Koralczyk niebieskawy
Koralczyk niebieskawy[4] (Alectroenas madagascariensis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych (Columbidae). Gatunek endemicznie występujący na Madagaskarze. Ptak słabo poznany, niezagrożony wyginięciem.
| Alectroenas madagascariensis[1] | |||
| (Linnaeus, 1766) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
koralczyk niebieskawy | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Występowanie edytuj
Koralczyk niebieskawy występuje endemicznie we wschodnim i północnym Madagaskarze[5][6][7].
Systematyka edytuj
Taksonomia edytuj
Gatunek po raz pierwszy naukowo opisany przez K. Linneusza w 1766 roku w 12. edycji Systema Naturae pod nazwą Columba madagascariensis[8]. Jako miejsce typowe autor wskazał Madagaskar[8]. Gatunek ściśle związany z koralczykiem srebrnogłowym (A. sganzini) i koralczykiem czerwonogłowym (A. pulcherrimus)[5]. Takson monotypowy, nie wyróżniono podgatunków[6][5][9].
Etymologia edytuj
Nazwa rodzajowa jest połączeniem słów z języka greckiego: αλεκτρυων alektruōn, αλεκτρυονος alektruonos – „kogucik, młody kogut” oraz οινας oinas, οιναδος oinados – „gołąb”. Epitet gatunkowy pochodzi od miejsca zamieszkania tego ptaka, czyli Madagaskaru[10].
Morfologia edytuj
Długość ciała 25–28 cm[5]. Gardło i szyja srebrzysto-niebiesko-szare. Górne części ciała granatowe, z szarosrebrzystym płaszczem. Dolne części ciała ciemnoniebieskie, upierzenie piersi srebrzysto-szare[5]. Górna część ogona ciemnoczerwona, sterówki czerwone z wyjątkiem tych najbardziej oddalonych, które są intensywnie niebiesko-czarne z czerwonymi końcówkami. Górne części skrzydeł ciemnoniebieskie, dolne brązowo-szare. Tęczówki zielono-żółte otoczone czerwoną obwódką, wokół oczu duży obszar nagiej czerwonej skóry. Dziób zielonkawy z żółtą końcówką. Czerwony skok częściowo opierzony, palce również czerwone[5]. Płcie podobne. Osobniki młodociane mają mniejszą powierzchnię nagiej skóry wokół oczu, są głównie ciemnoniebieskawo-zielone z wąskimi jasnymi frędzlami na wielu piórach oraz brakuje im szarego odcienia na piersi i karku[5].
Ekologia edytuj
Siedlisko i pokarm edytuj
Zasiedla nienaruszone lasy deszczowe oraz zdegradowane lasy otaczające okoliczne miasta i wsie głównie we wschodnim Madagaskarze, do 2000 m n.p.m.[5][11] Przesiaduje na szczytach drzew i jest często widywany nad sklepieniem leśnym, siedzący na wystających gałęziach[5]. Zwykle obserwuje się pary, ale czasem również grupy liczące 3–12 ptaków[5].
Praktycznie nic nie wiadomo na temat pokarmu spożywanego przez koralczyka niebieskawego, najprawdopodobniej żywi się owocami krzewów i drzew[5]. Żołądek osobnika złapanego 7 km na północ od Tôlanaro zawierał nasiona niezidentyfikowanych roślin, lokalnie nazywanych „rithala”[11]. W nadmorskim lesie Manafiafy zaobserwowano koralczyki żywiące się owocami figowca (Ficus) razem z ptakami z rodzaju Hypsipetes i papuzicą małą (Coracopsis nigra)[11].
Rozród edytuj
Sezon rozrodczy przypada na październik-grudzień[5]. W budowie gniazda biorą udział zarówno samica, jak i samiec[11]. Gniazdo składa się z plecionych gałązek i ma kształt platformy, jest umieszczone na poziomym rozwidleniu drzewa, 6–20 m nad ziemią[5]. Samica składa 1 białe jajo[5]. Wymiary i masa dwóch jaj znajdujących się w Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie: 32,4×24,5 mm, 0,72 g oraz 33×23 mm, 0,56 g[12]. Brak innych informacji.
Status i ochrona edytuj
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody został zaliczony do kategorii LC (najmniejszej troski)[3]. Populacja tego ptaka nie jest globalnie zagrożona[3][7]. Szeroko rozpowszechniony w północno-wschodnim i wschodnim Madagaskarze[5]. Dość powszechnie występuje na wielu obszarach chronionych, np. w parkach narodowych Mantadia i Ranomafana oraz w rezerwacie specjalnym Analamazaotra[5]. Lokalnie populacja tego ptaka może się zmniejszać w wyniku polowań. Wymagane są badania i monitoring stanu populacji[5].
Przypisy edytuj
- ↑ Alectroenas madagascariensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ M. A. Des Murs: 5 Genre: Fourningo. Furningus. W: J. Ch. Chenu: Encyclopédie d'histoire naturelle. Cz. 6: Oiseaux. Paryż: Maresq, 1854, s. 32. (fr.).
- ↑ a b c BirdLife International, Alectroenas madagascariensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.3 [dostęp 2015-10-02] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Raphinae Wetmore, 1930 - trerony (wersja: 2019-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-06].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q L. F. Baptista, P. W. Trail, H. M. Horblit: Madagascar Blue-pigeon (Alectroenas madagascariensis). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2015. [dostęp 2015-10-04]. (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Pigeons. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-06]. (ang.).
- ↑ a b J. Ekstrom, S. Butchart: Madagascar Blue-pigeon Alectroenas madagascariensis. BirdLife International. [dostęp 2015-10-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
- ↑ a b C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae: secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 12. T. 1. Sztokholm: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1766, s. 283. (łac.).
- ↑ Denis Lepage: Koralczyk niebieskawy Alectroenas madagascariensis (Linnaeus, 1766). Avibase. [dostęp 2015-10-04].
- ↑ Alectroenas, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-17] (ang.), [archiwum].
- ↑ a b c d S. M. Goodman. The birds of southeastern Madagascar. „Fieldiana Zoology”. New Series. 87, s. 42-43, 1997. (ang.).
- ↑ W. Meise: Handbuch der Oologie. Berlin: Akademie-Verlag, 1960, s. 487. (niem.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia i materiały multimedialne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).