Wikipedia

Krzysztof Pastor

polski tancerz baletowy, choreograf, dyrektor baletu

Krzysztof Pastor (ur. 17 grudnia 1956 w Gdańsku) – polski tancerz baletowy, choreograf i dyrektor baletu.

Krzysztof Pastor
Ilustracja
Krzysztof Pastor (2017)
Data i miejsce urodzenia

17 grudnia 1956
Gdańsk

Zawód, zajęcie

Artysta baletu, tancerz i choreograf

Narodowość

polska

Edukacja

Państwowa Szkoła Baletowa w Gdańsku

Stanowisko

Dyrektor Polskiego Baletu Narodowego (od 2009)
choreograf-rezydent Het Nationale Ballet w Amsterdamie (2003–2017)
dyrektor artystyczny Narodowego Litewskiego Teatru Opery i Baletu w Wilnie (2011–2020)

Pracodawca

Teatr Wielki – Opera Narodowa

Rodzice

Jan i Leokadia

Małżeństwo

Simonetta Lysy

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Krzyż Oficerski Orderu „Za Zasługi dla Litwy”
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

W latach 2003–2017 choreograf-rezydent Het Nationale Ballet w Amsterdamie[1][2], od 2009 dyrektor Polskiego Baletu Narodowego w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej w Warszawie[3] i w latach 2011–2020 równocześnie dyrektor artystyczny baletu w Litewskim Narodowym Teatrze Opery i Baletu w Wilnie[4].

Posiada obywatelstwo polskie oraz holenderskie[5].

ŻyciorysEdytuj

Wczesne lataEdytuj

Urodził się w Gdańsku w rodzinie lekarskiej jako syn Jana i Leokadii Pastorów. W dzieciństwie był aktywny w dziecięcych zespołach tanecznych. W latach 1966–1975 uczył się w Państwowej Szkole Baletowej w Gdańsku.

KarieraEdytuj

PoczątkiEdytuj

Po ukończeniu szkoły występował w Polskim Teatrze Tańca pod dyrekcją Conrada Drzewieckiego, gdzie w 1977 został solistą i kreował szereg partii w repertuarze zespołu. W latach 1979–1982 był pierwszym solistą baletu Teatru Wielkiego w Łodzi. Objął tam role: Alberta w Giselle, Księcia w Dziadku do orzechów, Armena w Gajane (choreografia Borisa Ejfmana), Wacława w Fontannie w Bachczysaraju i Królewicza w Królewnie Śnieżce[6]. Po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego, w lutym 1982 wyemigrował na Zachód.

EmigracjaEdytuj

W 1983 został solistą zespołu Ballet de l'Opéra de Lyon(fr.), gdzie występował w baletach takich choreografów, jak: Gray Veredon, Kurt Jooss, Antony Tudor, Hans van Manen, Maguy Marin, Nils Christe, Nacho Duato. W latach 1985–1995 był związany z Het Nationale Ballet(ang.), pod dyrekcją Rudiego van Dantziga(ang.). Tańczył tam w wielu jego baletach (np. Mercutia w Romeo i Julii), jak również choreografie takich twórców XX wieku, jak: George Balanchine, Bronisława Niżyńska, Frederick Ashton(ang.), Hans van Manen, Toer van Schayk(ang.), Jan Linkens , Carolyn Carlson(ang.), Nina Wiener , Ted Brandsen(niem.) czy Ashley Page, ale też występował w baletach klasycznych, jak Śpiąca królewna (Błękitny Ptak) i Giselle (Hilarion) w inscenizacjach Petera Wrighta czy Jezioro łabędzie (Rotbart) w wersji choreograficznej Rudiego van Dantziga.

