Latarnia Morska Gąski

latarnia morska

Latarnia Morska Gąskilatarnia morska na Wybrzeżu Słowińskim, nad Morzem Bałtyckim, położona w woj. zachodniopomorskim, powiecie koszalińskim, gminie Mielno, we wsi Gąski[2].

Latarnia Morska Gąski
Obiekt zabytkowy nr rej. A-363 z 14.08.2008[1]
Ilustracja
Latarnia Morska Gąski
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Miejscowość

Gąski

Wysokość wieży

49,80 m

Wysokość światła

51,10 m n.p.m.

Zasięg światła

23,50 Mm

Charakterystyka światła

Przerywane grupowe
Okres: 15,00 s
Światło: 2,50 s
Przerwa: 1,20 s
Światło: 2,50 s
Przerwa: 1,20 s
Światło: 6,40 s
Przerwa: 1,20 s

Data budowy

1878

Administrator

Urząd Morski w Szczecinie

Położenie na mapie gminy Mielno
Mapa konturowa gminy Mielno, blisko lewej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Latarnia Morska Gąski”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Latarnia Morska Gąski”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Latarnia Morska Gąski”
Położenie na mapie powiatu koszalińskiego
Mapa konturowa powiatu koszalińskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Latarnia Morska Gąski”
Ziemia54°14′34″N 15°52′22″E/54,242778 15,872778
12 lipca 2018
Latarnia Morska Gąski

Latarnia znajduje się pomiędzy Latarnią Morską w Kołobrzegu (około 22 km na zachód) a Latarnią Morską w Darłowie (około 40 km na wschód).

Informacje ogólne

edytuj

Latarnia jest administrowana przez Urząd Morski w Szczecinie (przed 1 kwietnia 2020 roku przez Urząd Morski w Słupsku) i jest udostępniona do zwiedzania.

Latarnia Gąski jest uznawana za miejsce graniczne Zatoki Pomorskiej. Obszar morski na wschód od latarni należy do właściwego Basenu Bornholmskiego (Niecki Wschodniobornholmskiej), a na zachód do Zatoki Pomorskiej.

Zespół latarni morskiej, obejmujący latarnię, dom latarników, stodołę, budynek inwentarski, ogrodzenie oraz mur zostały wpisane do rejestru zabytków[1].

Znajduje się tu jedna z 11 stacji brzegowych na polskim wybrzeżu systemu AIS-PL projektu HELCOM, który umożliwia automatyczne monitorowanie ruchu statków w strefie przybrzeżnej. Antena stacji w Gąskach ma wysokość 50 m[3].

Dane techniczne

edytuj
  • Wysokość wieży: 49,80 m
  • Wysokość światła: 51,10 m n.p.m.
  • Zasięg nominalny światła: 23,50 Mm (43,522 km)
  • Charakterystyka światła: Przerywane grupowe[4]
    • Okres: 15,0 s
    • Przerwa: 1,2 s
    • Światło: 2,5 s
    • Przerwa: 1,2 s
    • Światło: 2,5 s
    • Przerwa: 1,2 s
    • Światło: 6,4 s

Wyposażona w AIS[4] MMSI 2614500[5]

Historia

edytuj

Latarnię zbudowano w latach 1876–1878[6]. Warty uwagi jest fakt, że materiały do jej budowy dowożono statkami i wyładowywano na specjalnie postawionym pomoście. Jest przykładem typowej trójczłonowej konstrukcji, której podstawą jest ośmiokąt o średnicy 11,3 metra, na nim opiera się okrągła wieża o grubych na 3,3 metra licowanych obustronnie ścianach. Pod kopułą w latarni umieszczono pierwotnie naftowy aparat Fresnela, który dawał białe światło naftowe o zasięgu 18 Mm. Latarnię obsługiwało dwóch latarników, którzy mieszkali w budynku położonym na południe od wieży[7]. Według dokumentacji z roku 1927 w laternie zainstalowana została optyka zasilana energią elektryczną i urządzenie przesłonowe, regulowane mechanizmem zegarowym z wahadłem dla utrzymania charakterystyki światła. Ponownie uruchomiono ją po II wojnie światowej, w 1948 roku. Obecnie w laternie umieszczona jest soczewka pierścieniowo-bębnowa z 1500 W żarówką.

Turystyka

edytuj

Kompleks zabudowań latarni stanowi rzadko spotykaną całość o wysokich walorach historyczno-architektonicznych. Na terenie kompleksu umiejscowiły się punkty gastronomiczne, sprzedaży pamiątek oraz w niedalekiej odległości parking samochodowy, co przyczyniło się do określenia jej, jako „przyjazną dla turystów” i godną odwiedzin[7].

W pobliżu latarni znajduje się węzeł znakowanych szlaków turystycznych:

Szlaki piesze:

Szlaki rowerowe:

  EV10 Szlak Wokół Bałtyku

W filatelistyce

edytuj

Latarnia została przedstawiona na polskim znaczku pocztowym o numerze katalogowym 4092, wydanym przez Pocztę Polską w obiegu od 29 maja 2006 roku[8].

Zdjęcia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024, s. 69 [dostęp 2024-07-01].
  2. Latarnia Morska Gąski, [w:] Polskie latarnie morskie [online] [dostęp 2021-04-07].
  3. Marek Dziewicki, Marcin Waraksa, Status AIS – PL, Urząd Morski w Gdyni [zarchiwizowane z adresu 2011-11-07].
  4. a b Pub. 116 List of lights radio aids and fog signals Baltic Sea with Kattegat, Belts and Sound and Gulf of Bothnia, Springfield, VA: NATIONAL GEOSPATIAL-INTELLIGENCE AGENCY, 2013, s. 93 [dostęp 2013-07-08] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-01] (ang.).
  5. Latarnia morska Gąski w marinetraffic.com [online] [dostęp 2013-07-05], Cytat: 2610800 (pol.).
  6. Marian Czerner: Latarnie polskiego wybrzeża. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1986, s. 128-130. ISBN 83-210-0602-7.
  7. a b Renata Baczyńska, Polskie latarnie morskie i ich związek z gospodarką turystyczną, Bydgoszcz 2010, s. 38-41 [dostęp 2021-04-03].
  8. Latarnie morskie :: Katalog Znaków Pocztowych [online], www.kzp.pl [dostęp 2022-06-11] (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj