Kryl północny (Meganyctiphanes norvegica) – średnio duży gatunek szczętek, występujący w całym regionie północnego Atlantyku. Tam jest najważniejszym rodzajem pokarmu wielu gatunków zwierząt, m.in. fiszbinowców, różnych gatunków ryb i ptaków morskich. Jest jedynym przedstawicielem monotypowego rodzaju Meganyctiphanes[1].

Kryl północny
Meganyctiphanes norvegica
(M. Sars, 1857)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

skorupiaki

Gromada

pancerzowce

Rząd

szczętki

Rodzina

Euphausiidae

Rodzaj

Meganyctiphanes

Gatunek

kryl północny

Systematyka

edytuj
Historia

Gatunek został opisany po raz pierwszy przez Michaela Sarsa w 1856. Ernest William Lyons Holt oraz Walter Medley Tattersall określili go w 1905 jako jedyny gatunek rodzaju Meganyctiphanes.

Etymologia

Nazwa Meganyctiphanes pochodzi z greki klasycznej i oznacza „duże nocne światło”. Odnosi się to do zdolności szczętki do iluminacji w mrocznych głębiach oceanów za pomocą fotoforów. Przymiotnik norvegica odnosi się natomiast do jednego z obszarów występowania, mianowicie wód u wybrzeży Norwegii. Polska nazwa jest przetłumaczeniem nazwy angielskiej Northern krill.

Budowa

edytuj

Kryl północny osiąga wielkość do 30 mm[2], według FAO do 40 mm[3].

Występowanie

edytuj

Jego zasięg obejmuje rozległe przestrzenie północnego Atlantyku, od subpolarnych akwenów otaczających Grenlandię, Islandię i Norwegię, po umiarkowanie ciepłe wody na wysokości przylądka Hatteras (Karolina Północna) na zachodzie i Morza Śródziemnego na wschodzie[3]. Występuje m.in. w północnej części Morza Północnego sięgając po cieśninę Kattegat. Brak tego gatunku w Bałtyku[4][5].

Ekologia

edytuj
 
Czerwone zafarbowanie systemu pokarmowego wynika z odżywiania się widłonogami

Gatunek jest ważnym ogniwem łańcucha pokarmowego w północnym Atlantyku. Odżywia się zooplanktonem, z którego faworyzuje widłonogi. Te powodują czerwone zafarbowanie jego systemu pokarmowego, widocznego przez przezroczysty egzoszkielet. Z drugiej strony kryl ten jest jednym z głównych rodzajów pożywienia fiszbinowców, ryb, np. dorsza atlantyckiego i ptaków, np. burzykowatych.

Zachowanie

edytuj

W poszukiwaniu pożywienia, jak i chroniąc się przed drapieżnikami, kryl północny odbywa wertykalne wędrówki schodząc w głębiny podczas dnia i wypływając w wyższe warstwy wody podczas nocy[6].

Podobnie jak inne gatunki szczętek kryl północny linieje po tym, jak wyrośnie z za małych egzoszkieletów. Linienia następują w okresie od 9 do 28 dni, w zależności od temperatury wody. Częściej następują przy temperaturach do 15 °C, rzadziej przy temperaturach od 2,5 °C[7].

Połowy

edytuj

Gatunek jest poławiany komercyjnie w Zatoce Świętego Wawrzyńca[8].

Przypisy

edytuj
  1. Systematyka Animal Diversity Web Muzeum Zoologii University of Michigan, [dostęp 17.02.2008].
  2. Opis wybranych gatunków tworzących plankton. life.bio.sunysb.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-08)]. północno-zachodniego Atlantyku, (ang.), [dostęp 17.02.2008].
  3. a b FAO: Opis poławianych gatunków szczętek,(ang.), [dostęp 18.02.2008].
  4. M.J. de Kluijver & S.S. Ingalsuo (Zoological Museum, University of Amsterdam) Macrobenthos of the North Sea - Crustacea
  5. Reinhard Saborowski, Markus Salomon, Friedrich Buchholz, 2000: The physiological response of Northern krill (Meganyctiphanes norvegica) to temperature gradients in the Kattegat. Hydrobiologia, V. 426, 1/Maj 2000
  6. Gaten E.: Vertical migration of krill. Research project, [dostęp 17.02.2008].
  7. Buchholz, F.: Experiments on the physiology of Southern and Northern krill, Euphausia superba and Meganyctiphanes norvegica, with emphasis on moult and growth – a review, w: Marine and Freshwater Behaviour and Physiology, 36, (4), ss. 229–247, 2003.
  8. FAO: Opis poławianych gatunków szczętek, (ang.) [dostęp 18.02.2008].