ChoreografEdytuj

 
Tristan, Izabela Milewska i Jan-Erik Wikström
 
In Light and Shadow, Dagmara Dryl i Egor Menshikov
 
I przejdą deszcze..., Rubi Pronk, Adam Kozal i Egor Menshikov
 
Kurt Weill, Dominika Krysztoforska i Sergey Popov
 
Romeo i Julia, Polski Balet Narodowy
 
Casanova w Warszawie, Maksim Woitiul i Vladimir Yaroshenko
 
Moving Rooms, Polski Balet Narodowy
 
Burza, Polski Balet Narodowy
 
Adagio&Scherzo, Maria Żuk, Aleksandra Liashenko, Robin Kent, Maksim Woitiul, Vladimir Yaroshenko, Yuka Ebihara i Paweł Koncewoj
 
Bolero, Yuka Ebihara i Vladimir Yaroshenko
 
Jezioro łabędzie, Polski Balet Narodowy

W tym okresie zainteresował się również twórczością choreograficzną. Począwszy od 1987 komponował niewielkie prace autorskie w ramach warsztatów choreograficznych i przy innych okazjach. Mając już pewien dorobek kameralny, w 1992 otrzymał propozycję stworzenia pierwszej większej choreografii do repertuaru Het Nationale Ballet. Powstał wtedy jego balet Shostakovich Chamber Symphony, który był oficjalnym debiutem choreograficznym artysty. W 1994 zadebiutował też gościnnie jako choreograf w Warszawie na scenie Teatru Wielkiego – Opery Narodowej, realizując jako balet Trzecią symfonię Henryka Mikołaja Góreckiego. W 1995 zwrócił na siebie szerszą uwagę podczas Międzynarodowego Konkursu Choreograficznego w Helsinkach, gdzie jego duet Detail IV do muzyki Zoltána Kodály’ego otrzymał Złotą Nagrodę Choreograficzną. W latach 1997–1999 był choreografem-rezydentem amerykańskiego zespołu The Washington Ballet(ang.), po czym powrócił do Het Nationale Ballet jako stały choreograf. W 2000 jego holenderski dorobek twórczy został uhonorowany Nagrodą Choreograficzną fundacji Dansersfonds’79, a jego duży autorski balet Kurt Weill był w 2002 nominowany aż w trzech kategoriach do międzynarodowej nagrody Prix Benois de la Danse(ang.) w Moskwie. Rok 2003 przyniósł artyście pozycję choreografa-rezydenta Het Nationale Ballet, którą do 2017 dzielił z Hansem van Manenem. Większość swoich baletów tworzył w Amsterdamie, ale zapraszany był także jako choreograf przez znane zespoły baletowe z Australii, Belgii, Czech, Hongkongu, Izraela, Litwy, Łotwy, Nowej Zelandii, RFN, Szwecji, Turcji, USA, Węgier, Wielkiej Brytanii i Włoch. Jego prace były prezentowane z powodzeniem w programach Holland Festival, Holland Dance Festival, Edinburgh International Festival, Dance Salad Festival w Houston czy Dance Open Festival w Sankt Petersburgu.

Powrót do PolskiEdytuj

Jesienią 2008 przyjechał do Warszawy na rozmowy w sprawie zaplanowanej przez Teatr Wielki – Operę Narodową realizacji jego baletu Tristan do muzyki Richarda Wagnera, powstałego wcześniej dla Królewskiego Baletu Szwedzkiego w Sztokholmie. Wówczas nowy dyrektor TW-ON Waldemar Dąbrowski złożył mu propozycję objęcia dyrekcji baletu w Warszawie. Pastor uwarunkował swoją decyzję powrotu do kraju po 26 latach emigracji potrzebą autonomizacji artystycznej baletu w Teatrze Wielkim dla zapewnienia mu warunków samodzielnego funkcjonowania, analogicznych do tych w jakich pracuje obecnie większość liczących się zespołów baletowych na świecie. Staraniem dyrektora Dąbrowskiego ówczesny minister kultury i dziedzictwa narodowego Bogdan Zdrojewski wyraził poparcie dla stosownych zmian w statucie teatru. W efekcie, 18 marca 2009 Krzysztof Pastor objął dyrekcję zespołu baletowego TW-ON, który 29 kwietnia 2009 decyzją ministra został wyodrębniony w strukturze teatru jako Polski Balet Narodowy i równorzędny partner Opery Narodowej w Teatrze Wielkim[7].

