Kornel Michejda

polski lekarz, chirurg

Kornel Michejda (ur. 26 października 1887 w Bystrzycy, zm. 5 listopada 1960 w Krakowie) – polski chirurg, profesor na Uniwersytecie Wileńskim (1922–1939), Akademii Medycznej w Gdańsku, Uniwersytecie Jagiellońskim, a następnie Akademii Medycznej w Krakowie.

Kornel Michejda
Data i miejsce urodzenia

26 października 1887
Bystrzyca

Data i miejsce śmierci

5 listopada 1960
Kraków

profesor nauk medycznych
Specjalność: chirurgia
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktorat

14 lutego 1914

Profesura

1930

Polska Akademia Umiejętności
Status

członek korespondent

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Jagielloński
Uniwersytet Wileński
Akademia Medyczna w Gdańsku

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Medal 10-lecia Polski Ludowej Komandor Orderu Świętego Sawy (Serbia)
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
Grób Kornela Michejdy na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Cieszynie

Życiorys

edytuj

Urodził się w rodzinie Karola i Marii z Szołtysów. Po ukończeniu w 1905 roku gimnazjum w Cieszynie studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego, 14 lutego 1914 roku uzyskał pod kierunkiem prof. Bronisława Kadera tytuł doktora wszech nauk lekarskich.

W czasie I wojny światowej był ochotnikiem w stopniu majora rezerwy, pracował w wojskowym szpitalu garnizonowym. Od października 1920 roku pełnił funkcję tymczasowego kierownika Kliniki Chirurgicznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, siedem miesięcy później ustąpił z tego stanowiska, jego następcą był Maksymilian Rutkowski. Od 1922 roku mieszkał w Wilnie, gdzie był profesorem chirurgii na Uniwersytecie Stefana Batorego, równocześnie został profesorem nadzwyczajnym. W 1930 roku uzyskał tytuł profesora zwyczajnego, przez dwie kadencje był dziekanem Wydziału Lekarskiego, był redaktorem czasopisma „Polski Przegląd Chirurgów”, autor wielu prac. W lipcu 1939 roku zorganizował we Lwowie ostatni przed II wojną światową Zjazd Chirurgów Polskich podczas którego został wybrany na prezesa Towarzystwa Chirurgów Polskich.

Po zamknięciu Uniwersytetu Stefana Batorego w grudniu 1939 roku pracował jako chirurg w szpitalach na Wileńszczyźnie. Podczas okupacji hitlerowskiej pomagał Żydom i ukrywał przed Niemcami swoich kolegów Żydów, anatoma Michała Reichera i okulistę Ignacego Abramowicza[1][2]. W uznaniu tych zasług w 1992 roku przyznano mu pośmiertnie tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.

W marcu 1945 roku podczas wysiedlania Polaków z Ziemi Wileńskiej wyjechał do Lublina, krótki czas mieszkał w Łodzi, a następnie w Katowicach, gdzie kierował oddziałem chirurgicznym w Szpitalu Miejskim. Po utworzeniu w październiku 1945 roku Akademii Medycznej w Gdańsku został tam skierowany, gdzie przekształcił tworzony oddział chirurgiczny w I Klinikę Chirurgiczną. Pełnił tam funkcję pierwszego dziekana Wydziału Lekarskiego, w 1946 roku był organizatorem pierwszego powojennego Zjazdu Chirurgów Polskich. Został powołany przez Główną Komisję do Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce jako biegły podczas procesów norymberskich, swoje wnioski zebrał w obszernym raporcie dotyczącym doświadczeń na ludziach. W 1948 roku przeniósł się do Krakowa, gdzie został nominowany na stanowisko kierownika II Kliniki Chirurgicznej na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1950–1953 był pierwszym rektorem utworzonej w Krakowie Akademii Medycznej, prowadził wówczas badania naukowe nad chirurgią żołądka i jelita grubego. W 1957 roku zwrócił się z prośbą do rektora Akademii Medycznej o odwołanie z funkcji kierownika i przejście w stan spoczynku.

Od 14 września 1914 był mężem Zofii z Wyżykowskich.

Pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Cieszynie (sektor 6-1-4)[3].

Dorobek naukowy

edytuj

W latach 1919–1921 opracował modyfikację operacji Albee’ego podczas leczenia gruźlicy kręgosłupa poprzez przeszczep z grzebienia kości goleniowej. Autor wielu prac. Opublikował m.in. Diagnostykę chirurgiczną, głównie z zakresu chirurgii jamy brzusznej. Propagator szybszego wykrywania nowotworów.

Swoje wspomnienia zawarł w autobiografii pt. Wspomnienia chirurga (Wydawnictwo Literackie, 1986, ISBN 83-08-01551-4, z przedmową i w opracowaniu jego syna, Andrzeja Michejdy).

Członkostwo

edytuj
  • Towarzystwo Chirurgów Polskich;
  • Międzynarodowe Towarzystwo Chirurgiczne;
  • Towarzystwo Ortopedów Polskich;
  • Wileńskie Towarzystwo Naukowo-Lekarskie.
  • Polska Akademia Umiejętności, od 1946 członek korespondent[4].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Grzegorz Brożek. Ruch studentów medycyny w Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie w latach 1919–1939. „Archiwum historii i filozofii medycyny”. 62, 3 (1999). s. 207–216. ISSN 0860-1844. (pol.). 
  2. Maria Ciesielska. Profesor Kornel Michejda - Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. „Nowa Medycyna”. 22(4) (2015;), s. 124–127. Borgis. DOI: 10.5604/17312485.1193556. (pol.). 
  3. Cmentarz Parafialny Ewangelicko-Augsburski - wyszukiwarka osób pochowanych [online], cieszynewangelicki.grobonet.com [dostęp 2024-04-30].
  4. Reprezentanci nauk medycznych, zmarli członkowie AU w Krakowie, PAU, TNW i PAN
  5. M.P. z 1953 r. nr 93, poz. 1275 „za zasługi w pracy dydaktycznej i naukowej w dziedzinie medycyny”.
  6. M.P. z 1947 r. nr 11, poz. 23 „w uznaniu zasług położonych w obronie wybrzeża w roku 1939”.
  7. M.P. z 1955 r. nr 99, poz. 1387 - Uchwała Rady Państwa z dnia 13 stycznia 1955 r. nr 0/113 - na wniosek Ministra Zdrowia.

Bibliografia

edytuj

Zobacz też

edytuj