidalnych, szkliste, o średnicy do 8 µm, często z amorficznymi lub nieregularnie czworobocznymi kryształkami. Strzępki ryzomorfów podobne, splątane, z ampułkowatymi obrzękami o średnicy do 12 µm, z pętelkami, zasadniczo jajowate do półkulistych, o ściankach pogrubionych do 1,5 µm w obszarach przylegających do pętelek, gładkie, o średnicy do 7,5 µm z nielicznymi kryształkami. Podstawki, 30–45 × 7,5–9 µm, maczugowate, z 4 sterygmami, czasem z dwoma, smukłe, długie, proste do lekko zgiętych, u nasady skręcone, początkowo o jednorodnej zawartości, w stanie dojrzałym z kilkoma małymi gutulami. Bazydiospory szeroko łezkowate lub szeroko elipsoidalne, oglądane z profilu szorstkie, pokryte licznymi małymi, ostrymi i stożkowatymi kolcami, o wysokości do 1 µm, cienkościenne lub z lekko pogrubioną do 0,3 µm ścianą, o zawartości jednorodnej lub z matową gutulą, ochrowożółte, 6,3–10 × 3,3–4,8 µm, Q = 1,67–2,44, średnia Q = 1,94.

Gatunki podobne

Na podobnych siedliskach rośnie nieco mniejsza koralówka zwiędła (Phaeoclavulina flaccida), odróżniająca się także białą grzybnią i inną ornamentacją zarodników.

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Phaeoclavulina, Gomphaceae, Gomphales, Phallomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum).

Po raz pierwszy opisał go w 1882 r. Petter Adolf Karsten, nadając mu nazwę Clavariella spinulosa var. Eumorpha. Obecną nazwę nadał mu Admir J. Giachin w 2011 r. Ma 10 synonimów. Niektóre z nich:

• Clavaria flaccida var. invalii (Cotton & Wakef.) J. Favre, Mat. fl. crypt. Suisse 10(3): 32 (1948)
• Ramaria eumorpha (P. Karst.) Corner 1950
• Ramaria invalii (Cotton & Wakef.) Donk 1933.

W 1992 r. Władysław Wojewoda nadał mu polską nazwę koralówka sosnowa (dla synonimu Ramaria eumorpha). Jest niespójna z aktualną nazwą naukową.

Występowanie i siedlisko

Znane jest występowanie koralówki sosnowej w Ameryce Północnej (w tym na Alasce), Europie, Azji i w jednym miejscu w Ameryce Południowej. W Europie jej północna granica zasięgu sięga po północne wybrzeża Półwyspu Skandynawskiego. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył 10 stanowisk, w późniejszych latach podano następne, a najbardziej aktualne i liczne podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych, wartych objęcia ochroną.

Grzyb naziemny, mykoryzowy. Występuje w lasach iglastych i mieszanych na opadłym igliwiu, rzadziej w lasach liściastych wśród opadłych liści i pniaków. Owocniki zwykle pojawiają się grupkami, szczególnie często pod świerkami, sosnami i modrzewiami, głównie od lipca do października.

Grzyb niejadalny.