Niezależnie od nowych obowiązków w Warszawie, do 2017 nadal był choreografem-rezydentem Het Nationale Ballet w Amsterdamie, a w latach 2011–2020 służył także swoim doświadczeniem w Narodowym Litewskim Teatrze Opery i Baletu w Wilnie jako dyrektor artystyczny tamtejszego zespołu baletowego. W 2021 roku powołany do Rady Programowej Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca i wybrany jej przewodniczącym[8].

Ważniejsze prace choreograficzne[9]Edytuj

  • 1992: Shostakovich Chamber Symphony (Het Nationale Ballet)
  • 1993: Les Biches (The Israel Ballet)
  • 1993: Stop It! (Het Nationale Ballet; później także: The Washington Ballet, 1998)
  • 1994: Trzecia symfonia Góreckiego (Balet Teatru Wielkiego – Opery Narodowej; później także: Het Nationale Ballet, 1996)
  • 1995: Don’t Look Back… (DonauBallet)
  • 1996: Firebird (The Royal New Zealand Ballet; później także: West Australian Ballet, 1999)
  • 1997: Piano Concerto Gershwina (The Israel Ballet; później także: The Washington Ballet, 1997)
  • 1997: Altri canti d’Amor (Teatro Massimo)
  • 1997: Carmen (Litewski Balet Narodowy; później także: Łotewski Balet Narodowy, 2001; Węgierska Akademia Tańca, 2002)
  • 1998: Passing By (The Washington Ballet)
  • 1998: Sen nocy letniej (Litewski Balet Narodowy)
  • 1999: Bitter-Sweet (Het Nationale Ballet)
  • 1999: Sonata Brahmsa (The Washington Ballet)
  • 1999: Hin- und hergerissen (Semperoper Ballett)
  • 2000: Do Not Go Gentle… (Het Nationale Ballet; później także: Polski Balet Narodowy 2019)
  • 2000: Srebrny szal (Łotewski Balet Narodowy)
  • 2000: In Light and Shadow (Het Nationale Ballet; później także: Królewski Balet Szwedzki, 2003; Scottish Ballet, 2006; Państwowa Opera w Ankarze, 2007; Hong Kong Ballet, 2010; Polski Balet Narodowy, 2010; West Australian Ballet, 2020[10])
  • 2001: Święto wiosny (Łotewski Balet Narodowy)
  • 2001: Kurt Weill (Het Nationale Ballet; później także: Polski Balet Narodowy, 2009)
  • 2001: Bach Divisions (The Israel Ballet)
  • 2002: Tao (Het Nationale Ballet)
  • 2002: Acid City (Litewski Balet Narodowy)
  • 2002: Encounters (Królewski Balet Flamandzki)
  • 2003: Si después de morir… (Het Nationale Ballet)
  • 2004: Opium (Het Nationale Ballet)
  • 2004: Voice (Het Nationale Ballet)
  • 2005: Don Giovanni (Het Nationale Ballet)
