Krzywicze (rejon miadzielski)

Krzywicze (biał. Крывічы) – osiedle typu miejskiego na Białorusi w rejonie miadzielskim obwodu mińskiego, ok. 1,3 tys. mieszkańców (2010).

Krzywicze
ilustracja
Państwo

 Białoruś

Obwód

 miński

Populacja (2010)
• liczba ludności


1300[1]

Nr kierunkowy

1797

Kod pocztowy

222376

Tablice rejestracyjne

5

Położenie na mapie obwodu mińskiego
Mapa konturowa obwodu mińskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Krzywicze”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Krzywicze”
Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, blisko prawej krawędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Krzywicze”
Ziemia54°42′37″N 27°17′24″E/54,710278 27,290000

Działają tu dwie parafie – prawosławna (pw. Świętej Trójcy)[2] i rzymskokatolicka (pw. św. Andrzeja Apostoła).

Historia edytuj

W czasach zaborów wieś w powiecie wilejskim, w guberni wileńskiej Imperium Rosyjskiego. W 1865 roku liczyła 200 mieszkańców w 40 domach. Gniazdo rodu Kiszków. Pod koniec XIX wieku własność Szykowskich[3].

Za II RP siedziba wiejskiej gminy Krzywicze.

W latach 1921–1945 miasteczko leżało w Polsce, w województwie wileńskim[a], w powiecie wilejskim, w gminie Krzywicze.

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwały tu 623 osoby, 241 było wyznania rzymskokatolickiego, 84 prawosławnego,1 ewangelickiego, 278 mojżeszowego a 19 mahometańskiego. Jednocześnie 530 mieszkańców zadeklarowało polską, a 93 białoruską przynależność narodową. Były tu 92 budynki mieszkalne[4]. W 1931 w 146 domach zamieszkiwało 901 osób[5].

Wierni należeli do miejscowej parafii prawosławnej i rzymskokatolickiej. Miejscowość podlegała pod Sąd Okręgowy w Wilnie; mieścił się tu Sąd Grodzki i urząd pocztowy który obsługiwał znaczną cześć terenu gminy[6].

W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. 2 listopada została włączona do Białoruskiej SRR[7][8]. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. W 1944 miejscowość została ponownie zajęta przez wojska sowieckie i włączona do Białoruskiej SRR[9].

Od 1991 w składzie niepodległej Białorusi.

Na cmentarzu katolickim znajduje się kwatera polskich żołnierzy poległych podczas wojny polsko-bolszewickiej. Znajdują się na niej 93 mogiły, odnowione w 2019 r.[10][11]

Podczas okupacji hitlerowskiej, w październiku 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 1500 osób. We wrześniu 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowano[12].

Ludzie związani z miejscowością edytuj

  1. Przynależność wojewódzka zmieniała się. Wieś leżała w województwie nowogródzkim (1921–1922), w Ziemi Wileńskiej (1922–1926) i w województwie wileńskim (od 1926).

Przypisy edytuj

  1. Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года. belstat.gov.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-18)]. (ros.).
  2. Приход храма Святой Живоначальной Троицы г.п. Кривичи. molod-eparchy.by. [dostęp 2021-03-08]. (ros.).
  3. Borowiki, wieś, powiat wilejski, gmina Kniahinin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 316.
  4. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. 7, część 2, 1924, s. 88.
  5. Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Warszawa 1938, s. 60.
  6. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 825.
  7. https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/70/plik/m-631.pdf.
  8. okupacja sowiecka ziem polskich, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-04-03].
  9. Piotr Eberhardt, Formowanie się polskiej granicy wschodniej po II wojnie światowej, „Dzieje Najnowsze”, Rocznik L – 2018 (2), 2018, s. 95–100.
  10. [OSR] Cmentarze i pomniki walk o utrwalenie granic (1918-21r.) : Krzywicze (Крывічы) [online], www.rowery.olsztyn.pl [dostęp 2020-04-29].
  11. Białoruś: Kolejne polskie cmentarze odnowione [online], belsat.eu [dostęp 2020-04-29] (pol.).
  12. Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1220.

Linki zewnętrzne edytuj