Kryl północny
Kryl północny (Meganyctiphanes norvegica) – średnio duży gatunek szczętek, występujący w całym regionie północnego Atlantyku. Tam jest najważniejszym rodzajem pokarmu wielu gatunków zwierząt, m.in. fiszbinowców, różnych gatunków ryb i ptaków morskich. Jest jedynym przedstawicielem monotypowego rodzaju Meganyctiphanes[1].
| Meganyctiphanes norvegica | |
| (M. Sars, 1857) | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
kryl północny |
Systematyka edytuj
- Historia
Gatunek został opisany po raz pierwszy przez Michaela Sarsa w 1856. Ernest William Lyons Holt oraz Walter Medley Tattersall określili go w 1905 jako jedyny gatunek rodzaju Meganyctiphanes.
- Etymologia
Nazwa Meganyctiphanes pochodzi z greki klasycznej i oznacza „duże nocne światło”. Odnosi się to do zdolności szczętki do iluminacji w mrocznych głębiach oceanów za pomocą fotoforów. Przymiotnik norvegica odnosi się natomiast do jednego z obszarów występowania, mianowicie wód u wybrzeży Norwegii. Polska nazwa jest przetłumaczeniem nazwy angielskiej Northern krill.
Budowa edytuj
Kryl północny osiąga wielkość do 30 mm[2], według FAO do 40 mm[3].
Występowanie edytuj
Jego zasięg obejmuje rozległe przestrzenie północnego Atlantyku, od subpolarnych akwenów otaczających Grenlandię, Islandię i Norwegię, po umiarkowanie ciepłe wody na wysokości przylądka Hatteras (Karolina Północna) na zachodzie i Morza Śródziemnego na wschodzie[3]. Występuje m.in. w północnej części Morza Północnego sięgając po cieśninę Kattegat. Brak tego gatunku w Bałtyku[4][5].
Ekologia edytuj
Gatunek jest ważnym ogniwem łańcucha pokarmowego w północnym Atlantyku. Odżywia się zooplanktonem, z którego faworyzuje widłonogi. Te powodują czerwone zafarbowanie jego systemu pokarmowego, widocznego przez przezroczysty egzoszkielet. Z drugiej strony kryl ten jest jednym z głównych rodzajów pożywienia fiszbinowców, ryb, np. dorsza atlantyckiego i ptaków, np. burzykowatych.
Zachowanie edytuj
W poszukiwaniu pożywienia, jak i chroniąc się przed drapieżnikami, kryl północny odbywa wertykalne wędrówki schodząc w głębiny podczas dnia i wypływając w wyższe warstwy wody podczas nocy[6].
Podobnie jak inne gatunki szczętek kryl północny linieje po tym, jak wyrośnie z za małych egzoszkieletów. Linienia następują w okresie od 9 do 28 dni, w zależności od temperatury wody. Częściej następują przy temperaturach do 15 °C, rzadziej przy temperaturach od 2,5 °C[7].
Połowy edytuj
Gatunek jest poławiany komercyjnie w Zatoce Świętego Wawrzyńca[8].
Przypisy edytuj
- ↑ Systematyka Animal Diversity Web Muzeum Zoologii University of Michigan, [dostęp 17.02.2008].
- ↑ Opis wybranych gatunków tworzących plankton. life.bio.sunysb.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-08)]. północno-zachodniego Atlantyku, (ang.), [dostęp 17.02.2008].
- ↑ a b FAO: Opis poławianych gatunków szczętek,(ang.), [dostęp 18.02.2008].
- ↑ M.J. de Kluijver & S.S. Ingalsuo (Zoological Museum, University of Amsterdam) Macrobenthos of the North Sea - Crustacea
- ↑ Reinhard Saborowski, Markus Salomon, Friedrich Buchholz, 2000: The physiological response of Northern krill (Meganyctiphanes norvegica) to temperature gradients in the Kattegat. Hydrobiologia, V. 426, 1/Maj 2000
- ↑ Gaten E.: Vertical migration of krill. Research project, [dostęp 17.02.2008].
- ↑ Buchholz, F.: Experiments on the physiology of Southern and Northern krill, Euphausia superba and Meganyctiphanes norvegica, with emphasis on moult and growth – a review, w: Marine and Freshwater Behaviour and Physiology, 36, (4), ss. 229–247, 2003.
- ↑ FAO: Opis poławianych gatunków szczętek, (ang.) [dostęp 18.02.2008].