  • 2006: Tristan (Królewski Balet Szwedzki; później także: Polski Balet Narodowy, 2009[11]; Litewski Balet Narodowy, 2012)
  • 2006: Niebezpieczne związki (Łotewski Balet Narodowy; później także: Teatr Wielki w Poznaniu, 2010; Teatr Narodowy w Brnie, 2011; Teatr Narodowy w Ostrawie, 2019)
  • 2006: Crossing Paths (Het Nationale Ballet)
  • 2006: Suite for Two (Het Nationale Ballet)
  • 2007: Visions at Dusk (Het Nationale Ballet)
  • 2007: Symphonie fantastique (The Australian Ballet)
  • 2008: Tristan i Izolda – pas de deux (Svetlana Zakharova i Andrei Merkuriev, Balet Bolszoj)
  • 2008: Romeo and Juliet (Scottish Ballet; później także: Polski Balet Narodowy, 2014[12]; Joffrey Ballet, 2014; Litewski Balet Narodowy, 2016)
  • 2008: Moving Rooms (Het Nationale Ballet; później także: Polski Balet Narodowy, 2012[13])
  • 2009: Chopin Dances (The Israel Ballet)
  • 2009: Scheherazade (Het Nationale Ballet)
  • 2009: Dumbarton Dances (Het Nationale Ballet)
  • 2010: Nijinsky – Dancer, Clown, God (Het Nationale Ballet)
  • 2011: I przejdą deszcze… (Polski Balet Narodowy)[14][15]
  • 2012: Chapters (Het Nationale Ballet)
  • 2012: Bolero (Het Nationale Ballet; później także: Litewski Balet Narodowy, 2015; Łotewski Balet Narodowy, 2015; Polski Balet Narodowy, 2016; Teatro dell’Opera di Roma, 2023 w planie[16])
  • 2014: Adagio&Scherzo (Polski Balet Narodowy; później także: Theater Augsburg, 2016)
  • 2014: Burza (Het Nationale Ballet; później także: Polski Balet Narodowy, 2016)
  • 2014: Dziadek do orzechów (Litewski Balet Narodowy)
  • 2015: Casanova w Warszawie[17][18] (Polski Balet Narodowy)
  • 2017: Jezioro łabędzie z nowym librettem (Polski Balet Narodowy)
  • 2018: Dracula (West Australian Ballet; później także: Łotewski Balet Narodowy, 2021; Queensland Ballet, 2021, Polski Balet Narodowy, 2022)[19][20][21]
  • 2018: Cudowny mandaryn (Litewski Balet Narodowy)
  • 2018: Koncert f-moll Chopina (Polski Balet Narodowy)[22]
  • 2018: Tańce polskie – Polonez i Mazur Moniuszki (Polski Balet Narodowy)
  • 2019: Toccata Kilara (Polski Balet Narodowy)
  • 2021: Tristan i Izolda – pas de deux (Teatro alla Scala)[23]
  • 2021: Noc rozjaśniona Schönberga (Litewski Balet Narodowy)
  • 2022: Jezioro łabędzie, nowa wersja (West Australian Ballet)[24]

