Latarnia Morska Gąski
Latarnia Morska Gąski – latarnia morska na Wybrzeżu Słowińskim, nad Morzem Bałtyckim, położona w woj. zachodniopomorskim, powiecie koszalińskim, gminie Mielno, we wsi Gąski[2].
nr rej. A-363 z 14.08.2008[1] | |
Latarnia Morska Gąski | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Wysokość wieży |
49,80 m |
Wysokość światła |
51,10 m n.p.m. |
Zasięg światła |
23,50 Mm |
Charakterystyka światła |
Przerywane grupowe |
Data budowy | |
Administrator | |
Położenie na mapie gminy Mielno | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego | |
Położenie na mapie powiatu koszalińskiego | |
54°14′34″N 15°52′22″E/54,242778 15,872778 |
Latarnia znajduje się pomiędzy Latarnią Morską w Kołobrzegu (około 22 km na zachód) a Latarnią Morską w Darłowie (około 40 km na wschód).
Informacje ogólne
edytujLatarnia jest administrowana przez Urząd Morski w Szczecinie (przed 1 kwietnia 2020 roku przez Urząd Morski w Słupsku) i jest udostępniona do zwiedzania.
Latarnia Gąski jest uznawana za miejsce graniczne Zatoki Pomorskiej. Obszar morski na wschód od latarni należy do właściwego Basenu Bornholmskiego (Niecki Wschodniobornholmskiej), a na zachód do Zatoki Pomorskiej.
Zespół latarni morskiej, obejmujący latarnię, dom latarników, stodołę, budynek inwentarski, ogrodzenie oraz mur zostały wpisane do rejestru zabytków[1].
Znajduje się tu jedna z 11 stacji brzegowych na polskim wybrzeżu systemu AIS-PL projektu HELCOM, który umożliwia automatyczne monitorowanie ruchu statków w strefie przybrzeżnej. Antena stacji w Gąskach ma wysokość 50 m[3].
Dane techniczne
edytuj- Wysokość wieży: 49,80 m
- Wysokość światła: 51,10 m n.p.m.
- Zasięg nominalny światła: 23,50 Mm (43,522 km)
- Charakterystyka światła: Przerywane grupowe[4]
- Okres: 15,0 s
- Przerwa: 1,2 s
- Światło: 2,5 s
- Przerwa: 1,2 s
- Światło: 2,5 s
- Przerwa: 1,2 s
- Światło: 6,4 s
Historia
edytujLatarnię zbudowano w latach 1876–1878[6]. Warty uwagi jest fakt, że materiały do jej budowy dowożono statkami i wyładowywano na specjalnie postawionym pomoście. Jest przykładem typowej trójczłonowej konstrukcji, której podstawą jest ośmiokąt o średnicy 11,3 metra, na nim opiera się okrągła wieża o grubych na 3,3 metra licowanych obustronnie ścianach. Pod kopułą w latarni umieszczono pierwotnie naftowy aparat Fresnela, który dawał białe światło naftowe o zasięgu 18 Mm. Latarnię obsługiwało dwóch latarników, którzy mieszkali w budynku położonym na południe od wieży[7]. Według dokumentacji z roku 1927 w laternie zainstalowana została optyka zasilana energią elektryczną i urządzenie przesłonowe, regulowane mechanizmem zegarowym z wahadłem dla utrzymania charakterystyki światła. Ponownie uruchomiono ją po II wojnie światowej, w 1948 roku. Obecnie w laternie umieszczona jest soczewka pierścieniowo-bębnowa z 1500 W żarówką.
Turystyka
edytujKompleks zabudowań latarni stanowi rzadko spotykaną całość o wysokich walorach historyczno-architektonicznych. Na terenie kompleksu umiejscowiły się punkty gastronomiczne, sprzedaży pamiątek oraz w niedalekiej odległości parking samochodowy, co przyczyniło się do określenia jej, jako „przyjazną dla turystów” i godną odwiedzin[7].
W pobliżu latarni znajduje się węzeł znakowanych szlaków turystycznych:
Szlaki piesze:
Szlaki rowerowe:
W filatelistyce
edytujLatarnia została przedstawiona na polskim znaczku pocztowym o numerze katalogowym 4092, wydanym przez Pocztę Polską w obiegu od 29 maja 2006 roku[8].
Zdjęcia
edytuj-
Latarnia Morska Gąski
-
Latarnia Morska Gąski – widok z okna
-
Światło latarni
Przypisy
edytuj- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024, s. 69 [dostęp 2024-07-01] .
- ↑ Latarnia Morska Gąski, [w:] Polskie latarnie morskie [online] [dostęp 2021-04-07] .
- ↑ Marek Dziewicki , Marcin Waraksa , Status AIS – PL, Urząd Morski w Gdyni [zarchiwizowane z adresu 2011-11-07] .
- ↑ a b Pub. 116 List of lights radio aids and fog signals Baltic Sea with Kattegat, Belts and Sound and Gulf of Bothnia, Springfield, VA: NATIONAL GEOSPATIAL-INTELLIGENCE AGENCY, 2013, s. 93 [dostęp 2013-07-08] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-01] (ang.).
- ↑ Latarnia morska Gąski w marinetraffic.com [online] [dostęp 2013-07-05], Cytat: 2610800 (pol.).
- ↑ Marian Czerner: Latarnie polskiego wybrzeża. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1986, s. 128-130. ISBN 83-210-0602-7.
- ↑ a b Renata Baczyńska , Polskie latarnie morskie i ich związek z gospodarką turystyczną, Bydgoszcz 2010, s. 38-41 [dostęp 2021-04-03] .
- ↑ Latarnie morskie :: Katalog Znaków Pocztowych [online], www.kzp.pl [dostęp 2022-06-11] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Latarnia morska w Gąskach, [w:] Polskie Latarnie [online] [dostęp 2014-09-02] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-20] .