Kultura solutrejska
Kultura solutrejska – nazwa tej jednostki kulturowej pochodzi od miejscowości Solutré-Pouilly, departament Saona i Loara we Francji.
Kultura ta rozwijała się w okresie między 21 a 18 tys. lat temu. Zespół zjawisk kulturowych utożsamianych z kulturą solutrejską znany jest z obszarów Półwyspu Iberyjskiego (stanowisko La Riera) oraz z terenów położonych na zachód od Rodanu (stanowisko Pataud). Do przewodnich form narzędziowych utożsamianych z kulturą solutrejską należą ostrza liściowate, wiórki tylcowe, ostrza z jednostronną obróbką, ostrza laurowate, zaś w końcowej fazie rozwoju tej kultury w inwentarzach poświadczona jest obecność ostrzy z zadziorem lub trzonkiem oraz narzędzia zębato-wnękowe. Do produkcji różnego rodzaju ostrzy posługiwano się techniką naciskową - po wstępnej obróbce elementu metodą obijania i otłukiwania, następowała druga, znacznie dokładniejsza faza obróbki, polegająca na naciskaniu na powierzchnię elementu twardą kością, wskutek czego odspajały się od niej nie grube odłupki lecz cienkie płatki[1]. Tak powstająca powierzchnia była prawie gładka, a ostrza prawie proste. Dzięki temu formy narzędziowe nabierały bardziej smukłych, precyzyjnych form. Technika ta rozprzestrzeniła się na obszar Eurazji i Ameryki Północnej po upływie 10 000 lat.
Na stanowiskach solutrejskich znane są także narzędzia o środkowo paleolitycznym rodowodzie - zgrzebła. Konstrukcje mieszkalne wznoszone były przy użyciu kamienia, o czym świadczy stanowisko Fressiqnes (departament Dordogne we Francji). Na stanowisku tym poświadczone jest także obecność kamiennych bruków.
Ludność kultury solutrejskiej w zależności od obszaru polowała na różne rodzaje zwierzyny. Na terenie Francji polowano głównie na stada reniferów zaś na stanowiskach obecnej Hiszpanii odkrywane są szczątki jelenia oraz koni. Do najważniejszych artefaktów tego okresu zalicza się ryty i rysunki na kościach, figurki kobiece, reliefy znalezione w Roc de Sers we Francji oraz w El Castillo w Hiszpanii.
Według tzw. hipotezy solutrejskiej ogłoszonej przez Dennisa Stanforda ze Smithsonian Institution i Bruce Bradleya z Uniwersytetu Exeter ludzie kultury solutrejskiej, podróżując na zachód przez Atlantyk, przed czołem lądolodu pokrywającego część półkuli północnej podczas ostatniego zlodowacenia, mogli dotrzeć do kontynentu amerykańskiego i w ten sposób stać się pierwszymi osadnikami w tej części świata[2].
Przypisy
edytuj- ↑ Robert Gardziński: Precyzja przy ognisku. Rzeczpospolita.pl. [dostęp 2011-02-01]. (pol.).
- ↑ Bruce Bradley, Dennis Stanford, „The North Atlantic ice-edge corridor: a possible Palaeolithic route to the New World”, Wolrld Archeology, 2004 vol. 36, str. 459-478
Bibliografia
edytuj- Janusz K. Kozłowski, Wielka Historia Świata, t. I Świat przed „rewolucją” neolityczną, Fogra, Kraków 2004.
- Janusz K. Kozłowski, Archeologia Prahistoryczna, t. I Starsza Epoka Kamienia, Nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1972.
- Piotr Kaczanowski, Janusz K. Kozłowski, Wielka Historia Polski, t.1 Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.), Fogra, Kraków 1998.
- Janusz K. Kozłowski (opracowanie naukowe), Encyklopedia historyczna świata, t. I Prehistoria, Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, Kraków 1999.
- Bolesław Ginter, Janusz K. Kozłowski, Technika obróbki i typologia wyrobów kamiennych paleolitu, mezolitu i neolitu (wyd. III), PWN, Warszawa 1990.
- J. Desmond Clark, Prahistoria Afryki, PWN, Warszawa 1978.