Źródło[9]

Nagrody i odznaczeniaEdytuj

Źródło[35].

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ Het Nationale Ballet | Nationale Opera & Ballet. operaballet.nl. [dostęp 2017-03-13].
  2. ↑ Aktualność, Teatr Wielki Opera Narodowa [dostęp 2017-06-06] (pol.).
  3. ↑ Polski Balet Narodowy. Teatr Wielki Opera Narodowa. [dostęp 2017-03-13]. (pol.).
  4. ↑ Start – Lithuanian National Opera and Ballet Theatre. opera.lt. [dostęp 2017-03-15].
  5. ↑ a b Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 kwietnia 2015 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2015 r. poz. 503).
  6. ↑ Paweł Chynowski, Tancerz 1974-1995, [w:] Krzysztof Pastor, praca zbiorowa, Warszawa, Teatr Wielki – Opera Narodowa, 2017, s 268-273.
  7. ↑ YouTube, www.youtube.com [dostęp 2020-07-09] (ang.).
  8. ↑ Rada Programowa, NIMiT [dostęp 2022-08-11] (pol.).
  9. ↑ a b Paweł Chynowski, Choreograf 1987-2017, [w:] Krzysztof Pastor, praca zbiorowa, Warszawa, Teatr Wielki – Opera Narodowa, 2017, s 274-279.
  10. ↑ Ballet at the Quarry: Light and Shadow, Perth Festival [dostęp 2020-02-03] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-03] (ang.).
  11. ↑ YouTube, www.youtube.com [dostęp 2020-07-09] (ang.).
  12. ↑ YouTube, www.youtube.com [dostęp 2020-07-09] (ang.).
  13. ↑ YouTube, www.youtube.com [dostęp 2020-07-09] (ang.).
  14. ↑ YouTube, www.youtube.com [dostęp 2020-07-09] (ang.).
  15. ↑ YouTube, www.youtube.com [dostęp 2020-07-09] (ang.).
  16. ↑ Serata Coreografi Contemporanei, Teatro dell'Opera di Roma [dostęp 2022-08-11] (ang.).
  17. ↑ YouTube, www.youtube.com [dostęp 2020-07-09] (ang.).
  18. ↑ YouTube, www.youtube.com [dostęp 2020-07-09] (ang.).
  19. ↑ Krzysztof Pastor making movement magic in WA Ballet's Dracula world premiere | Community News Group, „Community News Group”, 7 września 2018 [dostęp 2018-09-07] (ang.).
  20. ↑ The story of Count Dracula will come to life on the LNOB stage, World Today News, 3 września 2021 [dostęp 2021-09-10] (ang.).
  21. ↑ Dracula (Queensland Ballet) ★★★½, Limelight [dostęp 2021-11-29] (ang.).
  22. ↑ Nasz Chopin, Teatr Wielki Opera Narodowa [dostęp 2018-06-19] (pol.).
  23. ↑ Log into Facebook, Facebook [dostęp 2021-07-07] (ang.).
  24. ↑ Jezioro łabędzie (West Australian Ballet) ★★★★★ | La Vie Magazine, www.laviemag.pl [dostęp 2022-11-27].
  25. ↑ Previous winners – Helsingin kansainvälinen balettikilpailu, „Helsingin kansainvälinen balettikilpailu (Helsinki International Ballet Competition Association)” [dostęp 2017-03-15] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-20] (ang.).
  26. ↑ Prijswinnaars – Dansersfonds '79. dansersfonds.nl. [dostęp 2017-03-15].
  27. ↑ Benois de la danse: 2002. benois.theatre.ru. [dostęp 2017-03-15].
  28. ↑ MKiDN: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego – 2011. mkidn.gov.pl. [dostęp 2017-03-15]. (pol.).
  29. ↑ MKiDN: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego – 2014. mkidn.gov.pl. [dostęp 2017-03-15]. (pol.).
  30. ↑ Stowarzyszenie Autorów ZAiKS: Stowarzyszenie Autorów ZAiKS – Gala Nagród ZAiKS-u. Sylwetki nagrodzonych. zaiks.org.pl. [dostęp 2017-03-15].
  31. ↑ Krzysztof Pastor odznaczony Honorową Złotą Gwiazdą Ministerstwa Kultury Litwy | Wilnoteka. wilnoteka.lt. [dostęp 2017-03-15]. (pol.).
  32. ↑ Twórcy kultury wyróżnieni tytułami „Wybitny Polak” – Teraz Polska, www.terazpolska.pl [dostęp 2017-06-05] (pol.).
  33. ↑ „Drakula” Pastora najlepszy w Australii, teatrwielki.pl [dostęp 2019-05-11] (pol.).
  34. ↑ Apolinary Klonowski, Marian Turski kawalerem Krzyża Oficerskiego Orderu za Zasługi dla Litwy, z nim Krzysztof Pastor - Kurier Wileński, kurierwilenski.lt [dostęp 2021-07-06] (pol.).
  35. ↑ Paweł Chynowski, Kronika 1956-2016, [w:] Krzysztof Pastor, praca zbiorowa, Warszawa, Teatr Wielki – Opera Narodowa, 2017, s 258-265.

BibliografiaEdytuj

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Krzysztof_Pastor&oldid=68863211”