Len karpacki[4] (Linum extraaxillare Kitt.) – gatunek rośliny należący do rodziny lnowatych (Linaceae). Występuje w Karpatach oraz w górach Półwyspu Bałkańskiego. W Polsce występuje wyłącznie w Tatrach. Roślina dość rzadka[5]. Przez niektórych botaników jest uważany za podgatunek lnu trwałego[6].

Len karpacki
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

malpigiowce

Rodzina

lnowate

Rodzaj

len

Gatunek

len karpacki

Nazwa systematyczna
Linum extraaxillare Kitt.
Linnaea 32:573. 1864[3]
Synonimy
  • Linum perenne L. subsp. extraaxillare (Kit.) Nyman)[3]
Pokrój
Kwiat

Morfologia

edytuj
Pokrój
Tworzy rzadkie kępki.
Łodyga
Cienka, wzniesiona i naga, pojedyncza, lub rozgałęziająca się górą. Wysokość 30–40 cm[5].
Liście
Ulistnienie skrętoległe. Liście lancetowatego kształtu, wydłużone o zaostrzonych końcach, czasami niesymetryczne. Dolne liście wcześnie usychają[5].
Kwiaty
Na długich szypułkach. Na jednej łodydze przeważnie kilka kwiatków. Działki kielicha o kształcie jajowato-lancetowatym i obłonione. 5 niebieskich płatków korony. Słupki z maczugowatymi znamionami, kilka pręcików o nasadach zrośniętych w rurkę oraz kilka prątniczków[7].
Owoc
Torebka ok. półtora raza dłuższa od kielicha. Po dojrzeniu torebek ich szypułki są wyprostowane, lub nieznacznie tylko zgięte. Nasiona o długości do 5 mm, jednostronnie oskrzydlone[5].

Biologia i ekologia

edytuj
Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-22] (ang.).
  3. a b The Plant List. [dostęp 2017-01-11].
  4. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  5. a b c d e f Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
  6. Taxon: Linum perenne L. subsp. extraaxillare. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network – (GRIN). [dostęp 2010-05-22]. (ang.).
  7. Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  8. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.