Ksawera Dalewska herbu Krucini (ur. w 1845 w Kunkułce (powiat lidzki), zm. 29 lipca 1900 w Warszawie) – uczestniczka powstania styczniowego na Litwie, zesłana na Syberię.

Ksawera Dalewska
Herb
Krucini
Rodzina

Dalewscy herbu Krucini

Data i miejsce urodzenia

1845
Kunkułka (powiat lidzki)

Data i miejsce śmierci

29 lipca 1900
Warszawa

Ojciec

Dominik Antoni Dalewski

Matka

Dominika z Narkiewiczów

Życiorys edytuj

Uczyła się w Instytucie Szlacheckim, później na tajnych kursach. Po powrocie jej brata Franciszka z katorgi, gdy został członkiem Prowincjonalnego Rządu Narodowego na Litwie, pracowała jako jego sekretarka aż do jego aresztowania 21 czerwca 1863 roku. W październiku została zesłana na Syberię wraz z matką i siostrami Zuzanną i Józefą. Przebywała na wygnaniu w Kungurze i Samarze. W październiku 1867 roku udało się jej wrócić do Warszawy, gdzie prowadziła tajną pensję z przyrodnią siostrą Apolonią Sierakowską, wdową po Zygmuncie, oraz tłumaczyła z języka angielskiego powieści dla Tygodnika Ilustrowanego. Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera II-5-3/4/5)[1].

 
Grób Franciszka, Konstantego i Ksawery Dalewskich na cmentarzu Powązkowskim

Rodzina edytuj

Ojciec Ksawery, Dominik Antoni Dalewski był dwukrotnie żonaty. Córką Dominika z pierwszego małżeństwa była Apolonia Dalewska, późniejsza żona Zygmunta Sierakowskiego.

Ksawera Dalewska była córką Dominika Antoniego i drugiej jego żony, Dominiki z Narkiewiczów. Była jednym z ośmiorga ich dzieci. Jej rodzeństwo z tego małżeństwa to:

Przypisy edytuj

  1. Cmentarz Stare Powązki: DALEWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-03-29].
  2. Ksawera Dalewska w Wielkiej genealogii Minakowskiego. [dostęp 2013-01-11].

Bibliografia edytuj

  • Maria Ordężyna: Dalewska Ksawera. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 4: Chwalczewski Jerzy – Dąbrowski Ignacy. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1938, s. 394.