Jaszczurka ostropyska
Jaszczurka ostropyska (Dalmatolacerta oxycephala) – gatunek gada z rodziny jaszczurek właściwych (Lacertidae); jedyny przedstawiciel rodzaju Dalmatolacerta.
| Dalmatolacerta oxycephala[1] | |||
| (Schlegel in Duméril & Bibron, 1839) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Dalmatolacerta | ||
| Gatunek |
jaszczurka ostropyska | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
Wygląd edytuj
Smukła, średniej wielkości jaszczurka o wydłużonej, bardzo płaskiej i ostropyskiej głowie, szerokiej szyi i spłaszczonym tułowiu. Nogi są smukłe, a długi ogon jest szeroki u nasady. Cały grzbiet i kończyny przeważnie mają barwę ciemno- lub niebieskoszarą (czasami czarnobrązową albo czarną) i są pokryte jasnym, siatkowatym wzorem. Ogon ma przeważnie kolor niebieskoszary, niekiedy również jasnoniebieski lub bladozielony, pokryty wzorkiem złożonym z ciemniejszych pierścieni. Brzuch niebieskoszary lub opalizująco niebieski. Całkowita długość ciała 190–200 mm.
Występowanie edytuj
Jaszczurka ta występuje w krajach byłej Jugosławii, od rzeki Krka w Chorwacji do Jeziora Szkoderskiego w Czarnogórze.
Środowisko edytuj
Jaszczurka ostropyska występuje przede wszystkim w rejonach nadbrzeżnych i na pobliskich wyspach, miejscami wnika do 80 km w głąb lądu, np. w dolinie Neretwy w Hercegowinie. Występuje wyłącznie na obszarach kamienistych i skalnych, np. w pełnym rozpadlin krasie i izolowanych wychodniach skalnych wśród zarośli. Żyje również na obrzeżających drogi ścianach skalnych (często z murówką zwyczajną i murówką ruinową) oraz na murach domów i na skałach opadających bezpośrednio do morza.
Tryb życia edytuj
Przebywa wyłącznie na powierzchni skał, po których porusza się z dużą zręcznością. Przy spotkaniu z człowiekiem natychmiast się płoszy i ucieka, jednak po chwili wraca, by poznać dokładniej przyczynę przestrachu. Okres snu zimowego trwa bardzo krótko i jaszczurka ta pojawia się w intensywniej nasłonecznionych miejscach, gdy dokoła leży jeszcze pokrywa śnieżna.
Rozród edytuj
W okresie rozrodczym jaszczurka ostropyska tworzy pary i zajmuje niewielkie rewiry. Samica składa od 2 do 4 jaj do kryjówki.
Przypisy edytuj
- ↑ a b Dalmatolacerta oxycephala, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ E. Nicholas Arnold, Oscar Arribas & Salvador Carranza, Systematics of the Palaearctic and Oriental lizard tribe Lacertini (Squamata: Lacertidae: Lacertinae), with descriptions of eight new genera, „Zootaxa”, 1430, 2007, s. 1–86 (ang.).
- ↑ P. Uetz, J. Hallermann, Dalmatolacerta oxycephala, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-01-02] (ang.).
- ↑ Dalmatolacerta oxycephala, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
Bibliografia edytuj
- Günter Diesener, Josef Reichholf: Steinbachs Naturführer: Lurche und Kriechtiere. Monachium: Mosaik Verlag GmbH, 1996, s. 160. ISBN 3-576-10697-9, ISBN 978-3576106970.