Kurtaczek angolski

gatunek ptaka

Kurtaczek angolski[3] (Pitta angolensis) – gatunek ptaka z rodziny kurtaczków (Pittidae), zamieszkujący Afrykę Subsaharyjską. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Kurtaczek angolski
Pitta angolensis[1]
Vieillot, 1816
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

tyrankowce

Rodzina

kurtaczki

Rodzaj

Pitta

Gatunek

kurtaczek angolski

Podgatunki
  • P. a. pulih Fraser, 1843
  • P. a. angolensis Vieillot, 1816
  • P. a. longipennis Reichenow, 1901
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Zasięg występowania w ujęciu systematycznym nie obejmującym taksonu reichenowi

     występuje przez cały rok (populacje zachodnie)

     w sezonie lęgowym

     przeloty

     poza sezonem lęgowym

Występowanie i biotop

edytuj

Występuje w Afryce Zachodniej (gdzie prowadzi osiadły tryb życia) oraz Afryce Środkowej i Wschodniej (gdzie jest ptakiem wędrownym)[4]. Osobniki zabłąkane spotykane także w Południowej Afryce i Etiopii[4]. Występuje do wysokości 1000 m n.p.m.[2] Zasiedla tereny leśne[4].

Podgatunki

edytuj
 
P. a. longipennis na ilustracji z 1903 roku
 
P. a. reichenowi na ilustracji z 1903 roku

Wyróżnia się cztery podgatunki[3], które zamieszkują[5]:

  • P. a. pulih Fraser, 1843Sierra Leone do zachodniego Kamerunu
  • P. a. angolensis Vieillot, 1816kurtaczek angolski – południowo-zachodni Kamerun do północno-zachodniej Angoli
  • P. a. longipennis Reichenow, 1901 – południowo-wschodnia Demokratyczna Republika Konga do południowo-wschodniej Tanzanii i na południe po skrajnie północno-wschodnią RPA
  • P. a. reichenowi Madarász, 1901kurtaczek zielonopierśny – plamowo zachodni Kamerun do południowej Ugandy oraz środkowej Demokratycznej Republiki Konga

Takson reichenowi jest przez wielu autorów podnoszony do rangi gatunku[5][6][7].

Morfologia

edytuj

Długość ciała około 22 cm[4]. Krępa budowa ciała o krótkim ogonie[4]. Dziób czarny, nogi brązowożółte[4]. Upierzenie grzbietu i skrzydeł zielone; kuper i pokrywy skrzydłowe niebieskie[4]. Spód beżowy przechodzący w czerwień na dole brzucha[4]. Czubek głowy czarny z szerokim paskiem biegnącym przez oko w tym samym kolorze[4].

Ekologia i zachowanie

edytuj

Tryb życia

edytuj

Ptak większą część dnia spędza na dnie lasu, tylko czasem wzlatuje na wyższe gałęzie, uciekając przed niebezpieczeństwem[4]. Przeważnie na widok zagrożenia nieruchomieje[4]. Migruje w nocy[4].

Pożywienie

edytuj

Pokarm stanowią bezkręgowce[4].

Samica składa 2–4 białawe z czerwonymi plamami jaja do gniazda umieszczonego nad ziemią w formie kuli z wejściem z boku[4].

Status i zagrożenia

edytuj

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje kurtaczka angolskiego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako lokalnie pospolity. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy ze względu na niszczenie i degradację siedlisk[2]. IUCN klasyfikuje kurtaczka zielonopierśnego jako osobny gatunek, ale także zalicza go do kategorii najmniejszej troski; trend liczebności jego populacji jest oceniany jako spadkowy ze względu na utratę siedlisk[6].

Przypisy

edytuj
  1. Pitta angolensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c Pitta angolensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Pittidae Swainson, 1831 – kurtaczki – Pittas (wersja: 2020-12-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-09-25].
  4. a b c d e f g h i j k l m n David Alderton, Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 277, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).
  5. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-09-26]. (ang.).
  6. a b Pitta reichenowi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-09-26] (ang.).
  7. Erritzoe, J.: Green-breasted Pitta (Pitta reichenowi), version 1.0. [w:] Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-09-26]. (ang.).  

Linki zewnętrzne

edytuj