Larrea tridentata

*Larrea tridentata*
	; Kwiat i pąki kwiatowe
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	parolistowce
Rodzina	parolistowate
Rodzaj	uboczka
Gatunek	Larrea tridentata
	Nazwa systematyczna
	Larrea tridentata (DC.) Coville; Contr. U.S. Natl. Herb. 4:75. 1893
Synonimy
	Larrea mexicana Moric.; Zygophyllum tridentatum DC.;
	Larrea mexicana Moric.; Zygophyllum tridentatum DC.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Larrea tridentata – gatunek rośliny z rodziny parolistowatych. Pochodzi z południowych obszarów Ameryki Północnej^[3].

Długowieczność edytuj

Jest to roślina pustynna, tworząca zarośla rozwijające się poprzez odrosty w kierunku zewnętrznym, podczas gdy stare pędy wewnętrzne zamierają. W trakcie takiego rozwoju powstają nieregularne pierścienie o średnim tempie powiększania się szacowanym na 0,66 mm na rok (datowanie radiowęglowe) lub 0,7–0,8 mm na rok (analiza słojów). Dla najstarszych osobników przybierają one kształt elipsy, której długość osi wielkiej przekracza 20 m. Najstarszy znany egzemplarz nazwany „King Clone” odkryto na pustyni Mojave w pobliżu miejscowości Lucerne Valley. Na podstawie analizy rozmiarów pierścienia o średnim promieniu wynoszącym 7,8 m oszacowano jego wiek na ok. 11,7 tys. lat, co czyni go jednym z najstarszych żywych organizmów na Ziemi^[4]^[5]^[6]^[7].

Zastosowanie edytuj

Jest w szerokim zakresie wykorzystywana w tradycyjnym ziołolecznictwie meksykańskim^[8].

Preparaty tej rośliny stosowane w ziołolecznictwie mają znany potencjał hepatotoksyczny^[9].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Zygophyllales : Zygophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-08-27] (ang.).
↑ ^a ^b Taxon: Larrea tridentata (DC.) Coville. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. U.S. National Plant Germplasm System. [dostęp 2018-08-27].
↑ Frank C.F.C. Vasek Frank C.F.C., Creosote Bush: Long-Lived Clones in the Mojave Desert, „American Journal of Botany”, 67 (2), 1980, s. 246–255, DOI: 10.1002/j.1537-2197.1980.tb07648.x (ang.).
↑ Creosote Bush [online], Joshua Tree National Park [dostęp 2018-08-27] (ang.).
↑ AdamA. Łapott AdamA., Rekordziści świata roślin.(cz.3) [online], iglaki.agrosan.pl, 13 sierpnia 2002 [dostęp 2018-08-27] [zarchiwizowane z adresu 2012-12-02] .
↑ FrankF. Rodrigue FrankF., Creosote Rings Preserve [online], www.lucernevalley.net [dostęp 2018-08-27] .
↑ SilviaS. Arteaga SilviaS., AdolfoA. Andrade-Cetto AdolfoA., RenéR. Cárdenas RenéR., Larrea tridentata (Creosote bush), an abundant plant of Mexican and US-American deserts and its metabolite nordihydroguaiaretic acid, „Journal of Ethnopharmacology”, 98 (3), 2005, s. 231–239, DOI: 10.1016/j.jep.2005.02.002, PMID: 15814253 .
↑ SarahS. Chen SarahS., AmandioA. Vieira AmandioA., A meta-analysis of medicinal plants to assess the evidence for toxicity, „Interdisciplinary Toxicology”, 3 (2), 2010, s. 82–85, DOI: 10.2478/v10102-010-0016-0, PMID: 21217878, PMCID: PMC2984127 .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Zygophyllales : Zygophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-08-27] (ang.).

[grin-3] Taxon: Larrea tridentata (DC.) Coville. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. U.S. National Plant Germplasm System. [dostęp 2018-08-27].

[Vasek-4] Frank C.F.C. Vasek Frank C.F.C., Creosote Bush: Long-Lived Clones in the Mojave Desert, „American Journal of Botany”, 67 (2), 1980, s. 246–255, DOI: 10.1002/j.1537-2197.1980.tb07648.x (ang.).

[Joshua-5] Creosote Bush [online], Joshua Tree National Park [dostęp 2018-08-27] (ang.).

[Adam_Łapott2002-6] AdamA. Łapott AdamA., Rekordziści świata roślin.(cz.3) [online], iglaki.agrosan.pl, 13 sierpnia 2002 [dostęp 2018-08-27] [zarchiwizowane z adresu 2012-12-02] .

[Rodrigue-7] FrankF. Rodrigue FrankF., Creosote Rings Preserve [online], www.lucernevalley.net [dostęp 2018-08-27] .

[Arteaga-8] SilviaS. Arteaga SilviaS., AdolfoA. Andrade-Cetto AdolfoA., RenéR. Cárdenas RenéR., Larrea tridentata (Creosote bush), an abundant plant of Mexican and US-American deserts and its metabolite nordihydroguaiaretic acid, „Journal of Ethnopharmacology”, 98 (3), 2005, s. 231–239, DOI: 10.1016/j.jep.2005.02.002, PMID: 15814253 .

[Chen-9] SarahS. Chen SarahS., AmandioA. Vieira AmandioA., A meta-analysis of medicinal plants to assess the evidence for toxicity, „Interdisciplinary Toxicology”, 3 (2), 2010, s. 82–85, DOI: 10.2478/v10102-010-0016-0, PMID: 21217878, PMCID: PMC2984127 .

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]