Kurtaczek prążkowany
Kurtaczek prążkowany[3] (Hydrornis elliotii) – gatunek małego ptaka z rodziny kurtaczków (Pittidae). Występuje w Azji Południowo-Wschodniej. Nie zagraża mu wyginięcie.
| Hydrornis elliotii[1] | |||
| (Oustalet, 1874) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kurtaczek prążkowany | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Taksonomia edytuj
Gatunek opisał po raz pierwszy Émile Oustalet w roku 1874, pod nazwą Pitta elliotii (obecnie przez IOC kurtaczek prążkowany umieszczany jest w rodzaju Hydrornis[4]). Holotyp pochodził z Kochinchiny (Wietnam). Na podstawie m.in. długiego, stopniowanego ogona, gatunek bywał umieszczany w rodzaju Eucichla[5][6]. Monotypowy[4].
Morfologia edytuj
Długość ciała wynosi 19–21 cm, w oryginalnym opisie podano 17 cm[7]. Masa ciała waha się od 85 do 97 g. Pozostałe wymiary zamieszczone w oryginalnym opisie są następujące: skrzydło 10 cm, ogon 4 cm, dziób 1 cm (wysokość 7 mm), skok 3,2 cm[7]. U samca wierzch głowy i kark niebieskozielony. Od dzioba przez oko do karku biegnie biały pas. Wierzch ciała ciemnozielony o nieznacznie niebieskawym odcieniu. Sterówki jasnoniebieskofioletowe. Broda i gardło białe, niższa część gardła i górna część piersi zielononiebieska. Pozostała część spodu ciała pokryta żółto-czarnymi prążkami, jedynie na spodzie brzucha granatowa plama. Dziób czarny, tęczówki brązowe do ciemnobrązowych. U samicy wierzch głowy i kark płowe, brak granatowej plamy na brzuchu[5].
Zasięg występowania edytuj
P. elliotii zasiedla skrajnie południowe i południowo-wschodnie obszarów Tajlandii oraz Laos, Wietnam i Kambodżę. Środowisko życia stanowią lasy wiecznie zielone i częściowo wiecznie zielone z bogatym runem, często rosnące na wapieniu; zasiedla również lasy z podszytem zdominowanym przez bambusy lub palmy. Spotyka się go na poziomie 0–800 m n.p.m.[5]
Pożywienie edytuj
Wśród zjadanego pokarmu odnotowano jedynie termity (Isoptera), około 2-centymetrową gąsienicę oraz nieokreślone bezkręgowce. Żeruje na ziemi w listowiu, raz obserwowano osobnika kopiącego w ziemi[5].
Lęgi edytuj
Mało informacji na temat gniazdowania. Okres lęgowy trwa prawdopodobnie od kwietnia do czerwca. Gniazdo zadaszone, ma wymiary około 18 x 24 x 20 cm, posiada boczne wejście. Budulec stanowią patyki oraz liście palm, bambusów i rotangów, niekiedy same łodygi i żyłki liści. Umieszczone jest do 5 m nad ziemią. Zniesienie liczy 2–4 jaja barwy kremowej; jeżeli posiadają plamki, są barwy brązowej. Brak danych na temat inkubacji i piskląt; oba ptaki z pary karmią młode[5].
Status edytuj
Przez IUCN od 2000 roku gatunek klasyfikowany jako najmniejszej troski (LC, Least Concern); wcześniej, w 1994 roku otrzymał status „bliski zagrożenia” (NT, Near Threatened). Trend liczebności populacji jest oceniany jako spadkowy[2].
Przed rokiem 1926 kurtaczek prążkowany był rzadki; ponieważ wiele obszarów leśnych zostało wyciętych, został uznany za zagrożonego. W roku 1988 po wyprawach ornitologicznych stwierdzono, że ten gatunek jest pospolity w Wietnamie; odnotowano go wtedy m.in. w Parku Narodowym Cúc Phương. W 1994 odnotowany także w Parku Narodowym Cát Tiên. W Tajlandii rzadki. Prawdopodobnie w wielu miejscach swojego występowania rzeczywisty status nie jest ustalony[5].
Przypisy edytuj
- ↑ Hydrornis elliotii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Hydrornis elliotii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Pittidae Swainson, 1831 - kurtaczki - Pittas (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-19].
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): NZ wrens, Sapayoa, broadbills, asities, pittas. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-19]. (ang.).
- ↑ a b c d e f del Hoyo, J.; Elliot, A. & Christie, D.A.: Handbook of the Birds of the World. T. 8. Broadbills to Tapaculos. Lynx Edicions, 2003, s. 141–142. ISBN 84-87334-50-4.
- ↑ Bar-bellied Pitta (Pitta elliotii). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2021-01-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-05)]. (ang.).
- ↑ a b M.E. Oustalet. Description d'une nouvelle espece de breve. „Nouvelles archives du Muséum d'histoire naturelle”. 10, s. 100–103, 1874.
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).