Krętak ciemnoboki

Krętak ciemnoboki
	Gyrinus marinus
	Gyllenhaal, 1808
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze drapieżne
(bez rangi)	Hydradephaga
Rodzina	krętakowate
Podrodzina	Gyrininae
Plemię	Gyrinini
Rodzaj	Gyrinus
Podrodzaj	Gyrinus (Gyrinus)
Gatunek	Gyrinus (Gyrinus) marinus
Synonimy
	Gyrinus aeneus Stephens, 1828; Gyrinus anthracinus Sturm, 1836; Gyrinus auritus Gemminger et Harold, 1868; Gyrinus austriacus Gemminger et Harold, 1868; Gyrinus balticus Motschulsky; Gyrinus campestris Motschulsky; Gyrinus dorsalis Gyllenhal, 1808; Gyrinus dorsalis Bedel; Gyrinus dubius Motschulsky; Gyrinus epipleuralis Munster, 1925; Gyrinus lembus Schiödte, 1841; Gyrinus marani Bechyné, 1942; Gyrinus natator Fabricius; Gyrinus opacus LeConte, 1868; Gyrinus paludosus Gemminger et Harold, 1868; Gyrinus sibiricus Motschulsky; Gyrinus stagnalis Gemminger et Harold, 1868; Gyrinus subaeneus Gemminger et Harold, 1868;

Krętak ciemnoboki^[1] (Gyrinus marinus) – gatunek wodnego chrząszcza z rodziny krętakowatych i podrodziny Gyrininae.

Taksonomia edytuj

Gatunek został opisany w 1808 roku przez Leonarda Gyllenhaala^[2]^[3].

Opis edytuj

Ciało długości od 5,4 do 7 mm, najszersze za środkiem. Przedplecze wąsko obrzeżone. Mikrorzeźba złożona z nakłuć I (względnie II) rzędu i siateczkowatego deseniu. Pokrywy o wierzchołku łagodnie łukowatym, obrzeżeniu ku tyłowi się rozszerzającym i tworzącym wyraźne wklęśnięcie, ostatnim rzędzie punktów zachodzącym na obrzeżenie, u samców silniej błyszczące niż u samic. Podgięcia pokryw, śródpiersie oraz analny sternit ubarwione ciemnobrunatno. Pazurki odnóży niezaczernione. Prącie u wierzchołka nierozszerzone^[4].

Biologia i ekologia edytuj

Krętak ten preferuje przybrzeżną strefę dużych zbiorników wodnych. Rzadziej poławiany w wodach wolno płynących^[3].

Rozprzestrzenienie edytuj

Gatunek euro-syberyjski. W Europie wykazany został z Austrii, Białorusi, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Chorwacji, Czech, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Holandii, byłej Jugosławii, Litwy, Łotwy, Niemiec, Norwegii, Polski, Rosji, Słowacji, Szwecji, Szwajcarii, Ukrainy, Wielkiej Brytanii i Włoch^[5]. Poza Europę sięga na wschód aż po Chiny, Kuryle i Kamczatkę^[3]. W Polsce należy do najpospolitszych krętaków^[4].

Przypisy edytuj

↑ PawełP. Buczyński PawełP. i inni, 8.1. Wybrane owady wodne (Odonata, Heteroptera, Coleoptera, Trichoptera, Lepidoptera), [w:] JacekJ. Herbich, MateuszM. Ciechanowski (red.), Przyroda rezerwatów Kurze Grzędy i Staniszewskie Błoto na Pojezierzu Kaszubskim, Gdańsk: Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, 2009, s. 169-198 .
↑ Joel Hallan: Gyrinidae w: Joel Hallan's Biology Catalog, Texas AetM University. [dostęp 2014-03-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-23)].
↑ ^a ^b ^c Gyrinus marinus w Coleoptera Poloniae. [dostęp 2014-03-24].
↑ ^a ^b Edward Tranda: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera: z. 8 Krętakowate - Gyrynidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1969.
↑ G. marinus na Fauna Europaea. [dostęp 2014-03-19].

[Buczyńskietal-1] PawełP. Buczyński PawełP. i inni, 8.1. Wybrane owady wodne (Odonata, Heteroptera, Coleoptera, Trichoptera, Lepidoptera), [w:] JacekJ. Herbich, MateuszM. Ciechanowski (red.), Przyroda rezerwatów Kurze Grzędy i Staniszewskie Błoto na Pojezierzu Kaszubskim, Gdańsk: Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, 2009, s. 169-198 .

[Hallan-2] Joel Hallan: Gyrinidae w: Joel Hallan's Biology Catalog, Texas AetM University. [dostęp 2014-03-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-23)].

[colpol-3] Gyrinus marinus w Coleoptera Poloniae. [dostęp 2014-03-24].

[Tranda-4] Edward Tranda: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera: z. 8 Krętakowate - Gyrynidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1969.

[fe-5] G. marinus na Fauna Europaea. [dostęp 2014-03-19].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]