Leon Rygier

poeta młodopolski, prozaik, publicysta, nauczyciel i tłumacz

Leon Paweł Rygier, ps. i krypt.: Fortunio, L. R., L. R.–R., Leon R., R.[1] (ur. 17 listopada 1875 w Warszawie, zm. 13 lipca 1948 w Łowiczu) – polski poeta młodopolski, prozaik, publicysta, nauczyciel.

Leon Rygier
Ilustracja
Leon Rygier na pocztówce z 1933
Data i miejsce urodzenia

17 listopada 1875
Warszawa

Data i miejsce śmierci

13 lipca 1948
Łowicz

Zawód, zajęcie

poeta

Odznaczenia
Srebrny Wawrzyn Akademicki

Życiorys

edytuj

Urodził się 17 listopada 1875 w Warszawie, w rodzinie Ignacego i Marii z Jaworskich[2]. Był bratem Henryka Józefa, bratankiem Teodora Rygiera. Uczęszczał do VII Rządowego Gimnazjum Męskiego na warszawskiej Pradze. Tam poznał swojego przyjaciela, przyszłego pedagoga Janusza Korczaka. W 1900 debiutował tomem poezji Z greckich motywów. W latach 1906–1907, mieszkając w Kielcach, prowadził tygodnik „Echa Kieleckie”. W 1907 rozpoczął pracę jako nauczyciel języka polskiego w ewangelickiej szkole średniej im. Mikołaja Reja w Warszawie. Był delegatem na zjazd Związku Zawodowego Literatów Polskich 4 lutego 1922 w Warszawie[3]. W latach 1933–1934 był kierownikiem szkoły powszechnej. W tym czasie pisał wspomnienia do Polski Zbrojnej, Przekroju i Robotnika o swoich kontaktach m.in. z Bolesławem Prusem, Stanisławem Przybyszewskim, Henrykiem Sienkiewiczem czy Januszem Korczakiem. Współpracował w tym okresie jako publicysta z Jednotą i Głosem Ewangelickim[1].

W czasie II wojny światowej uczył na tajnych kompletach. Po upadku powstania warszawskiego zamieszkał na stałe w Łowiczu z żoną Anną. W lutym 1945 rozpoczął pracę jako nauczyciel historii i języka polskiego w Państwowym Gimnazjum Kupieckim w Łowiczu, a od 1946 w Państwowym Koedukacyjnym Liceum Handlowym.

Pochowany na cmentarzu w Łowiczu, później przeniesiony na cmentarz Powązkowski w Warszawie (kwatera 32-2-1,2)[4].

Odznaczenia

edytuj

Twórczość

edytuj

Pozostawił po sobie kilkanaście tomików poezji, zbiory prozy i prób dramatycznych, kilka podręczników szkolnych oraz dziesiątki artykułów, felietonów i recenzji.

Życie prywatne

edytuj

11 lutego 1904 roku poślubił Zofię Nałkowską, wówczas dwudziestoletnią, początkującą pisarkę. Oboje przeszli na kalwinizm. Mieszkali w Wołominie (w tzw. Domu nad Łąkami) oraz w Kielcach. Małżeństwo okazało się jednak niedobrane, w 1909 się rozstali, a w 1918 roku Rygier i Nałkowska uzyskali formalny rozwód. Rygier był jeszcze później (od 25 stycznia 1913) żonaty z Franciszką Strąk[2] (zm. 1940), z którą doczekał się syna Juliusza (ur. 1918)[6]. Trzecią żoną Rygiera była Anna Dutkowska. Podobno pod koniec życia przeszedł na katolicyzm[7].

Bibliografia

edytuj
  • Stanisław Hartman, Wspomnienia (lwowskie i inne), Wrocław 1994.
  • Marek Wojtylak, Śladami Leona Rygiera, [w:] Szkice łowickie, Łowicz 2006. ISBN 83-911735-2-6.

Przypisy

edytuj
  1. a b Leon Paweł Rygier – biogram z XXXIII tomu Polskiego Słownika Biograficznego, 1991–1992.
  2. a b Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 267. [dostęp 2021-09-25].
  3. Wiadomości bieżące. Z miasta. O byt literatów. „Kurjer Warszawski”, s. 4, Nr 39 z 8 lutego 1922. 
  4. Cmentarz Stare Powązki: RYGIEROWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-03-07].
  5. M.P. z 1936 r. nr 261, poz. 461 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej”.
  6. Leon Paweł Rygier [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2021-09-25].
  7. Leon Paweł Rygier [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2022-09-24] (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj